Người đứng đầu quân đội Ukraine bị đặt máy nghe lén

Valeri Zaluzhny, 50 tuổi, Tổng tư lệnh Quân đội Ukraine. (Ảnh từ Wikipedia)

Quân đội Ukraine thông báo tìm thấy thiết bị nghe lén tại một trong những phòng làm việc của Tổng tư lệnh Ukraine Valeri Zaluzhny, và ám chỉ rằng còn phát hiện vấn đề tương tự ở một số địa điểm khác.

Valeri Zaluzhny, 50 tuổi, Tổng tư lệnh Quân đội Ukraine. (Ảnh từ Wikipedia)

“Hôm qua, trong quá trình kiểm tra định kỳ các thiết bị, đã phát hiện những cấu kiện của thiết bị thu thập thông tin,” chánh văn phòng quân đội Ukraine thông báo. “Các thiết bị này được cài đặt ở nơi làm việc của Tổng tư lệnh Các lực lượng vũ trang Ukraine cùng các nhân viên của ông.”

Thông báo chính thức được đưa ra 1 ngày sau khi báo chí Ukraine loan tin đại tướng 4 sao Valeri Zaluzhny, người đứng đầu quân đội Ukraine, bị đặt thiết bị nghe lén, và SBU, cơ quan đặc vụ của Ukraine, đã tham gia vào điều tra vụ việc. Thông báo không đưa ra thông tin rằng thiết bị nghe lén ấy đã có mặt ở đó từ bao lâu.

Bên quân đội cũng nói mơ hồ rằng họ cũng tìm thấy các thiết bị ở các nơi khác nữa, nhưng không chỉ ra hay tuyên bố rõ ràng. Cá nhân ông Zaluzhny thì nói rằng lần phát hiện này cho thấy một số quan chức cao cấp trong quân đội cũng là đối tượng bị nghe lén, nhưng không nói cụ thể là ai. Nhà báo của Ukraine, Yury Butosov, tuyên bố rằng Konstantin Bushuyev, chánh văn phòng quân đội, là một trong những những người bị cài thiết bị nghe lén.

Hôm Thứ Hai, ông Zaluzhny đã nói với các phóng viên rằng thiết bị nghe lén được tìm thấy ở “một vài chỗ” nơi mà ông làm việc, theo The Washington Post đưa tin. “Đó là phòng mà tôi dự định sẽ dùng trong hôm nay,” ông nói trong video được đăng tải ở Ukraine. “Tôi đã không dùng căn phòng đó một thời gian khá lâu rồi.”

“Họ có lẽ chuẩn bị vì cuộc họp của tôi,” ông nói, nhưng không đưa ra chi tiết hơn về nội dung và thành phần tham dự của cuộc họp này.

SBU, cơ quan đặc vụ của Ukraine, đã vào cuộc từ trước và đã thông báo tối hôm Chủ Nhật rằng họ đã mở án hình sự để điều tra. Theo SBU, “thiết bị nghe lén không phải đặt trực tiếp trong phòng làm việc của ông Zaluzhny, mà là tại một trong những phòng mà ông dự định dùng cho công việc.”

“Theo khảo sát sơ bộ,” SBU cho hay, “thiết bị được phát hiện trong trạng thái nó đang không hoạt động. Và chúng tôi không tìm thấy bất kỳ thiết bị lưu trữ hay truyền dẫn thông tin hoặc các bản thu âm.”

Ông nói thêm rằng các thiết bị nghe lén không chỉ được tìm thấy trong văn phòng nơi ông làm việc mà còn không cung cấp thêm thông tin chi tiết và không rõ liệu có nhiều thiết bị được tìm thấy trong khuôn viên Bộ Tổng tham mưu Ukraine hay không.

Các cơ quan đặc vụ và tình của cả Nga và Ukraine đều hoạt động mạnh trong thời gian chiến tranh. Nhiều diễn biến xảy ra nhưng đôi lúc không có được bằng chứng rõ ràng để đưa ra kết luận chính xác về ai là bàn tay đen đằng sau vụ việc.

