Quốc hội Cuba duyệt dự thảo hiến pháp mới, trưng cầu dân ý vào tháng 2/2019

Sau ba tháng nhận đóng góp của công chúng, hôm thứ Bảy (22/12), Quốc hội Cuba đã bỏ phiếu với đa số tán thành bản dự thảo hiến pháp mới. Bản dự thảo này lại bổ sung điều khoản đưa Cuba hướng tới Chủ nghĩa Cộng sản (CNCS), trước đó đã loại bỏ trong bản dự thảo đầu tiên. Hiến pháp mới dự kiến sẽ được trưng cầu dân ý vào tháng 2/2019.

Quốc hội Cuba hôm 22/12 đã bật đèn xanh cho dự thảo hiến pháp mới và hướng tới trưng cầu dân ý vào ngày 24/2/2019.

Theo Reuters, bản dự thảo hiến pháp mới của Cuba gồm 229 điều khoản (nhiều hơn 5 điều khoản so với bản công bố lần đầu hồi tháng Bảy) và sẽ thay thế cho bản hiến pháp từ thời Chiến tranh Lạnh. Bản dự thảo hiến pháp vừa được sửa đổi mới nhất này sẽ vẫn duy trì vị thế của Đảng Cộng sản là lực lượng dẫn dắt đất nước và tiếp tục công nhận vai trò thống trị nền kinh tế của khối kinh tế nhà nước.

Tuy nhiên, hiến pháp mới cũng đã công nhận kinh tế tư nhân, mô hình kinh tế đã bùng nổ tại Cuba trong hơn một thập kỷ qua và thừa nhận tầm quan trọng của đầu tư nước ngoài.

Hiến pháp cũng đặt giới hạn tuổi và giới hạn nhiệm kỳ của chủ tịch nước và bổ sung thêm chức danh thủ tướng chính phủ.

Theo trang tin Acosta, chính quyền Cuba đã tổ chức lấy ý kiến công chúng thông qua khoảng hơn 130.000 cuộc thảo luận tại các khu dân cư, nơi làm việc, trường học trên toàn quốc từ 13/8 tới 15/11.

Cũng theo Acosta, người dân đã đóng góp 783.000 ý kiến và ban soạn thảo hiến pháp đã rút gọn được 9.600 đề xuất tiêu chuẩn và bổ sung một nửa số đề xuất này vào bản hiến pháp cập nhất mới nhất.

Một trong những sửa đổi đáng chú ý nhất của hiến pháp mới là lại đưa vào mục tiêu Cuba sẽ “tiến tới chủ nghĩa cộng sản”, điều khoản đã được loại bỏ ở bản dự thảo đầu tiên hồi tháng Bảy.

Một sửa đổi gây tranh cãi khác là xóa bỏ điều khoản thừa nhận hôn nhân giữa hai người, mở đường cho hôn nhân đồng tính, trái với định nghĩa hôn nhân là sự kết hợp của người nam và nữ như hiến pháp năm 1976.

Bản dự thảo hồi tháng Bảy, Cuba sẽ chính thức gián tiếp công nhận hôn nhân đồng tính. Bà Mariela Castro, con gái của lãnh đạo Đảng Cộng sản Cuba Raul Castro là người ủng hộ mạnh mẽ đưa điều khoản mở đường cho hôn nhân đồng tính vào hiến pháp mới.

Tuy nhiên, bản dự thảo mới nhất đã loại bỏ hoàn toàn định nghĩa về hôn nhân và để ngỏ việc công nhận hôn nhân đồng tính cho các văn bản luật khác. Chính phủ Cuba đã nói rằng vấn đề hôn nhân sẽ được cập nhật trong bộ luật gia đình và hôn nhân đồng tính sẽ được đưa ra trưng cầu dân ý trong vòng 2 năm tới.

Ngoài ra, cũng có một sửa đổi đáng chú ý khác là liên quan tới vấn đề tích lũy tài sản. Trong bản dự thảo ban đầu cấm người dân tích lũy tài sản, nhưng trong bản dự thảo mới nhất đã quy định rằng nhà nước sẽ điều chỉnh việc tích lũy tài sản.

Theo Reuters, bản dự thảo hiến pháp này sẽ được đưa ra trưng cầu dân ý vào ngày 24/2/2019. Chính phủ Cuba gọi đây là tiến trình dân chủ tốt nhất.

Tuy nhiên, các nhà phê bình không đồng ý như vậy. Họ lập luận rằng về cơ bản hệ thống nhà nước Cuba không bao giờ cho phép thảo luận dân chủ và chính phủ chỉ đồng ý những đề xuất mà họ mong muốn.

Một số nhà phê bình, trong đó có các nhóm đối lập đã bắt đầu tiến hành các chiến dịch trên mạng trực tuyến chống lại việc thông qua bản hiến pháp mới. Họ sử dụng từ khóa nhấn mạnh về chiến dịch là # yovotono (“Tôi bỏ phiếu không”).

Trao đổi với báo giới, Phó Chủ tịch thứ nhất của Cuba, ông Salvador Mesa nói rằng đa số dân chúng sẽ ủng hộ bản hiến pháp mới vì “người dân cũng [góp phần] soạn thảo văn kiện này”.

Xuân Thành

Xem thêm: