Reuters: Gia tăng thông tin sai lệch thúc đẩy xung đột Israel-Hamas

Chiến tranh Israel-Hamas đi cùng với các thông tin không trung thực lan tràn, theo Reuters, khắc sâu thù địch và gây nên những hậu quả chết người.

Các ví dụ

Vụ nổ ở bệnh viện Baptist ở Gaza, khiến hàng trăm người thiệt mạng (500 người theo con số ban đầu của Y tế Gaza), đã dấy lên làn sóng thông tin để củng cố câu chuyện gây nghi ngờ rằng phe kia là thủ phạm.

Tổng thống Mỹ Joe Biden trong chuyến thăm Israel hôm Thứ Tư nói rằng theo những gì ông chứng kiến thì “dường như” trách nhiệm thuộc về “nhóm kia” (the other team) chứ không phải người của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.

Nhưng ngay cả khi đã tuyên bố như vậy, ông Biden cũng thừa nhận những khó khăn có thể có được thông tin xác thực, ông nói “nhưng có rất nhiều người không chắc chắn… chúng tôi phải vượt qua rất nhiều thứ.”

Nghĩa là, ngay cả Tổng thống Mỹ cũng đang lựa chọn cách biểu đạt như vậy, trong khi một số báo chí danh tiếng của phương Tây đã đưa tin rằng vụ này là do Israel làm ra.

Reuters dẫn thêm các ví dụ về thông tin sai lệch như sau.

– Một tài khoản X (Twitter) với tên Farida Khan, tự xưng là nhà báo của Al Jazeera ở Gaza, đã đăng một thông báo nói rằng họ có đoạn video quay cảnh “tên lửa của Hamas đáp xuống bệnh viện” trong vụ việc đêm hôm Thứ Ba.

Al Jazeera sau đó đã cảnh báo người dùng mạng xã hội rằng tài khoản này không có mối liên hệ nào với dịch vụ tin tức. Al Jazeera nói với Reuters rằng họ không tuyển dụng người có tên Farida Khan.

Tài khoản gây thù hận nhắm vào Palestine này sau đó đã bị xóa.

– Một đoạn video Tổng thống Nga Vladimir Putin phát biểu về Ukraine năm ngoái được chia sẻ trong tháng này, với phụ đề bịa đặt trắng trợn rằng ông Putin cảnh báo Mỹ không can thiệp vào cuộc xung đột Israel-Hamas. Đây rõ ràng là tìm cách gây thù hận nhắm vào Nga.

– Giữa những hình ảnh chân thực cho thấy xác chết của những người bị Hamas giết vào ngày 7/10, một đoạn video vốn có từ tận năm 2015 về vụ hành hình một cô gái 16 tuổi ở Guatemala, nhưng nay bị xuyên tạc và đưa trên mạng Internet, nói rằng đó là một phụ nữ trẻ Israel bị một “đám đông người Palestine thiêu sống.”

– Sau khi nhận được nhiều lời chỉ trích trên mạng về việc sử dụng cờ xanh và trắng trong màn trình diễn của mình, ca sĩ nhạc pop Pink đã đăng một dòng tweet rằng: “Tôi nhận được nhiều lời đe dọa vì mọi người lầm tưởng rằng tôi đang treo cờ Israel trong chương trình của mình. Kỳ thực không phải vậy. Tôi đã sử dụng cờ Poi (poi flag) kể từ khi bắt đầu chuyến lưu diễn này…”

– Người phát ngôn của Quân đội Israel IDF Hanaya Naftali, ban đầu tweet khoe khoang rằng:

“Không quân Israel đã oanh tạc trúng cơ sở khủng bố của Hamas nằm bên trong một bệnh viện của Gaza.

Rất nhiều tên khủng bố đã mất mạng.

Thật đau lòng khi thấy Hamas đang bắn tên lửa từ các bệnh viện, từ các nhà thờ Hồi giáo, từ các trường học, và lấy người dân làm lá chắn thịt sống.” #Hamas_là_ISIS.”

Nhưng khi vụ việc bệnh viện Baptist ở Gaza được báo cáo, với Y tế Gaza nói 500 người đã mất mạng chỉ trong một cú oanh tạc vào bệnh viện, nơi trú ẩn của hàng ngàn người, thì tweet nói trên đã bị xóa đi.