Cuối tháng trước một vụ đầu độc mạn tính bằng kim loại nặng đã được phía Ukraine thông báo. Tình trạng nặng nhất là vợ của Kyrylo Budanov người đứng đầu cơ quan tình báo quân đội GRU của Ukraine khi cô phải nhập viện điều trị một thời gian, mặc dù trong suốt thời gian từ đầu chiến tranh tới nay cô đã cùng ở với chồng tại các nơi được cho là an toàn. Một số nhân viên của GRU cũng bị dính, nhưng nhẹ hơn. Chưa có bên nào đứng ra nhận trách nhiệm đứng sau vụ việc.

Đầu tháng này truyền thông Nga đưa tin Ilya Kiva, một cựu nghị viên Quốc hội Ukraine, người từng chỉ tích đương kim tổng thống Ukraine, đã bị ám sát và thi thể được tìm thấy ở khu vực gần nơi ông cư trú trong tình trạng bị đạn bắn vào đầu và mặt úp xuống vũng máu dưới lớp tuyết dày. Đây là một nạn nhân nữa trong những người đã bị ám sát trước đó. SBU đứng ra xác nhận là đã thực hiện vụ ám sát ông Kiva, người mà họ miêu tả là “kẻ phản bội.”

Còn về vụ việc nghe lén Zaluzhny mới phát hiện này, Washington Post bình luận rằng nó lại làm dấy lên những câu hỏi về quan hệ giữa Tổng thống Nga Volodymyr Zelensky và Tổng tư lệnh Ukraine Valeri Zaluzhny, điều đã được rất nhiều báo chí phương Tây đề cập đến từ đầu tháng trước, xuất phát từ hôm 1/11 khi The Economist đăng tải lời thừa nhận của ông Zaluzhny rằng chiến dịch phản công của quân đội Kiev đã lâm vào trạng thái “trì trệ” và hầu như khó có khả năng “đột phá” ở chiến tuyến.

Đây là thông điệp trái ngược với Tổng thống Ukraine. Tổng thống cùng các quan chức dưới quyền ông, những người luôn nhấn mạnh vào việc Kiev cần nhiều viện trợ hơn nữa, nhiều vũ khí và đạn dược hơn nữa, để chiến thắng, vào thời điểm bấy giờ vẫn luôn chưa thừa nhận rằng chiến dịch phản công dã đình trệ hoặc kết thúc. Sự thừa nhận chiến dịch không tiến triển này đã nói lên rằng chiến dịch tiêu tốn nhiều tiền bạc và công sức của NATO đã kết thúc khi không đạt được mục tiêu quân sự đã đề ra.

Một tình tiết khác nữa cũng Washington Post cũng chỉ ra. Đó là ông Zelensky đã qua mặt ông Zaluzhny khi bổ nhiệm người đứng đầu quân đội đặc nhiệm và người đứng đầu bộ phận quân y. Hai vị trí này đang là vị trí trực thuộc quyền quản lý của Tổng tư lệnh Quân đội Zaluzhny.

Cựu Thứ trưởng Quốc phòng, bà Hanna Malyar, đã nói trên mạng xã hội hôm Thứ Hai rằng có hiện tượng nghe lén cuộc nói chuyện giữa các quan chức quân đội.

“Mọi người đều biết được có khả năng bị nghe lén và rò rỉ thông tin,” bà Malyar viết, “cho nên, luôn luôn phải cẩn thận mỗi khi giao tiếp bằng lời nói.”

Cư dân mạng xã hội nhắc lại câu chuyện kinh điển rằng nếu Mỹ muốn thay ông Zelensky, điều mà Mỹ đã từng làm không chỉ một lần đối với người đứng đầu chính phủ mà họ tài trợ và hậu thuẫn, thì tìm người thay thế là việc cần thiết, và ông Zelensky đương nhiên hiểu điều này.

Một cuộc khảo sát do Viện Xã hội học Quốc tế Kyiv (KIIS) công bố hôm Thứ Hai cho thấy niềm tin của công chúng Ukraine dành cho ông Zelensky đã giảm từ 84% vào tháng 12 năm ngoái xuống chỉ còn 62% hiện nay. Niềm tin vào ông Zaluzhny đạt mức cực cao là 88%, năm ngoái không có thăm dò về ông. Còn niềm tin nói chung về quân đội hiện nay là 96%.