Mỹ và Uzbekistan đạt được thỏa thuận thương mại “đáng kinh ngạc” hơn 100 tỷ USD

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump ngày thứ Năm (6/11) tuyên bố, Mỹ và Uzbekistan đã đạt được “một thỏa thuận thương mại và kinh tế đáng kinh ngạc”.

Trên nền tảng mạng xã hội Truth Social của mình, ông Trump viết rằng Tổng thống Uzbekistan Shavkat Mirziyoyev cam kết sẽ mua hoặc đầu tư gần 35 tỷ USD trong 3 năm tới, và hơn 100 tỷ USD trong 10 năm tới vào các ngành công nghiệp trọng yếu của Hoa Kỳ.

Ông Trump viết: “Tôi rất vui mừng được công bố một thỏa thuận thương mại và kinh tế đáng kinh ngạc giữa Hoa Kỳ và Uzbekistan”.

“Trong 3 năm tới, Uzbekistan sẽ mua và đầu tư gần 35 tỷ USD vào các ngành công nghiệp trọng yếu của Hoa Kỳ, và trong 10 năm tới, con số này sẽ vượt 100 tỷ USD,” ông Trump viết, “những ngành trọng yếu này bao gồm khoáng sản chiến lược, hàng không, linh kiện ô tô, cơ sở hạ tầng, nông nghiệp, năng lượng và hóa chất, công nghệ thông tin cùng các lĩnh vực khác.”

Ông Trump bày tỏ lời cảm ơn tới Tổng thống Uzbekistan và kỳ vọng hai nước sẽ xây dựng mối quan hệ lâu dài, hiệu quả. Tuy nhiên, ông không tiết lộ thêm chi tiết về hợp tác song phương, và các cơ quan chính phủ cũng chưa công bố văn bản thỏa thuận chính thức.

Trước khi công bố thông tin này, ông Trump đã có cuộc gặp tại Nhà Trắng với lãnh đạo 5 quốc gia Trung Á gồm Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Turkmenistan và Uzbekistan. Trọng tâm của cuộc thảo luận là hợp tác về khoáng sản chiến lược.

Hiện nay, Washington đang tích cực thúc đẩy việc củng cố chuỗi cung ứng các nguyên liệu quan trọng như đất hiếm, uranium và đồng – những tài nguyên có vai trò thiết yếu đối với các thiết bị công nghệ cao như điện thoại thông minh, xe điện và máy bay chiến đấu.

Việc tăng cường liên kết kinh tế với các quốc gia Trung Á được xem là cách giúp Hoa Kỳ giảm sự phụ thuộc vào chuỗi cung ứng từ Trung Quốc và Nga. Trung Quốc hiện kiểm soát khoảng 70% công suất khai thác đất hiếm toàn cầu và hơn 90% năng lực tinh chế.

Gần đây, ông Trump cho biết Hoa Kỳ đã khởi động một “kế hoạch hành động khẩn cấp” nhằm xây dựng chuỗi cung ứng độc lập cùng với các đồng minh để bảo đảm an ninh công nghiệp và quốc phòng, đồng thời dự kiến sẽ chấm dứt sự phụ thuộc vào Trung Quốc trong lĩnh vực đất hiếm và khoáng sản chiến lược trong vòng 18 tháng. Tổng thống nói rằng năng lực của Đảng Cộng sản Trung Quốc trong việc “đe dọa Hoa Kỳ và các đồng minh thông qua việc thống trị lĩnh vực khoáng sản trọng yếu sẽ sớm biến mất”.

Vào thứ Năm, trong cuộc gặp với các nhà lãnh đạo Trung Á, ông Trump nói: “Những quốc gia này nằm dọc theo Con đường Tơ lụa cổ xưa, nơi kết nối Đông và Tây”.

“Ngày nay, họ vẫn nằm ở trung tâm của lục địa Á – Âu, điều này mang lại cho họ tầm quan trọng to lớn và tiềm năng vô hạn. Đáng tiếc là các đời tổng thống Hoa Kỳ trước đây hoàn toàn bỏ qua khu vực này.”

Ông Trump khẳng định ông hiểu được tầm quan trọng của khu vực và cam kết rằng quan hệ đối tác giữa Hoa Kỳ và các quốc gia Trung Á sẽ “mạnh mẽ hơn bao giờ hết.”

Ông nhấn mạnh: “Một trong những mục tiêu chính trong chương trình nghị sự của chúng tôi là khoáng sản chiến lược. Trong vài tuần gần đây, chính quyền của tôi đã đạt được các thỏa thuận với đồng minh và đối tác trên khắp thế giới nhằm mở rộng chuỗi cung ứng khoáng sản trọng yếu, qua đó củng cố an ninh kinh tế của Hoa Kỳ”.

Nhà Trắng cho biết cuộc gặp lần này là một cột mốc trong việc mở rộng quan hệ đối tác “C5+1”.

Trước cam kết đầu tư quy mô lớn này, Hoa Kỳ và Uzbekistan đã công bố một số dự án hợp tác thương mại cụ thể. Trước đó, Hãng hàng không Uzbekistan đã ký thỏa thuận với Boeing để mua tới 22 chiếc máy bay Dreamliner 787. Theo đánh giá của Boeing và các quan chức Mỹ, giá trị thương vụ này vượt 8 tỷ USD. Ông Trump gọi đây là một “thỏa thuận tuyệt vời” và cho rằng nó sẽ hỗ trợ hàng chục ngàn việc làm cho người Mỹ.

Trước khi bữa tiệc tối bắt đầu, ông Trump cũng thông báo rằng Kazakhstan sẽ gia nhập “Hiệp định Abraham” – một nỗ lực do ông thúc đẩy nhằm kiến tạo hòa bình lâu dài giữa Israel và các quốc gia láng giềng.