Quân đội Myanmar đã nhập khẩu 1 tỷ USD vũ khí từ Trung Quốc, Nga kể từ sau cuộc đảo chính

Chuyên gia Liên Hợp Quốc cho biết Nga, Trung Quốc và các công ty ở Singapore đứng đầu danh sách những nước gửi vũ khí cho quân đội Myanmar.

Một chuyên gia của Liên Hợp Quốc cho biết quân đội Myanmar đã nhập khẩu vũ khí trị giá ít nhất 1 tỷ USD kể từ khi lên nắm quyền vào tháng 2 năm 2021, bất chấp “bằng chứng rõ ràng về trách nhiệm của họ đối với các tội ác tàn bạo”.

Hầu hết vũ khí đến từ Nga, Trung Quốc và các công ty ở Singapore, Tom Andrews, Báo cáo viên đặc biệt của Liên Hợp Quốc về Nhân quyền tại Myanmar cho biết trong một báo cáo được công bố hôm thứ Tư tại New York.

Các mặt hàng xuất khẩu bao gồm vũ khí, công nghệ lưỡng dụng và vật liệu được sử dụng để sản xuất vũ khí được xuất khẩu từ ngày đảo chính vào ngày 1 tháng 2 năm 2021 đến tháng 12 năm 2022.

Báo cáo cho biết: “Những vũ khí này và vật liệu để sản xuất thêm chúng đã tiếp tục được chuyển đến quân đội Myanmar mà không bị gián đoạn mặc dù có rất nhiều bằng chứng về trách nhiệm của quân đội đối với các tội ác tàn bạo”. Báo cáo đã xác định hơn 12.500 giao dịch mua hoặc các chuyến hàng được ghi lại trực tiếp cho quân đội Myanmar hoặc các đại lý vũ khí Myanmar làm việc thay mặt cho quân đội.

“Sự đa dạng và khối lượng hàng hóa cung cấp cho quân đội Myanmar kể từ sau cuộc đảo chính là đáng kinh ngạc,” báo cáo nói thêm, đồng thời cho biết quân đội đã nhận vũ khí và thiết bị từ máy bay chiến đấu đến máy bay không người lái, thiết bị liên lạc và linh kiện cho tàu hải quân.

Myanmar đã rơi vào khủng hoảng từ sau cuộc đảo chính, gây ra các cuộc biểu tình rầm rộ trên toàn quốc và sự kháng cự dai dẳng cho đến nay. Các nhóm vũ trang dân tộc  hợp lực thành Lực lượng Phòng vệ Nhân dân (PDF) để chiến đấu chống lại các tướng lĩnh.

Liên Hợp Quốc và các nhóm nhân quyền đã cáo buộc quân đội vi phạm nhân quyền trong nỗ lực đàn áp phe đối lập, nói rằng một số vụ việc có thể dẫn đến tội ác chiến tranh và tội ác chống lại loài người.

Trong báo cáo của mình trước Hội đồng Nhân quyền của Liên Hợp Quốc tại Geneva, ông Andrews đã chỉ ra cuộc tấn công vào làng Pazigyi hồi tháng trước ở khu vực trung tâm Sagaing, nơi các báo cáo cho thấy các cuộc đối đầu gần như hàng ngày giữa các lực lượng kháng chiến và binh lính.

Khi khoảng 300 dân làng, bao gồm cả trẻ em, tụ tập để đánh dấu việc khai trương văn phòng NUG mới, một máy bay chiến đấu Yak-130 do Nga sản xuất đã thả hai quả bom nặng 250kg xuống đám đông.

Báo cáo cho biết: “Quả bom đã phát nổ với tác động chết người – xé toạc cơ thể của đàn ông, phụ nữ và trẻ em, biến da của họ thành tro và gây ra những vết thương nghiêm trọng do mảnh đạn”.

Cuộc tấn công khi đó tiếp tục khi hai trực thăng tấn công Mi-35 bắn vào những người sống sót và những người đang cố gắng giúp đỡ những người bị thương.

Ít nhất 160 người đã thiệt mạng và chỉ có 59 người có thể nhận dạng được thi thể, báo cáo lưu ý.

“Vụ tấn công là một ví dụ khác về tội ác có thể xảy ra của chính quyền Myanmar chống lại loài người và tội ác chiến tranh đối với người dân Myanmar,” báo cáo nói.

Theo báo cáo, các thực thể của Nga là nguồn cung cấp vũ khí và thiết bị liên quan trị giá 406 triệu USD, các thực thể của Trung Quốc là 254 triệu USD và các thực thể do Singapore điều hành là 254 triệu USD.

Vũ khí cũng được gửi từ các thực thể ở Ấn Độ (51 triệu USD) và Thái Lan (28 triệu USD).

Các công ty thuộc sở hữu nhà nước ở Nga, Trung Quốc và Ấn Độ nằm trong số những công ty mà ông Andrews xác định là các nhà xuất khẩu.

“Hơn 947 triệu USD giao dịch liên quan đến vũ khí được xác định đã chuyển trực tiếp đến các thực thể do quân đội Myanmar kiểm soát — ví dụ: Tổng cục Mua sắm, Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng hoặc các chi nhánh cụ thể của quân đội như Lực lượng Không quân Myanmar hoặc Trường Huấn luyện Cơ bản Tatmadaw,” báo cáo cho biết.

Andrews cho biết ông đã chia sẻ những phát hiện của mình với các chính phủ có liên quan.

Đáp lại, Nga và Trung Quốc cáo buộc báo cáo viên vượt quá quyền hạn của mình và “phỉ báng buôn bán vũ khí hợp pháp”.

Xuân Lan (t/h)