Thủ tướng Palestine Mohammad Shtayyeh và toàn bộ nội các từ chức

Thủ tướng Mohammad Shtayyeh của Chính quyền Palestine (PA) đã loan báo ông sẽ từ nhiệm trong bối cảnh “leo thang bạo lực chưa từng có tiền lệ” tại Bờ Tây và Đông Jerusalem, cũng như “nạn diệt chủng” ở Gaza.

Ông Shtayyeh nói tại một cuộc họp chính phủ hôm thứ Hai (26/2) rằng ông đã gửi thư từ chức cho Tổng thống Mahmoud Abbas trong cùng ngày, sáu ngày sau khi ông nói miệng về ý định này với Tổng thống.

Ông Shtayyeh cho biết ông đưa ra quyết định từ chức vì “những diễn tiến chính trị, an ninh và kinh tế liên quan đến sự gây hấn với người Palestine tại Dải Gaza, và leo thang chưa từng có tiền lệ” trong các lãnh thổ dưới sự kiểm soát của chính quyền khu vực của PA.

Ông Shtayyeh được Tổng thống Abbas bổ nhiệm làm thủ tướng Palestine từ tháng 3/2019.

Gaza do phe đối lập với đảng Fatah cầm quyền của PA là Hamas kiểm soát từ năm 2007 và bị Israel bao vây. Gaza đang chìm trong chiến tranh chết chóc giữa Israel và Hamas sau khi nhóm Hồi giáo người Palestine bố ráp vào miền nam Israel hôm 7/10 năm ngoái giết hại khoảng 1.200 người và bắt hơn 250 người làm con tin. Những cuộc tấn công trả đũa của Israel vào Gaza từ sau đó cho đến nay đã khiến gần 30.000 người thiệt mạng, trong đó chủ yếu là phụ nữ, người già và trẻ em.

Ông Shtayyeh nói rằng người Palestine tại Gaza đang phải đối mặt với “nạn diệt chủng, những nỗ lực di dời cưỡng bức, chết đói, gia tăng chủ nghĩa thực dân, khủng bố của những kẻ thực dân, và những hành động xâm lược lặp đi lặp lại vào các trại tị nạn, các ngôi làng và thành phố tại Jerusalem và Bờ Tây”.

Theo Văn phòng Liên Hiệp Quốc về Điều phối Các Công việc Nhân đạo (OCHA), ít nhất 399 người Palestine, trong đó có 102 trẻ em, đã bị giết hại tại Bờ Tây, gồm cả Đông East Jerusalem trong khoảng thời gian từ 7/10/2023 đến 23/2/2024.

Hai nhóm nhân quyền tập trung vào những tù nhân Palestine bị giam giữ tại Israel tuần trước báo cáo rằng khoảng 7.225 người Palestine đã bị bắt tại Bờ Tây và Đông Jerusalem từ sau ngày 7/10 năm ngoái.

Nhiều hãng truyền thông quốc tế nhận định rằng Thủ tướng Shtayyeh và nội các của ông bất ngờ từ chức có lẽ liên quan đến áp lực của Mỹ về việc PA phải tiến hành cải tổ để có thể đáp ứng được điều kiện kiểm soát Gaza sau chiến tranh Israel-Hamas.

Hãng tin Asharq tại Dubai dẫn các nguồn tin giấu tên cho biết một chính phủ kỹ trị mới sẽ được lựa chọn vào tuần này và chính phủ này có khả năng sẽ kiểm soát cả Bờ Tây và Gaza trong tương lai.

Một số quốc gia Ả Rập, trong đó có Ai Cập, từ tháng Mười Hai năm ngoái đã nói về ý tưởng chính phủ mới của PA mà có thể hòa giải các phe phái người Palestine sẽ là bàn đạp tiềm năng cho thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza.

Hãng tin CNN của Mỹ cho biết Israel bác bỏ viễn cảnh PA quay lại tiếp quản Gaza sau chiến tranh cũng như không đồng ý về ý tưởng thành lập nhà nước Palestine độc lập tại Bờ Tây và Gaza. Tuy nhiên, Mỹ ủng hộ chính phủ PA đã cải tổ được kiểm soát cả Bờ Tây và Gaza và nó là một phần của nhà nước Palestine độc lập trong tương lai.

Hãng tin Breitbart của Mỹ nhận định rằng về thực chất chính phủ Palestine từ chức chỉ mang tính biểu tượng khi ông Abbas vẫn nắm quyền trong PA. Tổng thống Abbas được bầu vào năm 2005 và ông đã kinh qua 4 nhiệm kỳ với 20 năm cầm quyền. PA bị người Palestine đánh giá là chính quyền tham nhũng và không nhận được sự tin tưởng của Israel. Đáng chú ý, PA đã không lên án cuộc tấn công chết chóc của Hamas vào Israel hôm 7/10 năm ngoái.

Theo Times of Israel, Thủ tướng Shtayyeh gần đây nói rằng những cuộc tấn công đó nên được quên đi, và khẳng định rằng đảng Fatah cầm quyền trong PA sẵn sàng “đoàn kết” với Hamas.

Hải Đăng (T/h)