Đài Loan lo ngại sẽ không được gia nhập CPTPP nếu Trung Quốc tham gia trước

Hôm 23/9, Reuters đưa tin Chính phủ Đài Loan cho biết họ sẽ gặp “rủi ro” trong việc xin gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) nếu Trung Quốc được nhận vào trước. Hiện cả Trung Quốc và Đài Loan đều đang nộp đơn xin gia nhập CPTPP.

Đài Loan chính thức đăng ký tham gia vào Hiệp định hôm 23/9, chưa đầy một tuần sau Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Bộ trưởng Kinh tế Đài Loan Wang Mei-hua đã bày tỏ lo ngại về quyết định “đột ngột” của Trung Quốc trong việc xin gia nhập tổ chức này, và nói rằng bà hy vọng nó không ảnh hưởng đến việc xin gia nhập của đảo quốc.

Trưởng đoàn đàm phán thương mại của Đài Loan John Deng nói với các phóng viên rằng Trung Quốc luôn cố gắng cản trở sự tham gia của Đài Loan trên trường quốc tế.

“Vì vậy, nếu Trung Quốc tham gia trước, trường hợp của Đài Loan sẽ khá rủi ro. Điều này khá rõ ràng”, ông nói.

Nhấn mạnh áp lực mà Đài Loan phải đối mặt từ Trung Quốc, Bộ Quốc phòng hòn đảo này cho biết 19 máy bay của lực lượng không quân Trung Quốc đã bay vào vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan hôm thứ Năm, trong đó có hai máy bay ném bom hạt nhân H-4. Không quân Đài Loan đã phải bay ra chặn và cảnh cáo.

Ông John Deng cho biết Đài Loan mong muốn giành được sự ủng hộ lớn hơn từ các nền dân chủ khác, kể cả trong quan hệ thương mại của mình.

Ông chỉ ra rằng Đài Loan có một “hệ thống” khác với Trung Quốc, bao gồm nền dân chủ, pháp quyền, luật pháp minh bạch và tôn trọng tài sản cá nhân.

Đài Loan đã bị loại khỏi nhiều cơ quan quốc tế vì Trung Quốc cho rằng Đài Loan là một phần của nước mình chứ không phải là một quốc gia riêng biệt.

Tuy vậy, Đài Loan đã là thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương (APEC).

Khi được hỏi về việc Đài Loan xin gia nhập Hiệp ước thương mại, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên đã nhắc lại lập trường lâu nay rằng Đài Loan là một phần của Trung Quốc.

“Chúng tôi kiên quyết phản đối bất kỳ quốc gia nào có quan hệ chính thức với Đài Loan và việc Đài Loan tham gia vào bất kỳ hiệp ước hoặc tổ chức chính thức nào,” ông Triệu nói.

Hồ sơ xin gia nhập CPTPP của Trung Quốc được đưa ra vào thời điểm mối quan hệ giữa Bắc Kinh với một loạt các quốc gia phương Tây, đặc biệt là Úc, đang tiếp tục căng thẳng. 

Úc trong tuần này cho biết Trung Quốc phải chấm dứt tình trạng đóng băng liên lạc với các chính trị gia cấp cao của Úc nếu nước này muốn gia nhập.

Đơn xin CPTPP của Đài Loan đã được gửi đến chính phủ New Zealand, nơi xử lý các thủ tục giấy tờ.

Ông Deng cho biết ông không thể dự đoán khi nào Đài Loan có thể được phép tham gia CPTPP, lưu ý rằng việc nộp đơn của Anh Quốc, nước đã đàm phán từ hồi tháng Sáu, đang được tiến hành nhanh nhất hiện tại.

Việc cả Trung Quốc, Đài Loan nộp đơn xin gia nhập trong cùng thời điểm có thể là một bài toán khó với nhiều quốc gia thành viên. 

AFP nhận định rằng các nước nhỏ hơn trong CPTPP có thể sẽ không muốn phải hứng chịu cơn thịnh nộ của Bắc Kinh bằng cách đồng ý để Đài Loan tham gia.

Tuy vậy, Nhật Bản đã bày tỏ sự ủng hộ với đơn gia nhập của Đài Loan.

“Nhật Bản hoan nghênh việc Đài Loan xin gia nhập Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương”, Ngoại trưởng Nhật Bản Toshimitsu Motegi nói với các phóng viên tại New York.

CPTPP có tiền thân là Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) gồm 12 thành viên, được coi là đối trọng kinh tế quan trọng trước ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc.

Đầu năm 2017, sau khi Tổng thống Mỹ khi đó là Donald Trump rút Mỹ ra khỏi hiệp ước vì cho rằng nó gây bất lợi cho người lao động Mỹ, nhóm được đổi tên thành CPTPP. Hiện CPTPP bao gồm Canada, Úc, Brunei, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore và Việt Nam.

Xuân Lan

Xem thêm: