Thái Lan và Campuchia nã pháo dữ dội khi chiến sự kéo dài sang ngày thứ hai

Thái Lan và Campuchia đã đấu pháo dữ dội vào thứ Sáu (25/7) khi cuộc giao tranh tồi tệ nhất của hai nước trong hơn một thập kỷ kéo dài sang ngày thứ hai, bất chấp lời kêu gọi từ khu vực và các nơi khác về lệnh ngừng bắn ngay lập tức trong cuộc xung đột biên giới leo thang khiến ít nhất 16 người thiệt mạng.

• Việt Nam kêu gọi Thái Lan – Campuchia kiềm chế trước căng thẳng biên giới
• Tiêm kích F16 của Thái Lan phá hủy hai mục tiêu quân sự của Campuchia
• Thái Lan thông báo trục xuất đại sứ Campuchia

Quân đội Thái Lan báo cáo các vụ đụng độ xảy ra từ trước bình minh tại các tỉnh Ubon Ratchathani và Surin, và cho biết Campuchia đã sử dụng pháo binh và hệ thống rocket BM‑21 do Nga sản xuất. Nhà chức trách cho biết đã có 100.000 người được sơ tán khỏi các khu vực xung đột bên phía Thái Lan.

“Lực lượng Campuchia đã tiến hành cuộc pháo kích liên tục bằng vũ khí hạng nặng, pháo binh dã chiến và hệ thống tên lửa BM-21,” quân đội Thái Lan cho biết trong một tuyên bố.

“Lực lượng Thái Lan đã đáp trả bằng hỏa lực hỗ trợ phù hợp theo tình hình chiến thuật.”

Cả hai bên đều đổ lỗi cho nhau là bên khơi mào cuộc xung đột vào thứ Năm tại một khu vực biên giới tranh chấp, nhanh chóng leo thang từ hỏa lực vũ khí nhỏ thành pháo kích dữ dội ở ít nhất 6 điểm cách nhau 209 km dọc theo tuyến biên giới nơi chủ quyền đã bị tranh chấp hơn một thế kỷ.

Báo The Nation (Thái Lan) ngày 24/7 đưa tin, ông Athapol Charoenshunsa – người đứng đầu Cục Công viên quốc gia Thái Lan, cho hay sau khi chỉ đạo toàn bộ nhân viên rời khỏi các khu vực có liên quan, quân đội Thái Lan đã sử dụng 6 khu vực thuộc công viên quốc gia và khu bảo tồn động vật hoang dã dọc biên giới Campuchia – Thái Lan làm căn cứ hoạt động để lên kế hoạch tác chiến.

Hãng thông tấn AKP (Campuchia) hôm 25/7 dẫn lời người phát ngôn Bộ Quốc phòng Campuchia Maly Socheata tuyên bố lực lượng vũ trang Campuchia vẫn duy trì thế vững chắc trong bối cảnh xung đột biên giới leo thang, bất chấp việc Thái Lan sử dụng vũ khí hạng nặng.

Trong họp báo ngày 24/7, bà Socheata cho biết Thái Lan đã mở các cuộc tấn công vào 8 vị trí thuộc 2 tỉnh Oddar Meanchey và Preah Vihear của Campuchia, gồm: Tamone Thom, Ta Krabey, Phnom Troap, Veal Intry, Ta Thav, Phnom Khmoch, O’ Phka Sne và Mom Bei. Trong khi đó, lực lượng Campuchia hiện kiểm soát hoàn toàn đền Ta Krabey và khu vực Mom Bei nằm trong lãnh thổ Campuchia, đồng thời tiếp tục duy trì lực lượng tại quần thể đền Tamone Thom.

Bà Socheata khẳng định: “Tất cả các hoạt động quân sự của Campuchia sáng nay (24/7) đều là hành động tự vệ”.

Phóng viên Reuters tại tỉnh Surin cho biết nghe thấy các loạt nổ liên tục vào thứ Sáu, giữa sự hiện diện dày đặc của binh sĩ Thái Lan vũ trang dọc các con đường và trạm xăng ở khu vực chủ yếu là nông nghiệp.

Một đoàn xe quân sự Thái Lan, bao gồm khoảng một chục xe tải, xe bọc thép và xe tăng, băng qua các tuyến đường tỉnh được bao quanh bởi những cánh đồng lúa và di chuyển về phía biên giới.

Giao tranh nổ ra vào thứ Năm, chỉ vài giờ sau khi Thái Lan triệu hồi đại sứ tại Phnom Penh vào đêm hôm trước và trục xuất phái viên Campuchia, nhằm đáp trả việc binh sĩ Thái Lan thứ hai bị mất một chi do mìn mà Bangkok cáo buộc là do quân đội đối thủ gài gần đây. Campuchia đã bác bỏ thông tin này là vô căn cứ.

Tử vong tăng vọt

Số người chết bên phía Thái Lan tăng lên 15 tính đến sáng thứ Sáu, trong đó 14 người là dân thường, theo Bộ Y tế. Bộ này cho biết có 46 người bị thương, bao gồm 15 binh sĩ.

Chính phủ Campuchia chưa cung cấp chi tiết về thương vong hoặc sơ tán dân thường. Một phát ngôn viên chính quyền tỉnh Oddar Meanchey của Campuchia, ông Meth Meas Pheakdey, cho biết có 1 dân thường đã thiệt mạng và 5 người bị thương, với 1.500 gia đình đã được sơ tán.

Thái Lan đã triển khai 6 tiêm kích F‑16 vào thứ Năm trong một chiến dịch hiếm hoi, trong đó có 1 chiếc được sử dụng để tấn công mục tiêu quân sự Campuchia, một trong những biện pháp mà Campuchia gọi là “hành động tấn công quân sự táo bạo và tàn bạo”.

Việc Thái Lan sử dụng F‑16 nhấn mạnh ưu thế quân sự của nước này so với Campuchia, vốn không có máy bay chiến đấu và ít thiết bị quốc phòng cùng nhân lực hơn đáng kể, theo Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế có trụ sở tại London.

Hoa Kỳ, đồng minh lâu năm theo hiệp ước của Thái Lan, kêu gọi “ngay lập tức chấm dứt các hành động thù địch, bảo vệ dân thường và giải pháp hòa bình.” Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim, chủ tịch Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), trong đó có Thái Lan và Campuchia là thành viên, cho biết ông đã nói chuyện với lãnh đạo của cả hai nước và kêu gọi họ tìm ra con đường hòa bình.

“Tôi hoan nghênh những tín hiệu tích cực và thiện chí từ cả Bangkok và Phnom Penh trong việc xem xét hướng đi này. Malaysia sẵn sàng hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi cho tiến trình này trên tinh thần đoàn kết và trách nhiệm chung của ASEAN”, ông phát biểu trong một bài đăng trên mạng xã hội vào cuối ngày thứ Năm.

Hôm 24/7, bà Phạm Thu Hằng, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam, cho biết Việt Nam bày tỏ lo ngại sâu sắc về các diễn biến căng thẳng tại khu vực biên giới giữa Thái Lan và Campuchia.

Bà Hằng kêu gọi hai nước kiềm chế tối đa, không sử dụng vũ lực, và giải quyết bất đồng một cách hòa bình dựa trên các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, Hiến chương Liên Hợp Quốc, Hiến chương ASEAN, và Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC), nhằm duy trì hữu nghị, đoàn kết ASEAN và lợi ích lâu dài của khu vực.