Ngành sản xuất công cụ chip của Mỹ thúc đẩy tách khỏi nguồn cung ứng Trung Quốc

Cuộc chiến chip giữa Mỹ và Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) vẫn tiếp tục leo thang, áp lực của Chính phủ Mỹ khiến ngành bán dẫn Mỹ đang dần từ bỏ các công ty Trung Quốc. Trong nỗ lực ngăn chặn Trung Quốc phát triển năng lực quân sự và giám sát, Chính phủ Mỹ đang hạn chế quyền truy cập của Trung Quốc vào các công nghệ nhạy cảm thế hệ tiếp theo.

Tạp chí Phố Wall (WSJ) đưa tin độc quyền vào ngày 4/11 rằng các nhà sản xuất công cụ chip của Mỹ đã bắt đầu yêu cầu các nhà cung cấp tuân thủ các hạn chế mới rằng họ cần tìm giải pháp thay thế cho một số thành phần nhất định họ mua từ Trung Quốc, nếu không sẽ có nguy cơ mất tư cách nhà cung cấp.

Những người quen thuộc với vấn đề này nói với WSJ rằng các công ty ra yêu cầu này bao gồm vật liệu ứng dụng Applied Materials và Lam Research, là hai công ty ở Thung lũng Silicon sản xuất thiết bị dùng để sản xuất bộ vi xử lý, là những nhà sản xuất các công cụ này lớn nhất thế giới.

Nguồn tin cho biết, các nhà cung cấp cũng được thông báo về điều kiện tham gia chuỗi cung ứng là không liên quan đến giới đầu tư hoặc cổ đông Trung Quốc.

Lam Research nêu rõ họ cần tuân thủ các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Mỹ đối với các công ty trong chuỗi cung ứng sản xuất chip. Applied Materials thì cho biết họ đang tìm kiếm các nguồn thay thế để đảm bảo không khiến hoạt động gián đoạn.

Hằng số của Bầu cử Mỹ

Bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 đang căng thẳng, dù các ứng cử viên của hai đảng có chính sách rất khác nhau về nhiều vấn đề, nhưng hai đảng đều có thái độ giống nhau khi đối phó với mối đe dọa từ ĐCSTQ. Bất kể cựu Tổng thống Cộng hòa Trump hay Phó Tổng thống đương nhiệm Dân chủ Harris giành chiến thắng, gần như chắc chắn rằng cuộc chiến công nghệ Mỹ-Trung vẫn sẽ nóng lên, khác biệt chỉ nằm ở chiến lược hoặc công cụ mỗi bên áp dụng.

Cựu quan chức thương mại Mỹ Bill Reinsch cho rằng ông Trump áp dụng chính sách “búa tạ toàn diện”, trong khi bà Harris áp dụng chiến lược “dao mổ chính xác”.

Trong chiến dịch tranh cử, cả hai ứng cử viên tổng thống Mỹ đều cam kết sẽ có các biện pháp cứng rắn hơn đối với thương mại Mỹ-Trung, trong đó ngành công nghiệp bán dẫn được coi là đặc biệt quan trọng đối với an ninh quốc gia Mỹ.

Trong nỗ lực dần thoát khỏi phụ thuộc vào chuỗi cung ứng của Trung Quốc và giành quyền kiểm soát nhiều hơn đối với lĩnh vực bán dẫn, Mỹ, Nhật Bản và châu Âu đang chi hàng chục tỷ USD để hỗ trợ sản xuất chip trong nước.

Chính phủ Mỹ cũng hạn chế các công ty Trung Quốc mua chip và thiết bị sản xuất chip tiên tiến nhất, chẳng hạn như máy quang khắc tiên tiến do công ty ASML của Hà Lan sản xuất. Tin từ WSJ chỉ ra, các biện pháp được các công ty như Applied Materials thực hiện liên quan đến thương mại theo hướng ngược lại (trade in the opposite direction) – nghĩa là các nhà sản xuất thiết bị bán dẫn có trụ sở chính tại Mỹ hoặc ở các khu vực thân thiện với Mỹ mua lại các linh kiện hoặc công cụ của Trung Quốc. Các quan chức Mỹ lo ngại nếu các công ty phụ thuộc vào các nhà cung cấp linh kiện của Trung Quốc, đó có thể trở thành lá bài quan trọng cho ĐCSTQ trong ứng phó Mỹ.

Bộ Thương mại Mỹ vào năm ngoái đã ban hành các quy định, yêu cầu các nhà sản xuất công cụ chip của Mỹ phải xin giấy phép trước khi chia sẻ các chi tiết và kế hoạch kỹ thuật với các nhà cung cấp Trung Quốc. Họ đã được cấp giấy phép tạm thời để giữ lại các nhà cung cấp hiện có, giấy phép này sẽ hết hạn vào cuối năm 2025. Mùa hè này, Bộ Thương mại Mỹ đã nêu rõ rằng trong trường hợp công ty mẹ của của một nhà cung cấp bên ngoài Trung Quốc lại là công ty ở Trung Quốc, thì nhà cung cấp đó phải chịu các biện pháp kiểm soát.

WSJ đưa tin, công ty Veeco có trụ sở tại Plainview – New York là công ty sản xuất hệ thống xử lý cho ngành công nghiệp bán dẫn, đã ban hành lệnh bằng văn bản cho các nhà cung cấp yêu cầu ngừng ngay lập tức quan hệ với đối tác mới từ Trung Quốc, và trong năm 2025 phải thoát khỏi sự phụ thuộc vào các nhà cung cấp hiện tại của Trung Quốc.

Veeco đã không trả lời yêu cầu bình luận của WSJ.

Nguồn tin của WSJ cũng cho biết, Applied Materials và Lam Research đã thông báo cho các nhà cung cấp về những chỉ thị này, nhưng không đưa vấn đề vào bất kỳ văn bản hướng dẫn hoặc thỏa thuận chính thức nào với nhà cung cấp.

Reuters đưa tin dẫn quan điểm từ chính quyền đương nhiệm Biden và cả cựu quan chức chính quyền Trump, cùng chuyên gia trong ngành và những người có liên quan chặt chẽ đến chiến dịch tranh cử hiện nay, cho hay dự kiến ​​chính phủ khóa mới sẽ thực hiện các hành động mới để hạn chế chip, ô tô thông minh và các sản phẩm khác kém tiên tiến hơn của Trung Quốc được vào nước Mỹ, đồng thời có nhiều hạn chế hơn đối với việc xuất khẩu sang Trung Quốc các công cụ sản xuất chip và chip trí tuệ nhân tạo (AI) có giá trị cao.

Ứng viên Đảng Dân chủ Harris cho biết trong chiến dịch tranh cử tổng thống rằng bà sẽ đảm bảo “Mỹ sẽ giành chiến thắng trong cuộc cạnh tranh của thế kỷ 21”, trong khi ứng cử viên Cộng hòa Trump coi việc tăng thuế là một giải pháp, bao gồm cả việc trấn áp tiến bộ công nghệ của ĐCSTQ. Nazak Nikakhtar, người từng là quan chức Bộ Thương mại trong chính quyền Trump, dự đoán rằng chính quyền Trump nếu tái diễn sẽ “áp dụng các chính sách kiểm soát xuất khẩu chặt chẽ hơn đối với Trung Quốc (ĐCSTQ)”.