Cử tri Mỹ ngày càng không thiết tha với vụ phế truất Trump

Một số nghị sĩ Đảng Dân chủ đã công khai phản đối tiếp tục cuộc điều tra phế truất Tổng thống Donald Trump, một số khác thì lung lay trong khi công luận Mỹ chuyển từ ủng hộ sang phản đối khi mà Hạ viện Mỹ kết thúc 2 tuần điều trần công khai, với hàng chục giờ đồng hồ khai chứng được truyền hình trực tiếp và một kết quả chưa ngã ngũ. 

Dân biểu Brenda Lawrence thuộc Đảng Dân chủ, một người từng mạnh mẽ ủng hộ cuộc điều tra phế truất ông Trump, hôm Chủ nhật đột ngột thông báo rằng bà không còn thấy “giá trị” trong việc theo đuổi mục tiêu này và kêu gọi các thành viên khác trong Đảng chấm dứt việc này bằng một nghị quyết “khiển trách” mang tính biểu tượng.

Khảo sát công luận gần đây cho thấy Đảng Dân chủ đang mất dần sự ủng hộ đối với việc luận tội Trump. Một cuộc thăm dò dư luận của ba hãng NPR, PBS mà Marist tiến hành từ  11-15 tháng 11 cho kết quả 50% cử tri không ủng hộ luận tội và phế bỏ ông Trump khỏi vị trí Tổng thống Mỹ; 42% cử tri vẫn ủng hộ việc này. Đây là sự sụt giảm đáng kể nếu so với dữ liệu từ khảo sát này vào hồi đầu tháng 10, khi con số ủng hộ là 45%.

Khảo sát của Gallup vào 2 tuần đầu của tháng 11 cũng cho kết quả tương tự, 53% cử tri độc lập phản đối phế truất ông Trump, trong khi chỉ có 45% ủng hộ. Hồi tháng 10, Gallup cũng tiến hành khảo sát và kết quả là 53% người muốn phế bỏ ông Trump trong khi chỉ có 44% không muốn.

Sự đổi chiều dư luận này có thể đã khiến một số dân biểu Đảng Dân chủ lung lay, đặc biệt là khi họ phải trả lời các câu hỏi của những cử tri độc lập trong khu vực mà họ đại diện về những gì mà đảng này đã phải trì hoãn khi theo đuổi vụ điều tra phế truất ông Trump.

“Chúng ta đang quá gần cuộc bầu cử”, dân biểu Lawrence nói trên đài Radio tại bang Michigan, thừa nhận rằng có rất ít cơ hội Thượng viện do Đảng Cộng hòa kiểm soát sẽ đồng ý phế truất Trump.

“Khi ngồi ở đây và thấy đất nước chia rẽ đến mức nào, tôi không thấy giá trị trong việc loại bỏ ông ta khỏi chức vụ. Nhưng tôi thấy giá trị trong việc đưa ra một tuyên bố đánh dấu nói rằng hành vi của ông ta là không chấp nhận được. Nó vi phạm lời thề nhậm chức của một tổng thống Mỹ và chúng ta phải nói rõ rằng bạn không thể sử dụng quyền lực trên ghế tổng thống để giữ lại tài trợ để bắt một nước khác điều tra công dân Mỹ nhằm đạt lợi ích cá nhân”.

Bà Lawrence tiếp tục: “Tôi muốn ông ta bị khiển trách. Tôi muốn có hồ sơ ghi lại rằng Hạ viện đã làm đúng vai trò của mình, là nói với tổng thống hiện nay và bất cứ vị tổng thống nào sau ông ta rằng hành vi này là không chấp nhận được dưới Hiến pháp và chúng ta sẽ không cho phép điều đó. … Tôi là một thành viên Đảng Dân chủ, nhưng tôi cũng là một công dân Hoa Kỳ độc lập”. 

Theo Fox News, bà Lawrence đại diện cho một quận trung thành với Đảng Dân chủ và việc bà chuyển sang phản đối tiếp tục cuộc điều tra luận tội cho thấy các đảng viên lập trường ôn hòa tại các quận dễ thay đổi khác cũng có thể đang lung lay sau khi toàn bộ các phiên điều trần được lên lịch tại Hạ viện đã kết thúc vào tuần qua.