Thay vào đó, cũng chính tài khoản Hanaya Naftali ấy đưa ra một tweet với câu chuyện khác hẳn:

“Hamas đổ lỗi cho Israel về việc này. Tôi tin rằng hoặc đó là tên lửa bị trục trặc [của Hamas đã đánh trúng bệnh viện, hoặc gì đó đã được cố tình làm ra [bởi Hamas] để tìm cách có được ủng hộ quốc tế.”

Câu chuyện này đã được Đại sứ Palestine nói ở Liên Hợp Quốc khi được phỏng vấn về vấn đề này. Ông đã gọi Hanaya Naftali là “người phát ngôn kỹ thuật số” của Quân đội Israel.

Đại sứ của Palestine ở Liên Hợp Quốc Riyad Mansour nói:

“… người phát ngôn ‘kỹ thuật số’ của Israel đã tweet rằng Israel đã làm ra tấn công này, cho rằng bên cạnh bệnh viện có cơ sở của Hamas. Sau đó anh ta đã xóa cái tweet đó đi. Chúng tôi có được bản copy của tweet ấy…

Họ đã thay đổi câu chuyện, tìm cách đổ lỗi cho người Palestine.

Đó là nói dối.

Một tuần trước, người phát ngôn của Israel đã ra lệnh quân sự yêu cầu [dân chúng] phải rời khỏi bệnh viện, [ám chỉ] bệnh viện sẽ là mục tiêu của tấn công. Và họ đã từng không kích một bệnh viện vào tuần trước rồi.

Mục đích của họ vốn từ đầu đã là: Rời khỏi nếu không bệnh viện sẽ bị oanh tạc.”

• • Nổ bệnh viện Gaza, hàng trăm người chết, biểu tình bùng nổ trước khi TT Biden đến Israel

– IDF sau đó đã đưa ra “bằng chứng” rằng Hamas là thủ phạm. Trong đó “bằng chứng” được coi là thuyết phục nhất là đoạn băng thu âm, được cho là do 2 phần tử khủng bố Hamas nói chuyện với nhau, và lời lẽ ý tứ rằng quả bom rơi vào bệnh viện là do Hamas bắn. Ngoài ra cũng có một số hình ảnh cho thấy một chùm tên lửa được bắn ra, nhưng có 1 quả vì lý do nào đó đã rời khỏi quỹ đạo vào rơi xuống.

Rất nhiều cư dân mạng đã lật bản đồ Gaza lên và chỉ ra rằng điểm phóng tên lửa mà Israel nói quá gần bệnh viện. Gần tới mức không cách nào một quả tên lửa bay lên, rồi lại rơi xuống theo các hình ảnh như vậy:

– Một tweet đăng video của truyền hình Ukraine, trong đó người dẫn chương trình nói: “… trẻ em Israel khác trẻ em Palestine thế nào?… [trẻ em Palestine] không đi học, nó được dạy cách sát nhân. Khi đến 16 tuổi, mẹ nó đưa nó vũ khí và bảo hãy đi giết người Do Thái…”

Trong các phản hồi của cư dân mạng, có thể thấy các cảnh trẻ em người Do Thái được học chơi súng từ nhỏ. Cũng có cảnh trẻ em Palestine lớn lên trong cảnh nghèo khó, và nói sự khác biệt là ở chỗ đó.

Hậu quả chết người

Reuters liệt kê một số trường hợp mà điều đáng tiếc đã xảy ra do sự kích động thù hận.

– Pháp đã được đặt trong tình trạng báo động an ninh cao nhất sau khi một giáo viên thiệt mạng trong một vụ tấn công của người Hồi giáo và cảnh báo có bom buộc bảo tàng Louvre phải sơ tán. Bộ trưởng Nội vụ Gerald Darmanin khẳng định rằng vụ tấn công có liên quan đến các sự kiện ở Trung Đông.

– Ở Illinois, một chủ nhà bị buộc tội đâm chết một cậu bé người Mỹ gốc Palestine mới chỉ 6 tuổi và làm bị thương mẹ cậu bé. Văn phòng cảnh sát trưởng công bố rằng nạn nhân “bị nghi phạm nhắm tới là vì họ là người Hồi giáo [Palestine] và cuộc xung đột đang diễn ra ở Trung Đông liên quan đến Hamas và người Israel.”

• Đây là hình ảnh đứa bé người Mỹ gốc Palestine bị giết ở Illinois bằng 26 nhát dao:

– Các trường học Do Thái ở London đã đóng cửa vào cuối tuần qua sau khi một tổ chức từ thiện Do Thái cung cấp an ninh ghi nhận số vụ chống Do Thái gia tăng 400% kể từ các cuộc tấn công so với cùng kỳ năm ngoái.