FAA: Hơn vạn chuyến bay bị chậm, hơn ngàn chuyến bay bị hủy, chỉ vì một file bị hỏng

Hàng chục vạn hành khách Hoa Kỳ bị ùn tắc hôm 11/1 khi các máy bay của hầu như tất cả các hãng hàng không đều không thể cất cánh, thậm chí sau khi khắc phục sự cố còn có thông báo phải mất một thời gian nữa mới hoàn toàn giải quyết hậu quả xâu chuỗi do các chuyến bay liên quan đến nhau. Các quan chức cho biết tất cả chỉ vì một tệp (file) số liệu bị hỏng, theo BBC đưa tin.

Một file bị hỏng là điều không có gì là lạ. Đột ngột mất điện, hỏng. Virus ăn mất, hỏng. Lỡ tay xóa nhầm, hỏng. Bị tin tặc tấn công, hỏng. Quá nhiều lý do và xác suất không nhỏ cho một hệ thống có hàng vạn, hoặc hàng chục vạn file vào một ngày nào đó bị hỏng 1 file nào đó.

Hơn 11.000 chuyến bay ra hoặc vào Mỹ bị hoãn, và ít nhất 1.300 chuyến bị hủy. Tất cả các hãng hàng không —Delta Airlines, United Airlines, American Airlines, Southwest Airlines,…— đều bị ảnh hưởng.

Hiện nay vẫn chưa có con số cho biết thiệt hại là bao nhiêu.

Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden khẩn cấp ra lệnh “điều tra toàn diện,” Thư ký Nhà Trắng cho biết.

Sau điều tra kỹ lưỡng, lý do hóa ra là do 1 file trong cơ sở dữ liệu của hệ thống FAA bị hỏng.

“Tại thời điểm này, không có bằng chứng về một cuộc tấn công mạng,” FAA cho biết.

May quá, không phải do tin tặc cao tay hoặc thế lực thù địch nào đó tấn công vào hệ thống Hàng không Hoa Kỳ.

Các quan chức cho biết vẫn tiếp tục điều tra thêm để tìm ra nguyên nhân gốc rễ của vụ việc.

Các hãng hàng không đồng loạt cho hay hoạt động của họ sẽ trở lại bình thường vào thứ Năm.

• Mỹ: Hơn 4.000 chuyến bay không thể cất cánh, hàng nghìn hành khách mắc kẹt

Nguyên nhân vụ việc

FAA (Cục Hàng không Liên bang) có hệ thống NOTAM đảm bảo cập nhật thông tin về hoạt động của chuyến bay, và hiện nay tất cả các sân bay ở Hoa Kỳ đều dựa vào hệ thống này khi ra quyết định cất cánh.

Hệ thống NOTAM đã bất ngờ ngừng hoạt động, theo kết quả điều tra sau đó là do 1 file số liệu bị hỏng, một quan chức cao cấp cho biết.

Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Hoa Kỳ Pete Buttigieg nói với phóng viên rằng FAA đã quyết định không cho các chuyến bay cất cánh vì họ cảm thấy phải “hết sức thận trọng” sau khi nhận thấy những bất thường.

Ông Buttigieg nói “mối quan tâm chính” của ông trong tương lai “là hiểu chính xác làm thế nào điều này có thể xảy ra và những bước cần thiết để đảm bảo điều đó không xảy ra lần nữa.”

Theo FAA, hệ thống cung cấp thông tin an toàn theo thời gian thực cho phi công các thông tin như “về đường băng bị đóng, thiết bị ngừng hoạt động và các mối nguy tiềm ẩn khác dọc theo đường bay hoặc tại một địa điểm có thể ảnh hưởng đến chuyến bay.”

Ví như, đường băng hiện có chướng ngại tiềm ẩn hay không như đàn chim bay qua, hay hoạt động đặc thù nào đó bên cạnh, v.v.

Các phi công phải kiểm tra thông tin từ hệ thống này trước khi ra quyết định cất cánh.

Vụ việc này dễ khiến người ta liên tưởng đến câu chuyện kinh điển chỉ vì một chiếc đinh móng ngựa dẫn đến thay đổi cả một đế chế.

Hệ thống này vốn mang tên là “Notice to Airmen” (thông báo cho nhân viên máy bay), và vẫn chạy tốt nhiều năm. Nó đã được đổi tên vào năm 2021 do phong trào bài xích lối dùng các từ có phân biệt giới tính đột nhiên trở nên mạnh mẽ vào năm đó.

• Lời cầu nguyện cho Quốc hội lần thứ 117 ở Hạ viện kết thúc bằng “Amen và Awomen”

Trong khi các quan chức cho biết họ vẫn đang làm việc để xác định nguyên nhân gốc rễ của vấn đề, thì như CNN đưa tin, có ý kiến cho rằng hệ thống đã khá cũ nhưng lại phải hoạt động với cường độ cao, thậm chí cả số liệu sao lưu backup của hệ thống cũng có file bị hỏng, và hệ thống này lẽ ra đã được nâng cấp công nghệ một thời gian trước.

“Vì một số lo lắng về quỹ… nên việc nâng cấp công nghệ đã bị hoãn lại,” nguồn tin cho biết. “Tôi nghĩ rằng giờ thì họ sẽ thật sự tìm được nguồn tiền để nâng cấp.”

Dù sao đi nữa thì “cơ sở hạ tầng của FAA là gì đó cao cấp chứ không chỉ là gạch và vữa.”