Henry Kissinger: Sự can dự của Trung Quốc sẽ dẫn đến đàm phán hòa bình ở Ukraine

Cựu Ngoại trưởng Hoa Kỳ và Cố vấn an ninh quốc gia Henry Kissinger cho biết ông tin rằng cuộc chiến Nga-Ukraine đang đi đến một bước ngoặt và những nỗ lực của Trung Quốc có thể dẫn tới các cuộc đàm phán hòa bình vào cuối năm nay. 

Sau nhiều vòng đàm phán hòa bình giữa Ukraine và Nga trong những tháng đầu của cuộc xung đột do Tổng thống Nga Vladimir Putin khởi xướng vào tháng 2 năm 2022, dường như không bên nào sẵn sàng quay lại bàn đàm phán.

Bắc Kinh dường như đã cố gắng nối lại các cuộc đàm phán giữa Kyiv và Moscow bằng một đề xuất hòa bình gồm 12 điểm được công bố nhân kỷ niệm một năm cuộc xâm lược. Cùng với việc kêu gọi ngừng bắn, kế hoạch của Trung Quốc đề nghị để quân đội Nga ở lại các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng của Ukraine và chấm dứt mọi biện pháp trừng phạt không được Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc thông qua, trong đó Nga là thành viên có quyền phủ quyết.

Trong một cuộc phỏng vấn với Ted Koppel của CBS News được phát sóng hôm Chủ nhật, ông Kissinger có vẻ tự tin rằng Trung Quốc sẽ giúp thay đổi cục diện cuộc chiến đang diễn ra.

“Bây giờ Trung Quốc đã tham gia đàm phán, tôi nghĩ rằng nó sẽ đi đến hồi kết vào cuối năm nay,” ông nói. “Chúng ta sẽ nói về các quá trình đàm phán và thậm chí là các cuộc đàm phán thực tế.”

Ông Kissinger cũng nói rằng ông tin rằng cả Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Putin sẽ nói chuyện với ông nếu ông gọi điện cho họ.

Khi được ông Koppel hỏi liệu ông có gặp nhà lãnh đạo Putin ở Moscow nếu được Tổng thống đề nghị hay không, nhà ngoại giao đã nghỉ hưu nói: “Tôi sẽ sẵn sàng làm điều đó, vâng. Nhưng tôi sẽ là một cố vấn.”

Bất chấp việc đưa ra kế hoạch hòa bình 12 điểm, ông Tập đã phải đối mặt với sự chỉ trích từ cộng đồng quốc tế vì đã không lên tiếng nhiều hơn về cuộc xâm lược của Nga. Trong suốt cuộc chiến, ông và các quan chức Bắc Kinh khác đã khẳng định chắc chắn rằng Trung Quốc trung lập và chỉ mong muốn hòa bình.

Tuy nhiên, đồng thời, các quan chức Trung Quốc và Nga đã nói chuyện công khai về mối quan hệ chặt chẽ giữa hai quốc gia của họ và ông Tập đã tới Moscow vào tháng 3 để thăm ông Putin. Trước khi ông Tập đến, ông Putin đã viết một bài báo cho Nhân dân Nhật báo của Trung Quốc, trong đó ông nói rằng quan hệ giữa Nga và Trung Quốc “không có giới hạn hay điều cấm kỵ nào”.

“Trung Quốc không quan tâm đến việc Ukraine chiến thắng trong cuộc chiến và trả lại tất cả các lãnh thổ bị chiếm đóng. Chiến thắng cho Ukraine đối với Trung Quốc có nghĩa là chiến thắng của nền dân chủ và đánh bại đối tác chiến lược không giới hạn của mình. Trung Quốc sẽ làm mọi cách để ngăn chặn điều đó xảy ra,” Oleksandr Merezhko , một thành viên của quốc hội Ukraine, nói với Newsweek sau chuyến thăm của ông Tập tới Moscow.

Tuy nhiên, sau đó ông Tập đã có cuộc điện đàm kéo dài một giờ với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky vào tháng Tư.

Theo một bản tóm tắt chính thức từ Trung Quốc, ông Tập nói với ông Zelensky: “Trong bối cảnh tư duy hợp lý và tiếng nói từ tất cả các bên đang gia tăng như hiện nay, chúng ta nên nắm bắt cơ hội để xây dựng các điều kiện thuận lợi cho một giải pháp chính trị cho cuộc khủng hoảng”.

Trên Twitter, TT Zelensky nói rằng ông và ông Tập “đã có một cuộc trò chuyện dài và ý nghĩa”.

Ông nói thêm rằng “cuộc gọi này, cũng như việc bổ nhiệm đại sứ Ukraine tại Trung Quốc, sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển quan hệ song phương của chúng ta.”

Mặc dù các quan chức của ông Putin và Điện Kremlin cho biết họ sẵn sàng thảo luận về đàm phán với Ukraine, nhưng các điều kiện của họ cho các cuộc đàm phán như vậy cho thấy một lệnh ngừng bắn còn rất xa. Tương tự như vậy, Ukraine chỉ ra rằng họ không thể đàm phán với nhà lãnh đạo Putin do lệnh bắt giữ của Tòa án Hình sự Quốc tế về cáo buộc trục xuất trẻ em Ukraine.

Lê Vy (theo Newsweek)