TT Putin bình luận về kêu gọi hòa bình của ông tổng LHQ Guterres tại BRICS

Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Guterres đã tới tham dự Hội nghị thượng đỉnh của BRICS và kêu gọi các quốc gia hãy chung sống như một “đại gia đình”, khi tán thành phương thức hợp tác đa phương của BRICS, đồng thời tỏ ý mong muốn BRICS trợ giúp giải các vấn đề nhân đạo. Tổng thống Nga Putin ủng hộ lối hình dung thế giới như “đại gia đình” nhưng ông cảm thấy “đáng tiếc thay” bây giờ còn quá nhiều bất đồng và chia rẽ. Ông kêu gọi LHQ hãy có cải tổ, điều mà ông Guterres tán đồng. Ông Guterres tham dự BRICS tại Nga, nhưng từ chối tham dự một sự kiện mà Ukraine gọi là “thượng đỉnh” tại Thụy Sỹ hồi tháng 6. Điều đó khiến Kiev tức giận và lên án ông.

Hội nghị Thượng đỉnh của BRICS lần thứ 16 được cử hành trong 3 ngày, từ 22 tới 24 tháng này, tại Kazan, Liên bang Nga, là một trong những sự kiện quan trọng, đánh dấu sự phát triển mới về tài chính và thương mại quốc tế.

Tổng Thư ký LHQ, ông Antonio Guterres, đã tới tham dự sự kiện, và các phát biểu của ông chủ yếu xoay quanh vấn đề nhân đạo và hòa bình, tuy rằng chủ đề này không phải là chủ đề trọng tâm của hội nghị.

Về xung đột tại Trung Đông, ông Guterres nhấn mạnh rằng cần ngừng bắn ngay lập tức tại dải Gaza, trả lại tất cả các con tin một cách vô điều kiện, mở rộng cửa cho các hoạt động nhân đạo, chấm dứt xung đột, và khẳng định giải pháp 2 nhà nước. Đây là thông điệp nhân đạo.

Về chiến tranh Ukraine, ông Guterres kêu gọi đàm phán để đạt được một giải pháp hòa bình “công bằng” cho Ukraine, phù hợp với Hiến chương Liên Hợp Quốc, luật quốc tế, và nghị quyết của Đại Hội đồng LHQ. Đây là thông điệp nhân đạo có lợi cho phe Ukraine, nếu xét thực tế tình hình chiến trường hiện nay.

Ông Guterres nhìn nhận rằng, với “gần một nửa tổng dân số thế giới”, BRICS có khả năng giữ vai trò quan trọng trong củng cố an ninh toàn cầu, mặc dù nền tảng kết nối của BRICS được xây dựng trên tài chính và thương mại quốc tế. Đây không phải là một liên minh quân sự hay một tổ chức nhân đạo.

“Tôi hoan nghênh cam kết và ủng hộ rất có giá trị của các bạn đối với chủ nghĩa đa phương và giải quyết vấn đề quốc tế,” người đứng đầu Liên Hợp Quốc nói tại BRICS. “Không một nhóm nào và không một quốc gia nào có thể hành động một mình hoặc cô lập. Cần có một cộng đồng các quốc gia làm việc như một đại gia đình toàn cầu để giải quyết các thách thức toàn cầu.”

Bênh vực các nước yếu, ông Guterres tin rằng hiện nay có 4 vấn đề lớn cần cải thiện: (1) cơ chế tài chính toàn cầu, điều mà ông cho rằng đã “lạc hậu, không hiệu quả, và không công bằng”; (2) chống lại biến đổi khí hậu; (3) công nghệ tiên tiến cần được gỡ bỏ các rào cản để các nước đang phát triển có thể tiếp cận được, đặc biệt là công nghệ AI, muốn phát triển tốt thì đòi hỏi các kho số liệu lớn và đầu tư cũng lớn; (4) hòa bình.

Ông tán đồng quan điểm cần cải tổ Liên Hợp Quốc cho phù hợp hơn với tình hình quốc tế, điều mà Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nói trong bài phát biểu cùng ngày trước đó.

Đáp lời ông Guterres về cách hình dung thế giới như một “đại gia đình”, Tổng thống Nga Vladimir Putin, người vẫn tự nhận là tín đồ Kitô, đã tỏ ý tán đồng và nói rằng “đó là cách mà chúng ta nên sống.”

“Ông đã nói rằng tất cả chúng ta nên biểu hiện như một đại gia đình,” Tổng thống Putin tán thành quan điểm này, “đó là cách mà chúng ta nên sống.” Ông tiếp tục với lối hình dung kiểu gia đình, “Nhưng đáng tiếc thay, có các bất đồng, bê bối, chia rẽ về vấn đề tài sản. Họ thậm chí đôi lúc còn đánh nhau.”

Việc người đứng đầu Liên Hợp Quốc tới tham dự BRICS đã khiến Kiev tức giận. Bộ Ngoại giao Ukraine viết trên mạng xã hội:

“Ông Tổng Thư ký LHQ đã từ chối lời mời của Ukraine tới Hội nghị Thượng đỉnh Toàn cầu về Hòa bình lần thứ nhất ở Thụy Sỹ. Nhưng mà, ông ấy đã nhận lời mời [của ông Putin] tới [BRICS] tại Kazan. Đó là lựa chọn sai lầm mà không thúc đẩy hòa bình. Nó chỉ có thể làm tổn hại danh tiếng của LHQ.”

Sự kiện hồi tháng 6 do Ukraine khởi xướng là để cổ xúy cho công thức “hòa bình” 10 điểm của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Hiện nay ông Zelensky đã chuyển thông điệp trọng tâm giải quyết cuộc chiến tranh Ukraine từ công thức 10 điểm sang “kế hoạch chiến thắng” rồi. Phía Nga không thừa nhận lối tiếp cận này, và nói rằng cách làm của ông Zelensky không đem đến hòa bình, mà chỉ có thể khiến chiến tranh leo thang.

Hồi chiến tranh Ukraine mới nổ ra vào năm 2022, ông Guterres đã có những nỗ lực đứng ra hòa giải. Ông góp phần tác thành Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen, cho phép Ukraine tiếp tục có được hành lang an toàn cho hoạt động xuất khẩu nông sản của cường quốc nông nghiệp này; một việc làm có lợi cho Ukraine. Sáng kiến này kết thúc giữa tháng 7/2023 khi Nga tuyên bố rằng họ không thể cứ mãi gia hạn nhiều lần trong khi phương Tây không thực hiện cam kết của mình. Ngay khi sáng kiến kết thúc, xuồng không người lái của Ukraine tấn công cầu Crimea, và Nga đáp trả bằng cách tấn công vào các nơi mà họ cho là cơ sở vũ khí không người lái của Ukraine tại Odessa và Mykolaev.

Nhật Tân (t/h)