Mỹ nói chủ nghĩa đa phương thất bại, xét lại việc đóng góp cho LHQ

Trong cuộc họp Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc hôm 9/11, Đại sứ Mỹ Nikki Haley nói rằng các nước thành viên Liên Hiệp Quốc (LHQ) phần lớn đã không hoàn thành các ý tưởng của chủ nghĩa đa phương và trong vài tháng tới Mỹ sẽ suy nghĩ lại việc đóng góp tài chính hào phóng cho tổ chức này.

Mỹ đang đơn độc tại LHQ trong các vấn đề bảo vệ nhân quyền cho người dân Cuba và người dân ở một số nước khác. 

Phát biểu trước các thành viên Hội đồng Bảo an, bà Haley cho hay: “Mỹ cho tới nay là nước đóng góp lớn nhất cho ngân sách LHQ. Sự ủng hộ của chúng tôi cho chủ nghĩa đa phương tại LHQ đã không chỉ giới hạn ở lời nói – đó là cụ thể trong cả lời nói và hành động”.

Mỹ hiện tại đang đóng góp tới 25% trong khoảng 6,7 tỷ USD ngân sách của chương trình gìn giữ hòa bình LHQ.

Bà Haley bác bỏ việc LHQ yêu cầu Mỹ chia sẻ thêm gánh nặng gìn giữ hoàn bình và thay vào đó bà thúc giục các nước khác phải “hỗ trợ chia sẻ gánh nặng [tài chính] công bằng hơn”.

Đại sứ Mỹ nói thêm rằng trong một số thời điểm nước Mỹ “bị thuyết phục” để tin rằng chủ nghĩa đa phương là “thỏa thuận tồi tệ” đối với nước Mỹ và “nhiều lần kết luận đó là chính xác”.

Sau khi có những phát biểu nêu trên, bà Haley nói rằng Mỹ sẽ sớm đưa ra “quyết định quan trọng về cách mà chúng tôi đóng góp chi phí cho lực lượng gìn giữ hòa bình LHQ”.

Tại cuộc họp Hội đồng Bảo an lần này, Đại sứ Mỹ đã dẫn chứng về thất bại gần nhất của chủ nghĩa đa phương tại LHQ khi đa số thành viên của Đại hội đồng LHQ vào cuối tháng Mười vừa qua đã thông qua nghị quyết lên án Mỹ cấm vận kinh tế Cuba. Nghị quyết này do Cuba soạn thảo để chỉ trích Mỹ cấm vấn Cuba từ năm 1959 khi quốc đảo Caribê này đi theo đường lối cộng sản chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo của cố Chủ tịch Fidel Castro.

Theo tờ Washington Post, Mỹ đã cố gắng đưa ra tám sửa đổi, trong đó có nêu rõ Washington ủng hộ quyền của người dân Cuba.

Tuy nhiên, chỉ có ba thành viên gồm Mỹ, Ukraine và Israel bỏ phiếu ủng hộ cả tám sửa đổi của Mỹ và Quần đảo Marshall ủng hộ một sửa đổi. Có tới 114 nước bỏ phiếu chống lại sửa đổi và 65 nước khác bỏ phiếu trắng.

Theo Washington Post, các sửa đổi của Mỹ nhấn mạnh quan ngại về việc thiếu tự do bày tỏ quan điểm và tiếp cận thông tin tại Cuba và công nhân không được quyền đình công. Các sửa đổi này yêu cầu chính quyền Cuba trao cho người dân của họ “quyền dân sự, quyền chính trị và kinh tế và các quyền tự do khác đã được quốc tế công nhận”, cho phép thành lập các tổ chức xã hội dân sự độc lập và thả tự do cho những người bị bắt giữ vì thực thi quyền con người của họ.

Trước khi Đại hội đồng LHQ bỏ phiếu, bà Haley đã nhấn mạnh rằng “lý do của chúng tôi cho lệnh cấm vận đã và luôn luôn là sự từ chối tự do của Cuba và từ chối các quyền con người cơ bản nhất cho người dân Cuba“.

Bà Haley đã thúc giục Đại hội đồng LHQ hãy sử dụng “tiếng nói” của mình và “gửi thông điệp đạo đức tới chế độ độc tài Cuba”, điều đó có thể giúp cải thiện cuộc sống của người dân Cuba.

“Chúng tôi không có vấn đề gì khi đứng một mình thay mặt cho những thứ mà chúng tôi tin tưởng và ngày hôm nay chúng tôi vẫn sẽ tự hào lặp lại điều đó nếu cần thiết”, bà Haley nhấn mạnh.

Cuối cùng, Đại hội đồng LHQ đã thông qua nghị quyết lên án Mỹ và bỏ qua tất cả các sửa đổi mà Washington đề xuất. Chỉ có hai nước bỏ phiếu chống nghị quyết này là Mỹ và Israel, cùng Moldova và Ukraine không bỏ phiếu.

Sau cuộc bỏ phiếu đó, bà Haley đã nói trước Đại hội đồng LHQ rằng: “Hôm nay tại đây không có người chiến thắng, chỉ có những kẻ thất bại”.

Bà Haley nói rằng LHQ “đã đánh mất cơ hội để nói lên tiếng nói nhân danh nhân quyền”, nhưng hơn cả là hầu hết người dân Cuba “đã bị bỏ rơi một lần nữa, với những cơn gió tàn bạo của chế độ độc tài Castro”.

“Họ đã bị LHQ và hầu hết chính phủ thế giới bỏ rơi, nhưng người dân Cuba hôm nay không đơn độc. Người dân Mỹ sẽ sát cánh với họ cho tới khi nào họ được khôi phục các quyền mà Chúa đã ban cho tất cả chúng ta, những quyền mà không một chính phủ nào có thể tước đoạt của người dân của mình”, bà Haley khẳng định.

Hôm 9/11, tại Hội đồng Bảo an, bà Haley tiếp tục nhấn mạnh: “Chủ nghĩa đa phương thất bại khi nó không thể ủng hộ các mục tiêu về hòa bình, an ninh và nhân quyền. Khi Đại hội đồng LHQ trao cho chế độ Cuba man rợ quyền vi phạm nhân quyền của người dân Cuba thì nó không chỉ chọc vào mắt nước Mỹ mà đó còn là sự thất bại của chủ nghĩa đa phương”.

Được biết, đây không phải là lần đầu bà Haley kêu gọi cắt giảm tài trợ cho LHQ hoặc đưa ra các biện pháp quyết liệt để chứng minh rằng nước Mỹ nghiêm túc về vấn đề nhân quyền.

Vào tháng Sáu, Mỹ đã rút khỏi Hội đồng Nhân quyền LHQ sau khi thất bại trong nỗ lực cải cách cơ quan này. Washington nói rằng với sự góp mặt của những nước như Trung Quốc, Cuba và Venezuela, thì Hội đồng Nhân quyền LHQ chỉ là “tổ chức ngụy thiện và tự phụ”.

Mỹ cũng đã cắt tài trợ cho chương trình hỗ trợ người tị nạn Palestine sau khi họ đã cố gắng nhưng thất bại trong việc sửa đổi một báo cáo của chương trình này liên quan tới trách nhiệm của Hamas trong việc gây ra đau khổ cho người dân tại Gaza. Washington cũng gọi chương trình hỗ trợ người tị nạn Palestine của LHQ là “không bền vững” do danh sách ngày càng tăng của những người hưởng lợi mà gánh nặng này Mỹ cảm thấy là không được chia sẻ công bằng.

Xuân Thành (T/h)

Xem thêm: