Cựu Bộ trưởng Quốc phòng: TQ là ‘đối thủ nguy hiểm nhất’ của Mỹ

Theo cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper, chính quyền cộng sản Trung Quốc là mối đe dọa nước ngoài lớn nhất mà Hoa Kỳ phải đối mặt.

Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper (Ảnh: Getty Images)

“Ngày hôm nay, tôi sẽ mô tả [Trung Quốc] là đối thủ của chúng ta,” ông Esper nói trong một cuộc trò chuyện ngày 14/7 tại Viện Brookings, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Washington.

Ông Esper nhìn nhận, có vô số cuộc xung đột tiềm ẩn có thể diễn ra ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, nhiều cuộc xung đột có thể liên quan đến Trung Quốc và sẽ mang ý nghĩa toàn cầu nếu bùng phát. Do đó, Hoa Kỳ cần phải duy trì cảnh giác trong sứ mệnh ngăn chặn sự gây hấn từ Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ).

Đáng chú ý, ông Esper cho rằng Đông Bắc Á có thể là nơi bất ổn nhất trên trái đất do sự đan xen của các tác nhân kinh tế, ngoại giao và quân sự phức tạp và mạnh mẽ. Hoa Kỳ, Trung Quốc và Nhật Bản, ông lưu ý, là ba nền kinh tế lớn nhất trên trái đất .

Ông Esper nói: “Bất kỳ loại xung đột nào liên quan đến ba quốc gia đó đều sẽ bùng phát trên toàn cầu.”

Ông nói thêm, Đài Loan và Hàn Quốc đều là pháo đài của tiến bộ công nghệ theo đúng nghĩa của họ. Trong khi đó, Trung Quốc và Triều Tiên đều là những cường quốc cộng sản được trang bị vũ khí hạt nhân đang tìm cách mở rộng ảnh hưởng của mình.

“Điểm nóng chiến lược lớn nhất trên thế giới là Đông Bắc Á,” ông tiếp tục. “Chúng ta phải nhìn vào điều đó, chú ý và kiểm soát nó tốt nhất có thể.”

Để đạt được mục tiêu đó, ông Esper nhận định, Hoa Kỳ bắt buộc phải có vai trò chủ động để theo sát và xác định các kịch bản cấp bách nhất cho xung đột tiềm tàng trong khu vực.

Đài Loan đang ‘chiến đấu vì sự sống còn’

“Kịch bản số một, tất nhiên, là Đài Loan,” ông Esper nhấn mạnh.

ĐCSTQ vẫn luôn khẳng định rằng Đài Loan là một tỉnh ly khai của họ. Tuy nhiên, Đài Loan đã tự quản từ năm 1949, có quân đội, tiền tệ cùng hệ thống bầu cử riêng, và chưa bao giờ bị kiểm soát bởi ĐCSTQ.

Ông Esper nhận thấy, những nỗ lực gần đây của ĐCSTQ nhằm thúc đẩy các tuyên bố bành trướng trong khu vực là một nguyên nhân gây quan ngại. Việc chế độ Trung Quốc hành xử như thể không có vùng biển quốc tế giữa hai bên thực sự đáng lo ngại, và điều đó cũng cho thấy sự xung đột lớn hơn giữa cách sống dân chủ của Đài Loan và sự xâm lược của ĐCSTQ.

Ông Esper nói: “Điều này liên quan đến chủ nghĩa cộng sản chứ không phải dân chủ.”

Nó phụ thuộc vào “các quy tắc và chuẩn mực quốc tế và các giá trị mà tất cả chúng ta đều chia sẻ với tư cách là các nền dân chủ và một quan điểm khác đang được Trung Quốc duy trì đối với thế giới,” theo ông Esper.

Ông không tin rằng Trung Quốc có khả năng thực hiện một cuộc tấn công đổ bộ trực tiếp vào Đài Loan, nhưng nguy cơ này đang ngày càng gia tăng. Ông tuyên bố sẽ sớm đến thăm quốc đảo và khuyến khích lãnh đạo Đài Loan tiếp tục đầu tư vào các hệ thống vũ khí bất đối xứng và thúc đẩy hoạt động nhập ngũ để ngăn chặn sự xâm lược của ĐCSTQ tốt hơn.

Ông chỉ ra, phần lớn người dân trên đảo hiện coi mình là người Đài Loan chứ không phải là người Trung Quốc, và bất kỳ cuộc chiến tranh giành độc lập nào của Đài Loan cũng sẽ là cuộc chiến vì sự tồn vong của người dân Đài Loan.

Ông nêu rõ: “Tôi muốn tin rằng bất kỳ người nào cũng sẽ chiến đấu vì sự sống còn của chính họ, và một cuộc xâm lược của Trung Quốc là để tồn tại, bởi vì không có cái gọi là ‘một quốc gia hai hệ thống’. Điều đó đã bị Hồng Kông bác bỏ.”

“Không giống như Ukraine, nếu các bạn [Đài Loan] bị một quốc gia láng giềng lớn xâm lược, các bạn sẽ không thể vượt biên qua Romania hoặc Ba Lan hoặc một nơi nào đó. Các bạn đang ở trên một hòn đảo.”

‘Sự mơ hồ chiến lược’ không còn hữu ích nữa

Về những gì Hoa Kỳ có thể làm để ngăn chặn một cuộc chiến thảm khốc như vậy nổ ra, ông Esper cho rằng sự mơ hồ chiến lược, chính sách lâu đời của Hoa Kỳ không còn hữu ích nữa.

Vì vậy, ông nói, Quốc hội nên đưa vấn đề ra tranh luận và tổ chức một cuộc bỏ phiếu để loại bỏ chính sách này. Hơn nữa, điều quan trọng là Hoa Kỳ phải đưa ra một lập trường rõ ràng chống lại chế độ chuyên chế để ngăn cản sự xâm lược ngày càng mở rộng của ĐCSTQ.

Khi được hỏi liệu ông có tin rằng Trung Quốc sẽ cần phải thay đổi chế độ trước khi các mối quan hệ hòa bình có thể được đảm bảo hay không, ông Esper trả lời, người lãnh đạo hiện tại của Trung Quốc có tầm quan trọng lớn hơn hình thức chính quyền tồn tại ở đó.

Ông nhận định, lãnh đạo ĐCSTQ Tập Cận Bình đã đưa Trung Quốc đi theo một “hướng đen tối hơn nhiều” kể từ khi lên nắm quyền vào năm 2012. Các mối quan hệ tích cực sẽ khó có thể được đổi mới giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ, cho đến khi ông Tập mất quyền lực.

Dù vậy, ông bày tỏ, cho dù bất cứ ai nắm quyền lãnh đạo ở Trung Quốc, thì người dân Trung Quốc xứng đáng được hưởng các quyền và tự do như ở phương Tây, và rằng một hình thức chính phủ đại diện sẽ bảo tồn các quyền và văn hóa của người Trung Quốc tốt hơn chủ nghĩa cộng sản.

Chiến lược phải nhằm giải quyết các mối đe dọa, chứ không phải thách thức

Ông Esper nhận xét về di sản của Chiến lược Quốc phòng Quốc gia 2018, chiến lược đầu tiên xác định Trung Quốc là “mối đe dọa nhịp độ” của quốc gia. Ông lưu ý, thuật ngữ đó rõ ràng đã bị chính quyền Biden hạ thấp, đến mức hiện nay không coi ĐCSTQ trở thành kẻ thù của Hoa Kỳ nữa.

Ông Esper giải thích: “Khi tôi trở thành Bộ trưởng Quốc phòng vào năm 2019, trọng tâm của tôi là chiến đấu. Đó là sứ mệnh của quân đội Hoa Kỳ, chiến đấu và giành chiến thắng trong các cuộc chiến tranh của quốc gia chúng ta.”

“Bộ trưởng Austin hiện vẫn tiếp tục duy trì quan niệm Trung Quốc là mối đe dọa đối với nhịp độ của chúng ta, nhưng bây giờ họ gọi đó là ‘thách thức’.”

Ông Esper cho biết, giới lãnh đạo hiện tại vẫn đang thực hiện những phần quan trọng theo những gì chính quyền Trump đã thiết lập để ứng phó với Trung Quốc. “Tôi nghĩ các bạn phải công nhận chính quyền Trump, vì họ củng cố và hình thành sự đồng thuận trong chính phủ Hoa Kỳ rằng, Trung Quốc là đối thủ cạnh tranh chiến lược của chúng ta.”

Tuy nhiên, ông nhận thấy, chính quyền hiện tại đã không thực hiện đầy đủ như vậy. “Thông thường, các tài liệu chiến lược bị cuốn vào các từ ngữ thông dụng và cụm từ không có mấy ý nghĩa. Mọi người khó hiểu và thực hiện được.”

Cuối cùng, ông chỉ trích việc chính quyền hiện tại chưa đưa ra được một phiên bản chiến lược quốc phòng của riêng mình, mà chỉ mới được mô tả ngắn gọn cho công chúng thông qua các bản ghi của Quốc hội.

Ông nhấn mạnh, điều không thể thiếu là phải biết chiến lược tổng thể của quốc gia để đảm bảo, các đồng minh và người dân của quốc gia đó hiểu được tại sao chính phủ và quân đội lại đưa ra quyết định như vậy.

Quan trọng nhất, chính quyền cần phải rõ ràng về chiến lược cạnh tranh với Trung Quốc. “Chúng ta không nên theo đuổi một cuộc chiến với Trung Quốc. Điều chúng ta nên làm là định hình sự phát triển Trung Quốc, theo cách tích cực hơn cho khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương và trên toàn cầu.”

Ông kết luận: “Trung Quốc vẫn là đối thủ nguy hiểm gây chết người nhất của chúng ta.”