Mỹ và khối Ả Rập tuyên bố lập trường cứng rắn chống Iran

Các quan chức hàng đầu của Mỹ hôm thứ Năm (30/5) đã khẳng định họ có bằng chứng về việc Iran tấn công các tàu chở dầu tại Vùng Vịnh để tăng giá dầu toàn cầu. Trong khi đó, Ả Rập Saudi đã triệu tập hội nghị thượng đỉnh các nước Ả Rập kêu gọi lập trường cứng rắn chống lại các mối đe dọa từ Iran.

Trao đổi với báo giới ngay trước khi có chuyến công du Châu Âu hôm 30/5, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã cáo buộc Iran tấn công các tàu chở dầu tại Vùng Vịnh và cho rằng đó là nỗ lực của Tehran nhằm tăng giá dầu toàn cầu. “Đây là những nỗ lực của Iran để tăng giá dầu thô trên toàn thế giới,” ông Pompeo nói.

Ngoại trưởng Mỹ tiết lộ thêm rằng ông đã xem các bằng chứng về sự liên quan của Iran do Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton đưa ra vào sáng 30/5.

Phát biểu tại London, Anh Quốc, ông Bolton đã nói rằng Mỹ sẽ gửi bằng chứng về việc Iran đứng sau các vụ tấn công tàu chở dầu ở Vùng Vịnh tới Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc vào tuần tới.

Trong khi đó, cũng trong ngày 30/5, đặc sứ Mỹ về vấn đề Iran Brian Hook đã lên tiếng cảnh báo rằng Mỹ sẽ phản ứng bằng vũ lực nếu Tehran tấn công vào các lợi ích của Washington.

Iran vẫn phủ địch việc liên quan tới các vụ tấn công tàu chở dầu. Reuters dẫn lời một quan chức cấp cao Iran lên án những phát biểu của ông Bolton là “lời buộc tội lố bịch.” Iran khẳng định họ sẽ tự vệ chống lại bất kỳ hành động gây hấn quân sự và kinh tế nào.

Trước mối đe dọa ngày càng gia tăng từ Iran, Ả Rập Saudi hôm thứ Năm (30/5) đã triệu tập cuộc họp thượng đỉnh khẩn cấp của khối Ả Rập tại thành phố Mecca nhằm truyền đi một thông điệp mạnh mẽ tới Iran về an ninh khu vực sau khi các tài sản dầu mỏ tại Vùng Vịnh bị tấn công.

Quốc Vương Ả Rập Saudi Salman đã nói trong một cuộc họp của Ả Rập Vùng Vịnh, trước cuộc họp thượng đỉnh riêng của khối Ả Rập, rằng sự phát triển về khả năng hạt nhân và tên lửa của Iran và mối đe dọa của nước này đối với nguồn cung dầu mỏ toàn cầu đã đặt ra rủi ro cho an ninh khu vực và quốc tế.

“Phải nói rằng việc không có lập trường nghiêm khắc và cứng rắn với những hành động gây hại của chế độ Iran trong khu vực đã khiến cho nó đi quá xa, như chúng ta thấy hôm nay,” Quốc Vương Salman nói.

Ả Rập Saudi cũng cáo buộc Iran đã ra lệnh cho phiến quân Houthi tại Yemen do Tehran hậu thuẫn dùng máy bay không người lái tấn công vào các cơ sở dầu mỏ của Ả Rập.

Quốc Vương Salman kêu gọi cộng đồng toàn cầu ngăn chặn Iran “can thiệp” và các vấn đề nội bộ của các nước Ả Rập. Tuy vậy, ông Salman cũng bày tỏ không muốn chiến tranh với Iran. “Vương quốc này mong muốn duy trì ổn định và an ninh khu vực, để tránh sự tàn khốc của chiến tranh và hiện thực hóa hòa bình và ổn định.”

Thủ tướng Qatar Abdullah bin Nasser Al Thani cũng tới Ả Rập Saudi dự cuộc họp thượng đỉnh lần này. Đây là quan chức cấp cao nhất của Qatar tới thăm Ả Rập Saudi từ khi Doha bị Ả Rập và một số nước Vùng Vịnh cấm vận. Qatar là nước khai thác chung một mỏ khí đốt lớn với Iran.

Iraq và Oman, hai nước có mối quan hệ tốt với cả Iran và Washington, đã nói rằng họ sẽ làm việc để giảm căng thẳng trong khu vực.

Xuân Thành