“Sự ủng hộ đối với vụ luận tội đang rớt như một hòn đá, xuống khoảng 20% trong một số khảo sát. Đảng Dân chủ nên trở lại làm việc và chuẩn thuận USMCA (Thỏa thuận thương mại Mỹ-Canada-Mexico), và nhiều việc nữa”, ông Trump viết trên Twitter.

Có các dấu hiệu ở khu vực Detroit, nơi bà Lawrence đại diện cho rằng Đảng Dân chủ nên cân nhắc việc kết thúc cuộc điều tra luận tội của mình. Trong bài xã luận tuần trước, trang Detroit News lưu ý rằng Hạ viện nên “khiển trách chứ không nên phế truất” Tổng thống Trump.

“Đảng Dân chủ vẫn chưa có những bằng chứng mạnh mẽ mà họ đang tìm kiếm để bào chữa cho việc phế truất Tổng thống Trump. Việc khiển trách tương đương với việc bị chỉ trích trước công luận, nhưng nó cũng công nhận rằng vi phạm của ông ấy không xứng đáng bị phế truất. Điều đó có vẻ hợp lý nếu xem xét các lời khai chưa thuyết phục từ trước tới nay“, tờ báo viết.

Trước đó, hồi đầu tháng này, một dân biểu khác của Đảng Dân chủ là Elissa Slotkin đã nói với Fox News rằng bà đang cân nhắc một cách chưa chắc chắn tất cả các bằng chứng.

“Cử tri của tôi kỳ vọng tôi ra một quyết định khách quan chứ không phải dựa vào một giờ khai chứng“, bà Slotkin nói.

Adam Schiff, Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện, người chủ tọa các phiên điều trần công khai này, khẳng định việc ông Trump phạm tội “chắc như đinh đóng cột”, nhưng không nói ông ta có khởi động tiến trình phế truất Trump hay không. Tiếp theo, Ủy ban Tình báo có thể sẽ soạn thảo báo cáo gửi tới Ủy ban Tư pháp Hạ viện (mà Đảng Dân chủ cũng nắm giữ) để tiếp tục các cuộc điều trần mới, hoặc soạn ra cáo trạng phế truất Tổng thống. Fox News dẫn nguồn tin của mình cho hay Đảng Dân chủ có thể đã soạn cáo trạng 4 tội có thể phế truất Tổng thống Trump, bao gồm: Lạm dụng quyền lực; hối lộ; khinh thường Quốc hội và ngăn cản công lý.

Nếu Hạ viện thông qua cáo trạng phế truất, Thượng viện sẽ tổ chức một phiên tòa để xét xử vụ việc. Đây chính là lúc mà nhiều thành viên trong Đảng Dân chủ lo ngại.

Không những Đảng Cộng hòa nắm đa số ghế tại Thượng viện và chưa có nghị sĩ nào của đảng này tỏ ra đồng ý với cuộc điều tra luận tội của Đảng Dân chủ, Đảng Cộng hòa có thể dùng phiên xử này để làm mất uy tín các chính trị gia của Đảng Dân chủ. Với quyền kiểm soát việc gọi nhân chứng, Đảng Cộng hòa có thể cho công chúng thấy rõ những mờ ám trong vụ bê bối của bố con nhà Biden ở Ukraine, và chứng minh cáo buộc của chính quyền Trump rằng vụ phế truất chỉ là một vở kịch chính trị, được ấp ủ từ lâu bởi Đảng Dân chủ để bôi nhọ và tước đoạt quyền lực của một Tổng thống dân bầu.

Tuy nhiên, các nhân vật chủ chốt trong Đảng Dân chủ vẫn tỏ ra kiên quyết với cuộc điều tra. Ông Schiff tuyên bố các bằng chứng chống lại tổng thống Trump là “tràn ngập, không thể bác bỏ và đáng phê phán”. Ông này nói công tác điều tra sẽ tiếp tục sau kỳ nghỉ Giáng sinh, tuy nhiên không khẳng định sẽ tiến hành phế truất Trump hay đưa ra nghị quyết khiển trách.

Nghị quyết khiển trách chỉ tương tự như một tuyên bố lên án về hành động mà không có hậu quả thực sự nào đối với vị tổng thống đương nhiệm. Nghị quyết này có thể được tổ chức bỏ phiếu thông qua ở cả Hạ viện và Thượng viện.

Trọng Đức

Xem thêm: