Tại hội nghị thượng đỉnh BRICS, Nga sẽ thúc đẩy chấm dứt sự thống trị của đồng USD

Khi Nga tổ chức hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo BRICS vào tuần tới, Moskva sẽ tìm cách thuyết phục các quốc gia thành viên của khối này xây dựng một nền tảng thanh toán quốc tế mới thay thế cho hệ thống thanh toán quốc tế hiện tại của phương Tây nhằm tránh các lệnh trừng phạt.

Tổng thống Nga Vladimir Putin rất muốn xây dựng BRICS thành một đối trọng mạnh mẽ với phương Tây trên đấu trường chính trị và thương mại toàn cầu. BRICS mở rộng hiện nay bao gồm bốn thành viên mới là Ai Cập, Ethiopia, Iran, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), cũng như năm quốc gia sáng lập là Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi. 

Hội nghị thượng đỉnh BRICS sẽ diễn ra từ ngày 22/10 đến 24/10 tại thành phố Kazan, thủ phủ của Cộng hòa Tatarstan thuộc Nga. Moskva muốn tổ chức sự kiện này như một bằng chứng cho thấy những nỗ lực của phương Tây nhằm cô lập họ đã thất bại. Nga muốn các quốc gia khác hợp tác với mình để cải tổ hệ thống tài chính toàn cầu và chấm dứt sự thống trị của đồng USD.

Theo một tài liệu do Bộ Tài chính và Ngân hàng Trung ương Nga chuẩn bị và phân phối cho các nhà báo trước thềm hội nghị thượng đỉnh này, trọng tâm của cuộc thảo luận là đề xuất về một hệ thống thanh toán mới dựa trên mạng lưới các ngân hàng thương mại được liên kết với nhau thông qua các ngân hàng trung ương của các quốc gia BRICS.

Hệ thống này sẽ sử dụng công nghệ blockchain để lưu trữ và chuyển các token kỹ thuật số được hỗ trợ bởi các loại tiền tệ quốc gia. Nói cách khác, hệ thống này sẽ cho phép các loại tiền tệ đó được trao đổi dễ dàng và an toàn, bỏ qua nhu cầu giao dịch bằng USD.

Blockchain có thể được xem là một cuốn sổ cái điện tử (quyển sổ thu chi) được chia sẻ cho tất cả thành viên tham gia mạng lưới theo một cơ chế đồng thuận. Blockchain được xem là một mạng lưới ngang hàng và là một giao thức trao đổi dữ liệu minh bạch. Blockchain ban đầu được biết đến như “công nghệ tiền điện tử”, nhưng sau đó đã được nghiên cứu và áp dụng trong nhiều lĩnh vực khác đáp ứng nhu cầu của xã hội số: minh bạch, công bằng và ẩn danh.

Token là một loại tiền điện tử được phát hành và hoạt động trên nền tảng blockchain của dự án có sẵn mà không sở hữu blockchain riêng. Token có thể được sử dụng như một phương thức thanh toán trong hệ sinh thái của dự án đó.

Nga coi hệ thống thanh toán mới như một cách để giải quyết các vấn đề ngày càng tăng trong việc xử lý các khoản thanh toán thương mại, ngay cả với các quốc gia thân thiện như Trung Quốc, thì các ngân hàng địa phương ở nước này cũng lo ngại họ có thể bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt thứ cấp của Hoa Kỳ.

Ông Yaroslav Lissovolik, người sáng lập công ty Phân tích BRICS+, một tổ chức tư vấn chính sách, nhận định rằng việc tạo ra một hệ thống thanh toán như vậy là khả thi về mặt kỹ thuật nhưng sẽ mất nhiều thời gian.

Ông lưu ý: “Sau khi mở rộng đáng kể số thành viên BRICS vào năm ngoái, việc đạt được sự đồng thuận được cho là khó khăn hơn”. 

Sàn giao dịch ngũ cốc BRICS

Tài liệu của Nga cáo buộc các định chế hiện có như Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đang phục vụ lợi ích của các quốc gia phương Tây, đồng thời kêu gọi các tổ chức này cần “cải thiện để phục vụ tốt hơn nền kinh tế toàn cầu đang phát triển”. Tuần trước, Bộ trưởng Tài chính Nga Anton Siluanov đã kêu gọi các quốc gia thành viên BRICS thành lập một tổ chức thay thế cho IMF.

Trong số các sáng kiến khác nhằm tạo thuận lợi cho thương mại và đầu tư, Nga cũng sẽ đề xuất thành lập nền tảng “BRICS Clear” để giải quyết giao dịch chứng khoán.

Tài liệu của Nga cũng kêu gọi sự liên lạc tốt hơn giữa các cơ quan xếp hạng tín dụng ở các quốc gia thành viên BRICS để đưa ra một phương pháp xếp hạng chung, nhưng không đề xuất thành lập một cơ quan xếp hạng tín dụng chung cho BRICS, một ý tưởng mà khối này đã thảo luận trước đó.

Nga, quốc gia xuất khẩu lúa mì hàng đầu thế giới, cũng sẽ thúc đẩy việc thành lập sàn giao dịch ngũ cốc BRICS, được một cơ quan định giá hỗ trợ, nhằm tạo ra một giải pháp thay thế cho các sàn giao dịch của phương Tây, nơi định giá quốc tế cho các mặt hàng nông sản.

Tuy nhiên, có dấu hiệu cho thấy Moskva sẽ cần phải nỗ lực nhiều hơn để các đề xuất của mình được thông qua bởi vì hầu hết các quốc gia thành viên BRICS đã chỉ cử các quan chức cấp thấp hơn, chứ không phải bộ trưởng tài chính hay thống đốc ngân hàng trung ương tới tham dự cuộc họp trù bị vào tuần trước.

Chia sẻ về hội nghị thượng đỉnh BRICS sắp diễn ra, Moskva cho biết, họ hy vọng sẽ đón tiếp các nhà lãnh đạo từ tất cả 9 quốc gia thành viên BRICS và khoảng 15 quốc gia khác mong muốn hợp tác với khối này, cũng như ngoại trưởng Ả Rập Saudi, quốc gia đã được mời gia nhập BRICS.

Phát biểu với các phóng viên vào tuần trước, trợ lý Điện Kremlin Yuri Ushakov nhấn mạnh: “BRICS là một cấu trúc không thể phớt lờ”.