Nghị sĩ Mỹ đề xuất luật đánh giá dân chủ tại Hồng Kông hàng năm

Khi các cuộc biểu tình tiếp diễn tại Hồng Kông chống lại dự luật mở đường cho việc dẫn độ sang Trung Quốc Đại lục, các nghị sĩ Mỹ hôm thứ Năm (13/6) đã giới thiệu ra Quốc hội dự luật yêu cầu tổng thống Mỹ bảo vệ công dân nước này khỏi các ảnh hưởng của luật dẫn độ Hồng Kông và trừng phạt các cá nhân chịu trách nhiệm bắt cóc các nhà xuất bản sách, nhà báo và các nhà hoạt động dân chủ, theo Hoa Nam Buổi Sáng (Hồng Kông) đưa tin.

Thượng nghị sĩ Mỹ Marco Rubio

Dự luật nêu trên từng được đề xuất ra Quốc hội Mỹ trong năm 2015 và năm 2017 sau sự kiện các nhà xuất bản sách bị bắt giữ, nhưng dự luật này chưa thể trở thành luật vì không đạt được đủ số ủng hộ cần thiết.

Hôm thứ Năm (13/6), trong bối cảnh biểu tình rầm rộ tại Hồng Kông, dự luật tiếp tục được Thượng nghị sĩ Cộng hòa Marco Rubio và Thượng nghị sĩ Dân chủ Ben Cardin và một số Dân biểu Hạ viện giới thiệu ra Quốc hội.

Dự luật có các điều khoản quy định tổng thống Mỹ sẽ phải phát triển một chiến lược bảo vệ công dân và các công ty Mỹ tránh khỏi các ảnh hưởng của luật dẫn độ Hồng Kông sửa đổi. Điều này sẽ bao gồm cả việc xem xét liệu thỏa thuận dẫn độ Mỹ – Hồng Kông có nên sửa đổi hay không và khuyến nghị du lịch của Bộ Ngoại giao Mỹ về di trú Hồng Kông có cần làm mới.

Dự luật yêu cầu tổng thống Mỹ phải xác định bất kỳ cá nhân nào chịu trách nhiệm cho việc bắt cóc các cá nhân từ Hồng Kông sang Trung Quốc và buộc những người thực hiện hành vi bắt cóc này phải chịu chế tài của Mỹ.

Dự luật cũng bao gồm việc yêu cầu Bộ Thương mại Mỹ ban hành báo cáo hàng năm đánh giá xem Hồng Kông thực thi đầy đủ chế tài của Mỹ và Liên Hiệp Quốc hay không, đặc biệt là các chế tài liên quan tới Iran và Bắc Hàn. Một trong những điều khoản của dự luật cũng tuyên bố rằng công dân Hồng Kông sẽ không bị từ chối thị thực nhập cảnh vào Mỹ chỉ vì họ đã bị bắt hoặc giam giữ vì tham gia biểu tình.

Dự luật cũng yêu cầu Bộ Ngoại giao Mỹ hàng năm phải chứng thực sự tự trị của Hồng Kông đối với Trung Quốc Đại lục để đảm bảo thành phố này tiếp tục được hưởng những lợi ích thương mại và kinh tế đặc biệt theo Đạo luật Chính sách Mỹ – Hồng Kông 1992.

Trong tuyên bố giới thiệu dự luật hôm 13/6, Thượng nghị sĩ Rubio cho hay: “Mỹ phải gửi một thông điệp mạnh mẽ rằng chúng ta đứng về phía những người ôn hòa ủng hộ tự do và pháp quyền và chống lại sự can thiệp vào các công việc của Hồng Kông ngày càng gia tăng từ Bắc Kinh.”

Ông Rubio cáo buộc Trung Quốc Đại lục sử dụng nền kinh tế mở của Hồng Kông để rửa tiền, trốn thuế, phá vỡ các chế tài và thâu tóm sở hữu trí tuệ nhạy cảm.

“Tôi tự hào tái giới thiệu luật này, đặt Hoa Kỳ vững chắc đứng về phía nhân quyền và dân chủ,” những giá trị mà đã biến thành phố [Hồng Kông] thành trung tâm thương mại toàn cầu thịnh vượng trong bối cảnh chính quyền Bắc Kinh và Đảng Cộng sản Trung Quốc ngày càng gia tăng can thiệp, ông Rubio nói.

Dân biểu Jim McGovern, người giới thiệu dự luật này ra Hạ viện, đã nói rằng nếu dự luật dẫn độ Hồng Kông tiếp tục tiến trình thông qua, Quốc hội Mỹ “sẽ không có lựa chọn nào khác ngoài việc đánh giá lại xem Hồng Kông có thể nhận các lợi ích thương mại và kinh tế theo luật Mỹ nữa hay không.”

Hiện tại, theo Hoa Nam Buổi Sáng, có ít nhất 14 nghị sĩ Quốc hội Mỹ, trong đó có Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện James Risch ủng hộ dự luật do ông Rubio và McGovern đề xuất.

Dự luật nêu trên là dự luật thứ hai liên quan đến Hồng Kông được giới thiệu ra Quốc hội Mỹ chỉ trong vòng hai ngày.

Hôm thứ Tư (12/6), một đề xuất sửa đổi Đạo luật Chính sách Mỹ – Hồng Kông 1992 cũng đã được Thượng nghị sĩ Cộng hòa Ted Cruz và Thượng nghị sĩ Dân chủ Ed Markey đề xuất. Sửa đổi này sẽ yêu cầu các Bộ Quốc phòng, Ngoại giao và An ninh Nội địa, cũng như Giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ phải báo cáo mỗi sáu tháng/lần về bất kỳ hoạt động nào của Trung Quốc liên quan tới dẫn độ hoặc “cưỡng chế di chuyển” công dân nước ngoài khỏi Hồng Kông.

Đề xuất sửa đổi nêu trên cũng yêu cầu báo cáo tăng cường về bất kỳ hành vi nào sử dụng Hồng Kông vào việc vi phạm hoặc né tránh kiểm soát xuất khẩu, thuế quan hoặc các chế tài, cũng như thực hiện các hoạt động gián điệp chống lại công dân nước ngoài.

Xuân Thành

Xem thêm: