Kết thúc tranh luận lần 2, Trump bình tĩnh hơn, Clinton sắc sảo nhưng vẫn theo lối mòn

Cuộc tranh luận thứ 2 của hai ứng cử viên tổng thống Mỹ hàng đầu Hillary Clinton và Donald Trump vừa kết thúc vào buổi tối 9/10 (sáng 10/10 giờ Việt Nam) tại đại học Washington thành phố St. Louis, bang Missouri dưới đây là một số điểm đáng chú ý:

Cách trả lời câu hỏi và phản biện đối thủ

Tranh luận trực tiếp là một trong những điều hấp dẫn nhất trong mỗi cuộc đua tổng thống Mỹ.

Trong vòng tranh luận thứ 2, khán giả có quyền hỏi trực tiếp hai ứng viên bất kỳ những câu hỏi khó khăn, gai góc nhất nào, ứng viên không có cách nào khác ngoài việc vui lòng thoả mãn người đặt câu hỏi cũng như phải giữ được bình tĩnh và thể hiện bãn lĩnh một lãnh đạo tương lai.

Rõ ràng về khả năng sử dụng ngôn từ bà Clinton làm tốt hơn. Với kinh nghiệm 30 năm làm chính trị, bà đưa ra những lập luận hợp lý, sắp xếp từ ngữ khôn ngoan vừa phù hợp cho mục đích của mình, lại vừa vặn khiến đối thủ không thể nắm thóp. Tuy nhiên, nhiều người tỏ ra chán ghét việc sử dụng những uyển ngữ chính trị và lối nói monotone như robot (nói đơn giọng). “Same old, same old (vẫn y như cũ chả có gì mới mẻ)”, một khán giả nhận xét.

Kiểu nói chuyện của ông Trump thì hoàn toàn khác. Cách phát biểu của ông hơi lộn xộn, hay tự cao tự đại, chẳng hạn ông đã nói: “Tôi tôn trọng phụ nữ, không ai tôn trọng phụ nữ như tôi.. hoặc nhấn mạnh vào trạng từ cuối câu, hay lặp lại cả một câu nghe có vẻ buồn cười, nhưng thường trả lời đúng vào câu hỏi (hoặc không thể lách được câu hỏi khi bị dồn ép như bà Clinton). Đây phải chăng là điều mới mẻ, phi chính trị gia mà nhiều người Mỹ bị ông thu hút chăng?

Nổi bật trong 90 phút tranh luận là những công kích cá nhân mà nhiều tờ báo nhận định là dữ dội nhất từ trước tới nay. Ông Trump nói bà Clinton là kẻ “xảo trá (crooked), nói dối, trong tim toàn thù hận”, bà Clinton nói ông Trump “sống trong thực tế song song, lừa đảo, phân biệt chủng tộc và không phù hợp làm Tổng thống”.

Căng thẳng giữa hai nhân vật trên sân khấu lên đỉnh điểm khi ông Trump tuyên bố nếu ông đắc cử, Tổng chưởng lý Hoa Kỳ sẽ chỉ định một công tố viên điều tra về tình huống của bà Clinton. “Chưa từng đâu có nhiều lời nói dối và lừa gạt như vậy”.

Nhận xét của Trump về phụ nữ; bê bối email của Clinton

Ông Trump có một khởi đầu đầy chông gai. Ngay câu hỏi đầu tiên, ông đã bị chất vấn về vụ scandal có thể nói là lớn nhất và có tính phá hoại nhất từ khi ông ra tranh cử. 48 giờ trước, Washington Post phát đi một video trong đó Donald Trump nói những lời tục tĩu về phụ nữ từ 11 năm trước. Như một cú búa tạ, hàng trăm bài báo khai thác chủ đề này chỉ trích nhân cách của ứng viên đảng Cộng hoà. Một loạt nhân vật đức cao vọng trọng của đảng này tuyên bố từ bỏ Trump. Một bắt đầu không thể tồi tệ hơn. Trước hai người dẫn chương trình và khán giả tại đại học Washington, ông Trump từ tốn đầy vẻ thành khẩn trình bày rằng những gì ông nói năm 2005 chỉ là “lời nói đùa trong phòng thay đồ”, ông không có gì để bào chữa, ông cảm thấy xấu hổ vì chuyện này và đã xin lỗi gia đình cùng người dân Mỹ.

Bà Clinton thì nhấn mạnh những gì trong video là minh chứng rõ ràng nhất về con người hiện tại của Donald Trump và ông hoàn toàn không phù hợp làm tổng thống.

Hai người dẫn chương trình Anderson Cooper của đài CNN và Martha Raddatz của kênh ABC News có vẻ đã được một việc tốt hơn so với người giữ vai trò này là Lester Holt ở cuộc tranh luận thứ nhất, mặc dù hai người vẫn bị ông Trump cáo buộc là về phe Clinton. Hai người hỏi xoáy sâu, dồn ép vào những chủ đề mà cả hai ứng viên trên sân khấu muốn quên đi nhất. Scandal Email của bà Clinton đã tốn quá nhiều giấy mực của báo chí nhưng lại tiếp tục được nhấn mạnh trong cuộc tranh luận này.

Người dẫn chương trình Raddatz hỏi: Ngoại trưởng Clinton, bà không đồng ý với nhận định của giám đốc FBI gọi việc bà xử lý thông tin tuyệt mật là “cực kỳ bất cẩn”… bà không cho rằng như thế là bất cẩn?

Clinton: Cần phải chỉ ra rằng có những cáo buộc sai lầm từ những người phê bình. Sau một năm dài điều tra, không có bằng chứng nào cho thấy có người hack sever mà tôi sử dụng, và không có bằng chứng chỉ ra bất cứ tài liệu mật nào bị lọt vào tay người xấu.

Trump: Bà đã xoá 33.000 email?

Clinton: Đó không phải là email mật, đó là thông tin cá nhân.

Câu hỏi về vụ Wikileaks mới rò rỉ tài liệu về những bài phát biểu được trả phí của bà Clinton đối với giới tài phiệt Wall Street cũng làm bà cựu ngoại trưởng chóng mặt. Tuy nhiên bà đã khôn ngoan trả lời bằng cách viện dẫn một bộ phim về cựu Tổng thống Abraham Lincoln trọng vọng như một ví dụ tương tự.

Ông Trump nói rằng đây là một lời nói dối mà ông chưa từng được nghe.

Bảo hiểm y tế Obama Care

Câu hỏi một khán giả đặt ra về sự thất bại trong Chính sách bảo hiểm do Tổng thống Obama khởi xướng, hay còn gọi là Obama Care. Sự khác biệt trong việc xử lý hậu quả của nó cho thấy rõ ràng khác biệt trong chính sách giữa hai ứng viên. Bà Clinton nhấn mạnh rằng bà sẽ không xoá bỏ mà chỉ sửa Obama Care, giữ lại ưu điểm và làm cho tốt hơn, còn ông Trump tiếp tục khẳng định sẽ xoá bỏ chính sách này, dùng sự cạnh tranh thị trường giữa các hãng bảo hiểm để giúp tìm ra giải pháp bảo hiểm y tế tốt hơn, rẻ hơn cho người dân Mỹ.

Người Hồi giáo và người nhập cư

Bà Clinton phê bình phát biểu về cấm người Hồi giáo sau một vụ tấn công khủng bố tại Mỹ hồi đầu năm nay. Bà nói: “tôi hướng về một nước Mỹ nơi ai cũng có một vị trí nếu bạn sẵn sàng làm việc chăm chỉ, hoàn thành vai trò và đóng góp cho cộng đồng”.

Bà coi phát biểu của ông Trump là thiển cận, thậm chí nguy hiểm khi nói về người Hồi giáo như vậy.

Ông Trump nói chính sách cấm người Hồi giáo của mình theo một dạng nào đó đã thay đổi thành khảo sát lí lịch cực kỳ chặt đối với dân nhập cư từ một số quốc gia trên thế giới. Ông chỉ trích việc Obama nhận hàng vạn người từ những nước nguy hiểm như Syria và bà Clinton hứa tăng số người này lên 550%. “Đây sẽ là một con ngựa thành Troy lớn trong mọi thời đại”, ông nói.

Khi được hỏi rằng tại sao bà muốn thêm hàng trăm ngàn người nhập cư vào nước Mỹ, bất chấp rủi ro an ninh, bà Clinton nói:”Tôi sẽ không để bất cứ ai vào nước ta mà có thể gây nguy hiểm đến chúng ta.”

Nhưng bà nói thêm Hoa Kỳ có một vai trò quan trọng: “Có những đứa trẻ đang chịu đựng chiến tranh thảm khốc, phần lớn tôi tin là vì sự hung hăng của người Nga, và chúng ta phải làm phần việc của mình.“

Bà phê phán kế hoạch của ông Trump về việc cần rà soát cực kỳ kỹ lưỡng, nhắc lại rằng Hoa Kỳ là quốc gia có nền tảng tự do tôn giáo.

Nói về một điều đáng tôn trọng ở đối thủ

Khán giả tại hội trường đặt câu hỏi cuối cùng làm cả hai ứng viên ngạc nhiên: hãy nói một điều tích cực đáng tôn trọng ở đối thủ của mình.

Bà Clinton nói bà hầu như phản đối mọi điều đề cử viên của Đảng Cộng hoà nói và làm, nhưng bà thừa nhận con cái của ông là những người rất tuyệt vời. Ông Trump thẳng thắn nói ông tôn trọng việc bà Clinton là một người luôn chiến đấu không bao giờ bỏ cuộc.

Chủ tịch Uỷ ban Đảng Cộng hoà Reince Priebus có nhận xét về sự thể hiện của cả hai ứng viên tối nay:

“Cả buổi tối, Hillary Clinton vất vả tự bào chữa cho những thành tích thất bại của mình. Cho đó là né tránh lý do bà ấy đã xoá 33.000 email khỏi máy chủ bí mật, viện dẫn Abraham Lincoln để biện hộ cho những lời nói dối, hay việc không giải thích được những bài phát biểu bí mật của mình với giới Wall Street. Trong cuộc tranh luận này, Hillary Clinton đã chạy trốn khỏi sự thật, là minh chứng cho việc bà ta là đứa con nuôi của một hệ thống thoái hoá. Đất nước này đang mong chờ ngày được thoát ra khỏi hiện trạng thất bại, hoàn cảnh cho phép những người ăn trên ngồi tróc ở thủ đô D.C hưởng lợi trên công sức của người dân Hoa Kỳ, nhưng đây chính là điều mà bà ta hứa hẹn. Donald Trump đã từ chối hệ thống chính trị thân hữu và đã làm rõ được rằng ông ấy sẽ mang sự lãnh đạo mạnh mẽ, thịnh vượng và an ninh tới đất nước này”.

LA Times, BBC và CNN cho rằng Clinton thắng tranh luận, Fox News nói Trump thể hiện tốt.

“Cuộc tranh luận tại St. Louis có lẽ là một trận hoà. Và xét trong hoàn cảnh thảm hoạ mà ông Trump phải đối mặt trong suốt 48 giờ qua, … đây có thể coi là một chiến thắng cho ông”, nhà phân tích Howard Kurtz của Fox News nhận định.