NÓNG: Chính phủ Mỹ chính thức đóng cửa

Chính phủ liên bang Mỹ đã đóng cửa lần đầu tiên sau gần 7 năm do Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ không thể nhất trí thông qua dự luật chi tiêu tại Thượng viện.

Hạn chót để phê duyệt ngân sách vận hành chính phủ đã hết vào thứ Tư (1/10), khi hai đảng liên tiếp bỏ phiếu bác kế hoạch chi tiêu của nhau.

Các nghị sĩ Dân chủ từ chối ủng hộ dự luật của Đảng Cộng hòa trong khi yêu cầu gia hạn trợ cấp theo Đạo luật Chăm sóc Giá cả phải chăng (Affordable Care Act) sẽ hết hạn vào cuối năm, cùng với việc khôi phục các khoản cắt giảm Medicaid. Đảng Cộng hòa mô tả kế hoạch của họ là giải pháp “gọn gàng”, phi đảng phái, nhưng các nghị sĩ Dân chủ cho rằng nó sẽ đe dọa chăm sóc y tế của nhiều người Mỹ.

Cả hai bên cáo buộc lẫn nhau về cuộc khủng hoảng này.

Lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện John Thune nói: “các nhóm lợi ích cánh tả cực đoan và các thành viên Dân chủ cực tả muốn một cuộc đối đầu với tổng thống”. Lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Chuck Schumer cáo buộc Đảng Cộng hòa “liều lĩnh với chăm sóc sức khỏe của nước Mỹ” và từ chối đàm phán thiện chí.

Nhà Trắng đổ lỗi cho các nghị sĩ Dân chủ, với trang web hiện có đồng hồ đánh dấu thời gian khủng hoảng và tiêu đề “Đảng Dân chủ đã đóng cửa chính phủ”.

Thượng viện dự kiến bỏ phiếu về kế hoạch chi ngân sách của Đảng Cộng hòa vào sáng thứ Tư. Các nghị sĩ Cộng hòa cam kết đưa kế hoạch này ra bỏ phiếu mỗi ngày cho tới khi các đồng nghiệp bên kia vượt áp lực.

Phát biểu với các phóng viên tại Nhà Trắng trước khi tham dự cuộc họp quân sự ở Virginia, Tổng thống Trump cho biết: “Chúng tôi có thể sẽ sa thải rất nhiều người – và tất cả là do Đảng Dân chủ”. Ông cáo buộc đảng này khăng khăng đưa các điều khoản liên quan đến chăm sóc sức khỏe vào dự luật chi tiêu ngắn hạn, gây cản trở tiến trình thông qua ngân sách.

Trump cho biết ông không muốn chính phủ đóng cửa, nhưng cảnh báo rằng điều đó có thể tạo cơ hội cho chính quyền của ông thực hiện những cắt giảm sâu và lâu dài mà phe đối lập sẽ không thể đảo ngược.

“Chúng ta có thể làm những việc không thể đảo ngược trong thời gian đóng cửa, những việc có hại cho họ và không thể đảo ngược đối với họ, chẳng hạn như cắt giảm một lượng lớn nhân sự, cắt giảm những thứ họ thích, cắt giảm các chương trình họ thích,” ông Trump nói với các phóng viên tại Phòng Bầu dục.

Tuy nhiên, ông cho biết đảng Cộng hòa và Nhà Trắng không muốn đóng cửa chính phủ vào lúc nửa đêm.

“Chúng tôi không đóng cửa. Chúng tôi không muốn nó đóng cửa vì chúng tôi đang có khoảng thời gian tuyệt vời nhất từ ​​trước đến nay,” ông Trump nói. “Tôi nói cho các bạn biết, chúng tôi đang đầu tư 17.000  tỷ đô la. Vì vậy, người cuối cùng muốn đóng cửa chính là chúng tôi”.

Trước đó khi lãnh đạo hai bên gặp ông Trump vào thứ Hai (29/9) trong khoảng một giờ để đàm phán về cách thức nhằm tránh việc chính phủ bị đóng cửa một phần, nhưng không bên nào sẵn sàng nhượng bộ. Phó Tổng thống JD Vance phát biểu sau cuộc họp: “Tôi nghĩ chúng ta đang hướng đến việc đóng cửa chính phủ vì Đảng Dân chủ không chịu làm điều đúng đắn. Tôi hy vọng họ sẽ thay đổi ý định”.

Ông nói: “Nếu nhìn vào đề xuất ban đầu của họ trong cuộc đàm phán này, đó là gói chi tiêu 1.500 tỷ USD, về cơ bản là nói người dân Mỹ nên chi hàng trăm tỷ USD để chăm sóc y tế cho người nhập cư bất hợp pháp, trong khi người Mỹ thì chật vật trả hóa đơn y tế. Đó là cách họ bắt đầu cuộc đàm phán này. Chúng tôi cho rằng điều đó là phi lý”.

Bảo Minh (t/h)