Liên Hợp Quốc cáo buộc lãnh đạo Venezuela phạm “các tội ác chống lại loài người”

Tổng thống Nicolás Maduro và các quan chức cấp cao khác bị cáo buộc đứng sau việc giam giữ, tra tấn và giết hại những người chỉ trích chính phủ và hành hung bởi các cơ quan an ninh nhà nước, theo New York Times.

Các nhà điều tra của Liên Hợp Quốc hôm thứ Tư (16/9) đã buộc tội Tổng thống Nicolás Maduro và các quan chức cấp cao khác của Venezuela vi phạm nhân quyền có hệ thống, dẫn đến tội ác chống lại loài người – bao gồm giết người, tra tấn và bạo lực tình dục – và kêu gọi tiến hành điều tra để xác định mức độ phạm tội của họ, New York Times đưa tin.

Một hội đồng gồm ba thành viên do Hội đồng Nhân quyền LHQ chỉ định cho biết họ “có cơ sở hợp lý để tin rằng” ông Maduro, Bộ trưởng Nội vụ, Bộ trưởng Quốc phòng và Giám đốc các cơ quan an ninh và tình báo của Venezuela “đã ra lệnh hoặc liên quan tới” việc giam giữ tùy tiện, mất tích cưỡng chế, tra tấn những người chỉ trích và giết người không cần xét xử. 

Báo cáo dài 411 trang đã liệt kê khoảng 3.000 trường hợp và tập trung vào các sự kiện kể từ năm 2014 khi phe đối lập với chính phủ của ông Maduro tập hợp lực lượng trong khi chính quyền Maduro sử dụng các chiến thuật ngày càng tàn bạo để cố tiếp tục nắm giữ quyền lực.

Ban Hội thẩm dựa trên kết quả của 274 cuộc phỏng vấn được thực hiện qua điện thoại và liên kết video an toàn với nạn nhân, thành viên gia đình, luật sư, thành viên của cơ quan tư pháp và cựu thành viên của các dịch vụ an ninh cũng như video được chứng nhận, hình ảnh vệ tinh và nội dung truyền thông xã hội.

Ban Hội thẩm cho biết những người chỉ trích chính phủ và ông Maduro cùng những người thân, bạn bè của họ là mục tiêu bị bịt miệng. Cơ quan an ninh cũng tự ý giết người như “một phần của chính sách loại bỏ các thành viên không mong muốn dưới vỏ bọc chống tội phạm” trước cuộc bầu cử Quốc hội.

Báo cáo của Ban Hội thẩm nói rằng các nhà hoạt động đối lập và những người chỉ trích bị bắt đã bị đưa đến trụ sở của cơ quan tình báo và các tòa nhà khác ở thủ đô Caracas, tại đó họ bị tra tấn bằng cách đánh đập, cho ngạt thở bằng túi nhựa, gây thương tích, và sốc điện.

Trong bảy trường hợp được báo cáo, những người thẩm vấn đã sử dụng bạo lực tình dục, bao gồm cả cưỡng hiếp, đối với những người bị giam giữ nam và nữ nhằm mục đích bắt thú tội, chỉ điểm người khác hoặc trừng phạt và làm nhục họ.

Một nhân viên của cơ quan tình báo nói với Ban Hội thẩm rằng lệnh điều tra thường đến từ ông Maduro và Diosdado Cabello, người đứng đầu Đảng Xã hội cầm quyền và là đồng minh chính trị nổi tiếng của Tổng thống. Việc tra tấn được thực hiện với sự có mặt hoặc dưới sự giám sát của các quan chức cấp cao, bao gồm cả Giám đốc Cục Điều tra Chiến lược và các ủy viên cấp cao khác trong đơn vị.

Ban Hội thẩm cho biết, Tổng cục Tình báo Quân đội cũng nhắm mục tiêu tương tự vào các quân nhân và thường dân liên quan bị nghi ngờ có dính líu đến các cuộc nổi dậy hoặc âm mưu đảo chính. 

“Không chỉ là những hành vi biệt lập, những tội ác này được điều phối và thực hiện theo các chính sách của nhà nước, với sự nhận thức hoặc hỗ trợ trực tiếp của các sĩ quan chỉ huy và các quan chức chính phủ cấp cao,” bà Marta Valiñas, một nhà luật học người Bồ Đào Nha, chủ tịch Ban Hội thẩm cho biết trong một tuyên bố. 

Bà nói thêm: “Những vụ hành quyết phi pháp này không thể do lực lượng an ninh thiếu kỷ luật. Các quan chức cấp cao có quyền chỉ huy và kiểm soát cũng biết nhưng không ngăn chặn hoặc trấn áp các vi phạm.”

Các nhà điều tra cho biết thông tin họ nhận được cho thấy ông Maduro và các Bộ trưởng Nội vụ và Quốc phòng khác nhau đã biết về tội ác, và “đã ra lệnh, phối hợp hoạt động và cung cấp nguồn lực để thực hiện các kế hoạch và các chính sách nêu trong báo cáo.”

Báo cáo nói: “Các sĩ quan chỉ huy, bao gồm cả chính quyền cấp cao trong cơ quan tình báo và phản gián quân đội, có đầy đủ kiến ​​thức về loại hình tội phạm này, thường xảy ra trong chính các tòa nhà nơi họ làm việc.”

Ban Hội thẩm cho hay mức độ tham gia của họ vào những tội ác này “phải được điều tra và việc xác định trách nhiệm hình sự của cá nhân họ – ở cơ quan tài phán quốc gia hoặc quốc tế – phải được thực hiện bởi các cơ quan tư pháp có thẩm quyền”.

Báo cáo nói trên sẽ được trình bày trước Hội đồng Nhân quyền ở Geneva vào tuần tới.

Ban hội thẩm cho biết Tổng thống Maduro và các Bộ trưởng Nội vụ và Quốc phòng đã được đưa vào danh sách 45 người mà họ cho rằng cần bị điều tra và truy tố vì tội thực hiện tội ác hoặc ra lệnh, thiết lập chính sách hoặc cung cấp các nguồn lực hỗ trợ việc này.

Không có bình luận chính thức nào từ chính phủ Venezuela, nhưng Ngoại trưởng Jorge Arreaza sau đó đã đăng trên Twitter rằng đó là “một báo cáo giả dối được viết từ xa, không có phương pháp luận chặt chẽ nào” và cho rằng đây là một nhiệm vụ ma quái có thành kiến ​​chống lại Venezuela và được kiểm soát bởi các chính phủ phụ thuộc vào Washington.

Chính phủ Maduro đã chính thức loại bỏ dần các hoạt động chống tội phạm vào năm 2017, nhưng các vụ giết người phi pháp của Lực lượng Hành động Đặc biệt vẫn tiếp tục. Ban Hội thẩm cho biết đơn vị này nên bị xoá bỏ và những người kiểm soát các cơ quan an ninh phải chịu trách nhiệm.

Lê Xuân (theo NYT)

Xem thêm: