Slovakia và Hungary phủ quyết lệnh trừng phạt mới của EU đối với Nga

Theo truyền thông Slovakia dẫn nguồn từ Bộ Ngoại giao nước này, Slovakia đã lần thứ hai phủ quyết vòng trừng phạt thứ 18 của Liên minh châu Âu (EU) nhắm vào Nga. Slovakia đưa ra lý do phủ quyết là vì lo ngại về kế hoạch từng bước loại bỏ dần dần năng lượng từ Nga.

Theo hãng thông tấn TASR, Bratislava đã sử dụng quyền phủ quyết đối với gói chế tài vào ngày thứ Sáu (4/7), trong cuộc biểu quyết của Ủy ban Đại diện thường trực của EU. Bộ Ngoại giao Slovakia tuyên bố rằng quốc gia này sẽ tiếp tục phản đối gói biện pháp trên cho đến khi nhận được bảo đảm vững chắc từ phía Brussels rằng việc loại bỏ năng lượng Nga sẽ không gây phương hại đến nền kinh tế Slovakia.

Tranh cãi tập trung vào kế hoạch RePowerEU của Ủy ban châu Âu. Kế hoạch này có mục tiêu chấm dứt hoàn toàn việc nhập cảng năng lượng từ Nga vào năm 2028. RePowerEU hiện đang được bàn thảo song song với gói trừng phạt mới nhằm vào lĩnh vực năng lượng và tài chính của Nga. Trong khi Brussels được cho là có kế hoạch trình bày việc loại bỏ dần dần năng lượng từ Nga như một đạo luật thương mại – vốn chỉ cần đạt đa số đủ điều kiện [không cần toàn thể tán thành] để được thông qua, thì Thủ tướng Slovakia Robert Fico khẳng định rằng đây phải được xem là một hình thức chế tài và vì thế, cần có sự đồng thuận tuyệt đối từ tất cả các quốc gia thành viên.

Bộ Ngoại giao Slovakia cho biết các nhà chức trách quốc gia, cùng với các công ty năng lượng và lãnh đạo công nghiệp, xem kế hoạch loại bỏ dần nguồn năng lượng từ Nga là “một thử thách lớn đối với sức cạnh tranh của nền kinh tế, nhất là từ góc độ giá năng lượng và an ninh năng lượng”. Cơ quan này nhấn mạnh rằng mặc dù Bratislava sẵn sàng đàm phán thêm, song các cuộc thương thuyết hiện tại vẫn chưa giải quyết được “các quan ngại và dè dặt căn bản” của họ. Bộ này cũng nhấn mạnh đến nhu cầu về một kế hoạch “mang lại lợi ích [thiết thực] cho người dân và doanh nghiệp”. 

Một nhóm chuyên viên từ Ủy ban châu Âu được cho là đã đến Slovakia trong tuần này để đàm phán về vấn đề năng lượng.

Thủ tướng Fico trước đó đã cảnh báo rằng việc loại bỏ năng lượng Nga có thể đe dọa đến an ninh năng lượng và làm tăng giá cả. Ông Fico cũng viện dẫn nguy cơ bị Nga – cụ thể là tập đoàn Gazprom – đưa ra trọng tài quốc tế nếu Slovakia đơn phương phá vỡ hợp đồng dài hạn, điều này có thể khiến Slovakia phải bồi thường tới 20 tỷ EUR (tương đương 23 tỷ USD).

Ngoài Slovakia, Hungary cũng phản đối kế hoạch nói trên. Ngoại trưởng Peter Szijjarto cho biết Budapest và Bratislava đã phối hợp phủ quyết gói chế tài trong cuộc họp Ngoại trưởng EU vào tuần trước, đồng thời cảnh báo rằng việc cắt giảm năng lượng sẽ “phá hoại an ninh năng lượng của Hungary” và gây ra làn sóng giá cả tăng mạnh.

Ủy ban Châu Âu đã công bố gói trừng phạt lần thứ 18 vào đầu tháng Sáu, coi đó là một nỗ lực nhằm gây sức ép buộc Nga phải chấm dứt cuộc chiến tranh tại Ukraine. Các biện pháp đề xuất bao gồm hạ trần giá dầu của Nga từ 60 USD xuống còn 45 USD một thùng, cấm sử dụng tuyến đường ống Nord Stream trong tương lai, hạn chế nhập cảng các sản phẩm tinh chế từ dầu Nga, và trừng phạt 77 tàu mà phương Tây cho là thuộc về cái gọi là “hạm đội bóng đêm” của Nga. Ngoài ra, khối EU cũng đã gia hạn hiệu lực của các biện pháp chế tài hiện tại thêm sáu tháng trong tuần này.

Moskva đã lên án các biện pháp trừng phạt này, cho rằng chúng là “phi pháp” và phản tác dụng. Giới chức Nga cảnh báo rằng việc EU cắt bỏ năng lượng từ Nga sẽ buộc khối này phải lệ thuộc vào các nguồn nhập cảng đắt đỏ hơn, hoặc phải mua lại năng lượng Nga thông qua các bên trung gian, từ đó đẩy giá thành lên cao hơn.