Phát biểu trên đài truyền hình ZDF hôm 6/5, tân Thủ tướng Đức Friedrich Merz nhấn mạnh ông đã không can thiệp vào chiến dịch bầu cử tổng thống ở Mỹ hồi cuối năm ngoái, thời điểm ông Donald Trump giành chiến thắng. Do đó, ông chỉ trích những “phát biểu khác thường” gần đây từ Washington.
Tuyên bố được ông Merz đưa ra sau khi các đồng minh của Tổng thống Trump, như tỷ phú Elon Musk hay Phó tổng thống JD Vance, trong vài tuần qua thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ với đảng cánh hữu Sự lựa chọn Vì nước Đức (AfD) trong cuộc tổng tuyển cử. “Tôi muốn đề nghị chính phủ Mỹ nên tránh xa chính trị nội bộ của Đức”, ông Merz cho hay.
Đảng cánh hữu AfD đã giành vị trí thứ hai trong cuộc bầu cử Đức hồi tháng 2, với 152 ghế tại quốc hội, mức cao chưa từng thấy với đảng này. Tuy nhiên, họ không thể đánh bại liên minh bảo thủ Dân chủ/Xã hội Cơ đốc giáo (CDU/CSU) của ông Merz, bên giành được 208 ghế trong tổng số 630 ghế của quốc hội Đức.
Các đảng tại Đức phải thành lập liên minh cầm quyền nếu không giành được quá bán số ghế tại quốc hội. CDU/CSU đã quyết định đàm phán với đảng Dân chủ Xã hội (SPD) của cựu thủ tướng Olaf Scholz, bên nắm 120 ghế, để lập liên minh cầm quyền.
Hạ viện Đức ngày 6/5 bỏ phiếu kín để bầu thủ tướng. Sau hai vòng bỏ phiếu, ông Merz, 69 tuổi, nhận được 325 phiếu thuận, trở thành lãnh đạo liên minh cầm quyền giữa CDU/CSU với SPD. Tổng thống Frank-Walter Steinmeier sau đó bổ nhiệm ông làm Thủ tướng.
Là chính trị gia có mối quan hệ lâu năm với Mỹ, tân Thủ tướng Merz cho biết ông luôn cảm thấy Mỹ “có thể phân biệt rõ ràng giữa các đảng cực đoan và các đảng trung dung”. Ông dự kiến điện đàm với Tổng thống Trump vào ngày 8/5.
Phát biểu được tân Thủ tướng Merz đưa ra vài ngày sau khi một số quan chức Mỹ chỉ trích Đức vì liệt đảng AfD vào danh sách tổ chức cực đoan. Phó tổng thống Vance cáo buộc giới cầm quyền Đức dựng lại Bức tường Berlin, đồng thời cho rằng AfD là đảng được lòng dân nhất ở Đức.
Ông Vance, người ủng hộ quan điểm chống nhập cư của AfD, từng gặp Alice Weidel, ứng viên thủ tướng đảng này trước thềm cuộc tổng tuyển cử ở Đức. Ông cũng kêu gọi các đảng chống nhập cư ở châu Âu đóng vai trò lớn hơn trong nền chính trị châu lục.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cáo buộc chính phủ Đức là “chế độ chuyên chế trá hình” và cho rằng “Đức nên đảo ngược quyết định”. Đáp trả cáo buộc của Ngoại trưởng Mỹ, Bộ Ngoại giao Đức tuyên bố “đây là nền dân chủ”.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Tammy Bruce hôm 6/5 chúc mừng ông Merz được bầu làm Thủ tướng Đức, khẳng định Washington sẽ tiếp tục hợp tác với Berlin và chính phủ mới nước này để đảm bảo an ninh cho Mỹ và châu Âu.
AfD được thành lập năm 2013 và ngày càng tranh thủ được nhiều sự ủng hộ bằng cách xoáy vào nỗi lo ngại về vấn đề di cư, khi Đức đang hứng chịu suy thoái kinh tế.