Tổ chức Nhà nước Hồi giáo (ISIS-K) nhận trách nhiệm vụ đánh bom là ai?

Nhóm chiến binh Nhà nước Hồi giáo (ISIS) đã thừa nhận công khai qua trang tin chính thức về việc gây ra các vụ nổ bom bên ngoài sân bay ở Kabul, giết chết ít nhất 13 quân nhân Mỹ, 90 dân thường Afghanistan, và làm bị thương hơn 100 người khác hôm 26/8.

Vài giờ sau một vụ nổ gần Sân bay Quốc tế Hamid Karzai của Kabul, hãng thông tấn Amaq của IS đã đưa ra một tuyên bố thông báo “khoảng 160 người thiệt mạng và bị thương, bao gồm các lực lượng Mỹ và những người cộng tác với họ, trong một cuộc tấn công tử vì đạo của Nhà nước Hồi giáo gần sân bay Kabul.”

Trích dẫn “các nguồn tin quân sự”, tờ báo cho biết “một chiến binh của Nhà nước Hồi giáo đã có thể xuyên thủng tất cả các công sự an ninh do lực lượng Mỹ và lực lượng dân quân Taliban áp đặt xung quanh thủ đô Kabul và tìm cách tiếp cận được lượng lớn các phiên dịch viên và cộng tác viên cùng với quân đội Mỹ xung quanh ‘Trại Baran’ gần sân bay Kabul. Sau đó, anh ta kích hoạt đai chất nổ của mình, giết chết khoảng 60 người và làm bị thương khoảng 100 người khác, bao gồm cả các phần tử của Taliban.”

Tuyên bố được chia sẻ cùng với hình ảnh của một người đàn ông đeo mặt nạ thực hiện cử chỉ bằng một ngón tay và cầm một khẩu súng trường kiểu Kalashnikov khi đang đứng trước lá cờ của IS. Tờ Amaq xác định người này là kẻ tấn công, có tên là Abd al-Rahman al-Lughari.

Một tuyên bố riêng được phát hành bởi chi nhánh Khorasan của ISIS, được gọi là ISIS-K, cũng đưa thông tin về những kẻ tấn công và chi tiết của hoạt động này. Nó cảnh báo về các cuộc tấn công bổ sung sắp xảy ra.

Nhà nước Hồi giáo Khorasan là gì?

Vào năm 2015, ISIS tuyên bố rằng tổ chức này đang mở rộng đến Khorasan, khu vực hiện bao gồm các phần của Iran, Afghanistan và Pakistan ngày nay. Chi nhánh này đã thu hút được sự ủng hộ của giới lãnh đạo nhóm Nhà nước Hồi giáo ở Iraq và Syria.

Nhóm này còn được gọi là IS-K, hoặc ISIS-K.

Nhóm chiến binh của ISIS-K là ai?

Nhóm này khởi đầu với hàng trăm chiến binh Taliban người Pakistan tị nạn tại Afghanistan. Những phần tử cực đoan cùng chí hướng khác của ISIS-K bao gồm cả các chiến binh Taliban Afghanistan bất mãn.

Theo AP, khi Taliban theo đuổi các cuộc đàm phán hòa bình với Hoa Kỳ trong những năm gần đây, số lượng các chiến binh Taliban bất mãn ngày càng gia tăng và chuyển sang gia nhập ISIS. Hầu hết những người này đều cho rằng phong trào đang trên đà tiến tới một chiến thắng quân sự nên đàm phán là không cần thiết.

Nhóm cũng đã thu hút được một lượng lớn thành viên từ Phong trào Hồi giáo của Uzbekistan; các chiến binh từ tỉnh theo Hồi giáo Sunni duy nhất của Iran; và các thành viên của Đảng Hồi giáo Turkistan.

Nhiều người bị thu hút bởi hệ tư tưởng bạo lực và cực đoan của Nhà nước Hồi giáo, bao gồm cả những lời hứa về một vương quốc Hồi giáo để thống nhất thế giới Hồi giáo.

Một báo cáo của Liên Hợp Quốc ước tính rằng nhóm chiến binh có vài nghìn người tham gia.

Điều gì khiến ISIS-K trở thành một mối đe dọa?

Trong khi Taliban chỉ giới hạn cuộc đấu tranh của họ ở Afghanistan, nhóm Nhà nước Hồi giáo ở Afghanistan và Pakistan đã đi theo lời kêu gọi của Nhà nước Hồi giáo về một cuộc thánh chiến trên toàn thế giới chống lại những người không theo đạo Hồi.

Theo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), mặc dù nhóm này chưa thực hiện các cuộc tấn công trên đất Hoa Kỳ, nhưng nó chịu trách nhiệm cho ít nhất 250 cuộc đụng độ với lực lượng Hoa Kỳ ở nước ngoài từ tháng 1 năm 2017 đến năm 2018. ISIS cũng đã chịu trách nhiệm cho khoảng 100 cuộc tấn công nhằm vào thường dân Afghanistan và Pakistan.

Nhóm này được cho là đã tấn công một bệnh viện phụ sản ở Kabul vào tháng 5 năm ngoái. Vụ tấn công khiến 24 người thiệt mạng, bao gồm cả trẻ sơ sinh và bà mẹ. Nó cũng tuyên bố trách nhiệm về các cuộc tấn công vào các trung tâm bầu cử và lực lượng an ninh trong cuộc bầu cử quốc hội Afghanistan.

Quan hệ giữa ISIS-K và Taliban là gì?

Các quan chức tình báo tin rằng các chiến binh Taliban liên kết với al-Qaeda, nhưng không phải với ISIS-K. Taliban đã tiến hành một số cuộc tấn công lớn, có phối hợp chống lại nhóm Nhà nước Hồi giáo ở Afghanistan. Các phần tử nổi dậy của Taliban đôi khi đã tham gia cùng với cả lực lượng chính phủ Afghanistan do Hoa Kỳ và Hoa Kỳ hậu thuẫn để đánh đuổi Nhà nước Hồi giáo khỏi các vùng phía đông bắc của Afghanistan.

Các rủi ro trong hiện tại

Ngay cả khi Hoa Kỳ có quân đội, máy bay và máy bay không người lái vũ trang đóng trên mặt đất ở Afghanistan để theo dõi và tấn công Nhà nước Hồi giáo, các chiến binh IS vẫn có thể tiếp tục các cuộc tấn công và chấp nhận thương vong.

Việc rút quân đang tước đi năng lực tấn công trên bộ của Hoa Kỳ ở Afghanistan, đồng thời có nguy cơ làm suy yếu khả năng theo dõi Nhà nước Hồi giáo cũng như kế hoạch tấn công của tổ chức này. Các quan chức Biden nói rằng nhóm Nhà nước Hồi giáo chỉ là một trong nhiều mối đe dọa khủng bố mà họ đang phải đối phó trên toàn cầu. 

Một trong những lo ngại lớn nhất của Hoa Kỳ về việc rút các lực lượng tham chiến của mình sau hai thập kỷ là Afghanistan dưới sự cai trị của Taliban một lần nữa trở thành cơ sở cho các phần tử cực đoan âm mưu tấn công phương Tây.

Lê Vy (tổng hợp)

Xem thêm: