Đầu năm 2019: Dấu hiệu Mỹ sẽ tập trung đối phó Trung Quốc

Vài giờ sau khi bước sang năm mới 2019, Tổng thống Donald Trump ký Đạo luật mở rộng việc bán vũ khí sang Đài Loan trong khi Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ thì nhắc đi nhắc lại với các tướng lĩnh không được quên vấn đề Trung Quốc.

Đạo luật Sáng kiến Tái đảm bảo Châu Á (ARIA) mà Tổng thống Mỹ ký bao hàm toàn bộ khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương, nhưng thực chất là nhằm bảo vệ Đài Loan và các đồng minh khác của Mỹ. Đạo luật đã được Quốc hội Mỹ thông qua hồi giữa tháng 12 và được ông Trump đặt bút ký vào ngay năm mới như một lời nhắc nhở đến chính quyền Bắc Kinh. Sau đó một ngày, hôm 2/1, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình lên sóng truyền hình kêu gọi Đài Loan “trở về với đất mẹ” trong hòa bình, mặc dù Bắc Kinh vẫn cảnh báo sử dụng vũ lực nếu cần.

Đạo luật mới cho phép Đài Loan có thể mua vũ khí của Mỹ theo định kỳ chứ không cần phải xin duyệt từng lô như trước. ARIA đề nghị chính phủ Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan theo định kỳ để “đáp ứng nhu cầu phòng thủ chính đáng” cũng như đề nghị các quan chức chính quyền và quân sự Mỹ tới thăm Đài Loan theo như tinh thần được ghi trong Đạo luật Du hành Đài Loan vốn từng làm Trung Quốc tức giận.

Đạo luật còn tái khẳng định lập trường của Mỹ rằng mọi xung đột giữa hai bờ eo biển Đài Loan phải đạt được “một giải pháp hòa bình mà cả hai phía cùng chấp nhận”.

Trong khi ký Đạo luật này, Tổng thống Trump còn ra một thông cáo cam kết sẽ thực thi nghiêm túc đạo luật này. Thông cáo có đoạn:

“Chính quyền của tôi sẽ xem những quy định này trong sự nhất quán với thẩm quyền hiến định của tổng thống trong vai trò Tổng tư lệnh và vai trò đại diện duy nhất của nước Mỹ trong các vấn đề đối ngoại.”

Sau lời kêu gọi – đe dọa thống nhất của Chủ tịch Trung Quốc, Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn thẳng thắn khước từ và khẳng định người Đài muốn tự quyết định vận mệnh của mình. Thêm vào đó, bà Thái còn khuyên Bắc Kinh nên bước về hướng dân chủ.

Trong một diễn biến khác, hôm 2/1 Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan nhắc nhớ các lãnh đạo trong quân đội Mỹ chớ quên ‘Trung Quốc’ ngay cả khi Mỹ chiến đấu với phiến quân ở những nơi như Syria và Afghanistan.

“Trong khi chúng ta đang tập trung vào các chiến dịch đang diễn ra, Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Shanahan nói chúng tôi không được quên Trung Quốc, Trung Quốc, Trung Quốc”, một quan chức quốc phòng giấu tên nói, theo tờ Reuters.

Vị quan chức quốc phòng giấu tên này không nói rõ về lập trường của ông Shanahan đối với Trung Quốc, nhưng các quan chức khác đã gọi ông là ‘lực đẩy’ đằng sau lập trường ngày càng cứng rắn của Lầu Năm Góc đối với Bắc Kinh, bao gồm việc gọi Trung Quốc là đối thủ cạnh tranh chiến lược trong Chiến lược Quốc phòng Quốc gia 2018.

Trong một dòng Tweet chúc mừng năm mới, ông Shanahan viết: “Trong năm 2019, Chiến lược An ninh Quốc gia tiếp tục là định hướng cho chúng ta. Sức mạnh quân sự của Mỹ tiếp tục là trung tâm của chúng ta”.

Chiến lược An ninh Quốc gia Mỹ được cựu Bộ trưởng James Mattis công bố hồi tháng 1/2018, trong đó mô tả Trung Quốc là một “đối thủ chiến lược”, một nước “sẽ tiếp tục theo đuổi chương trình hiện đại hóa quân sự nhằm trở thành bá quyền khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương trong tương lai gần và thay thế Hoa Kỳ để đạt được ảnh hưởng ưu việt hơn trên toàn cầu trong tương lai xa hơn.”

Hoa Kỳ  từng cáo buộc Trung Quốc tiếp tục sử dụng gián điệp quân sự và kinh tế, chỉ trích dự án “Một vành đai, một con đường” của Bắc Kinh là một dạng xâm lược kinh tế.

Trọng Đức (T/h)

Xem thêm: