Mỹ đang hủy trật tự thế giới và vai trò không thể thiếu của Ukraine tại Châu Âu — Zaluzhny

“Mỹ thực sự đang phá hủy trật tự thế giới,” Cựu Tổng tư lệnh Ukraine nhận định trong một bài xã luận hôm Thứ Năm, và tin rằng Ukraine “trở thành chất xúc tác cho sự phát triển của ngành công nghiệp quân sự, và có lẽ sẽ thành nền tảng của an ninh toàn cầu trong tương lai.”

Hãy nhìn tới tương lai, hãy hướng ánh mắt tới đường chân trời, Cựu Tổng tư lệnh Ukraine Valery Zaluzhny đã mở đầu bài xã luận đăng hôm Thứ Năm khi bình luận về những biến động tuần qua: “Một số người trong các vị có lẽ đã đoán trước được điều đó, một số người khác có lẽ đã hiểu được những điều đó nghĩa là gì, nhưng mà, chúng đều đã không còn quan trọng nữa. Điều then chốt nhất vào lúc này đây, đó là chúng ta phải nhận thức được cần phải làm gì bây giờ.”

Kể từ sau sự cố hy hữu trong lịch sử ngoại giao hôm Thứ Sáu, khi tổng thống Ukraine bị “đá ra khỏi Nhà Trắng” thì giới truyền thông đưa tin về sự chấm dứt của luồng viện trợ quân sự từ Mỹ và chia sẻ tình báo từ Mỹ dành cho Ukraine. Có các kênh truyền thông ví von đó là “rút ổng thở.”

Thế giới đang chuyển mình sang trật tự mới. Mà người gióng lên hồi chuông cảnh báo cú chuyển mình này chính là Tổng thống Nga Vladimir Putin, theo nhận định của Zaluzhny, khi Zaluzhny trích dẫn câu nói nổi tiếng của Tổng thống Putin nói tại Hội nghị An ninh Munich năm 2007:

“Không ai cảm thấy an toàn. Tôi muốn nhấn mạnh điều này: Không ai cảm thấy an toàn! Bởi vì không ai cảm thấy rằng luật quốc tế sẽ như một bức tường bằng đá mà có thể bảo vệ được họ.” — Tổng thống Nga Vladimir Putin, Hội nghị An ninh Munich, Đức, 10/2/2007

Mặc dù đa số các nhà bình luận độc lập quốc tế từ lâu đều đánh giá rằng những gì đang diễn ra hôm nay là khớp với những gì tổng thống Putin nói tại Munich vào 18 năm trước, nhưng mà, việc đích thân Zaluzhny, biểu tượng quân sự cấp cao của Ukraine, viết trên xã luận rằng ông cũng đồng ý với những lập luận đó, thì đúng là tin tức mới.

Zaluzhny viết về trật tự thế giới cũ: “Trật tự thế giới… được thành lập xuất phát từ ngày 2/8/1945 tại Potsdam, nơi quyết định tương lai… Thế giới tiếp tục sống trong trật tự thế giới cũ này trong một thời gian, vẫn dựa vào nền tảng của hệ thống quan hệ quốc tế Yalta-Potsdam… Mỹ đã cố gắng duy trì sức mạnh của mình và ổn định trên thế giới…”

Sau đó ông kể lể về sự hồi sinh của Nga từ cõi chết, khi Tổng thống Nga Putin đưa nước Nga trở lại, và Nga đang tìm cách lấy lại tầm ảnh hưởng của mình trong khu vực. Và rồi chiến tranh Ukraine khởi phát, v.v.

Zaluzhny bình luận: “Chiến tranh Ukraine hầu như đã rút cạn ‘sức mạnh dự trữ’ về kinh tế và công nghiệp của hầu hết các quốc gia —đặc biệt là Nga, Mỹ, và EU— họ đã trở nên thiếu các nguồn lực để tiếp tục tiến hành chiến tranh thù địch.”

Ông tin rằng chiến tranh Ukraine đã góp phần thúc đẩy việc thay đổi trật tự thế giới, biểu hiện như là “NATO có thể sẽ không tồn tại” hoặc “an ninh Châu Âu sẽ phụ thuộc chỉ vào chính họ, mà không cần Mỹ”, v.v.

Và ông kết luận: “không phải chỉ Nga cùng phe Trục của mình đang tìm cách thay đổi trật tự thế giới” (đây là điều dễ hiểu vì trật tự Yalta-Potsdam là bất lợi cho họ) “mà chính Mỹ cũng đang thực sự phá hủy trật tự thế giới.”

Theo ông, trong biến động này Ukraine “trở thành chất xúc tác cho sự phát triển của ngành công nghiệp quân sự, và có lẽ sẽ thành nền tảng của an ninh toàn cầu trong tương lai.”

Theo ông, trong trật tự thế giới mới, thế giới đa cực, thì Ukraine nằm ở biên của EU và Nga, cho nên Ukraine trở thành một nhân tố không thể thiếu trong an ninh của Châu Âu.

Ông viết: “Ukraine… không chỉ bảo vệ biên giới phía đông của NATO, cũng là biên giới phía đông của Châu Âu… Căn cứ tình trạng hiện nay và các sự kiện gần đây, cũng như theo ý định trong tương lai của Mỹ về an ninh ở châu Âu, tình trạng hiện nay của NATO không sẵn sàng đối đầu với Nga, ít nhất là nếu không có Mỹ, thì vị trí của Ukraine đối với châu Âu đang ngày càng trở nên hấp dẫn. Đương nhiên, vì Ukraine chưa có vũ khí hạt nhân của riêng mình, do đó vẫn phải dùng máu của mình để đổi lấy độc lập và chủ quyền… Trong tương lai gần (5-10 năm), một kiến ​​trúc an ninh Châu Âu mới sẽ là không thể, nếu không có Ukraine.”

• Ukraine có thể huy động phụ nữ ra tiền tuyến để “cứu Châu Âu” — Zaluzhny
• “Chiến đấu tới người Ukraine cuối cùng,” có phù hợp đạo đức không?

Về trước mắt, ông nhìn nhận:

• Ukraine vẫn cần viện trợ, có lẽ sẽ tìm được điều ấy từ Châu Âu
• Ukraine cần phải tìm cách nhận bảo đảm an ninh
• Ukraine có thể phải từ bỏ việc đòi lại lãnh thổ đã mất, từ bỏ việc đòi bồi thường chiến tranh
• Ukraine phải có cơ chế chống lại phá hoại phi quân sự từ phía Nga (tuyên truyền, kinh tế, v.v.)

Về lâu dài, theo ông Zaluzhny, thì Ukraine cần thay đổi chính sách đối ngoại:

• Thận trọng hơn nữa việc bảo vệ lãnh thổ, và tính độc lập chủ quyền. Cảnh giác trước các “trao đổi” trong các đàm phán quốc tế
• Quan hệ cân bằng dựa trên lợi ích với các thế lực mạnh của thế giới: Mỹ, EU, và Trung Quốc
• Tìm cách tăng cường vị thế của Ukraine trên trường quốc tế.

Valery Zaluzhny, 52 tuổi, quân hàm tướng 4 sao, cựu tổng tư lệnh Ukraine, hiện nay là đại sứ Ukraine tại Anh, và cũng là nhân vật có triển vọng cao nhất đắc cử tổng thống Ukraine, trong tình huống mà đến một ngày nào đó của một năm nào đó khi mà tổng tuyển cử tổng thống lại một lần nữa được phép tiến hành ở quốc gia này. Ông bị Zelensky cách chức tổng tư lệnh vào tháng 4 năm ngoái, sau đó được điều sang Anh làm đại sứ, mặc dù kỹ năng tiếng Anh của ông chưa được hoàn thiện, dẫn tới việc ông yêu cầu Kiev cử thêm phiên dịch viên sang trợ giúp ông.

Nhật Tân