Tổng thống Biden chỉ trích Thủ tướng Netanyahu chưa làm đủ để đạt được thỏa thuận con tin

Hôm thứ Hai (2/9), Tổng thống Mỹ Joe Biden cho rằng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã chưa làm đủ để đạt được một thỏa thuận giải thoát con tin bị Hamas giam giữ ở Gaza, đồng thời ông cho biết Hoa Kỳ sắp đưa ra một đề xuất cuối cùng cho các nhà đàm phán đang thảo luận về thỏa thuận ngừng bắn và giải thoát con tin.

Tổng thống Biden đã nói chuyện với các phóng viên tại Nhà Trắng sau khi lực lượng Israel vào cuối tuần qua đã phát hiện thi thể của 6 con tin, trong đó có anh Hersh Goldberg-Polin 23 tuổi, một người Mỹ gốc Israel, tại một đường hầm ở Gaza. Quân đội Israel cho biết, những con tin này mới bị các chiến binh Hamas người Palestine sát hại gần đây.

Vụ việc đã làm dấy lên nhiều lời chỉ trích đối với chiến lược ngừng bắn ở Gaza của  chính quyền Biden, đồng thời khiến người dân Israel xuống đường gây áp lực lên Thủ tướng Netanyahu yêu cầu tìm cách đưa những con tin còn lại về nhà.

Khi được hỏi liệu ông có nghĩ Thủ tướng Netanyahu đã làm đủ để đạt được thỏa thuận giải thoát con tin hay không, Tổng thống Biden khẳng định “Không”, nhưng ông không giải thích chi tiết về câu trả lời của mình.

Thủ tướng Netanyahu dường như phản bác khi được hỏi về phát biểu của Tổng thống Biden. Ông lập luận rằng [Tổng thống Biden] nên gây áp lực lên Hamas, chứ không phải lên Israel, đặc biệt sau cái chết của các con tin.

Phát biểu trong một cuộc họp báo ở Jerusalem, nhà lãnh đạo Israel chỉ trích: “Và bây giờ sau chuyện này, chúng tôi được yêu cầu thể hiện sự nghiêm túc? Chúng tôi được yêu cầu nhượng bộ? Điều này sẽ gửi thông điệp gì đến Hamas? Điều đó nói, hãy giết nhiều con tin hơn”.

Thủ tướng Netanyahu lưu ý, ông tin Tổng thống Biden hay bất kỳ ai nghiêm túc trong việc đạt được thỏa thuận hòa bình sẽ không yêu cầu Israel phải nhượng bộ nhiều hơn và thay vào đó chính Hamas mới cần phải làm như vậy.

Phát biểu với các phóng viên, khi được hỏi liệu ông có dự định đưa ra một thỏa thuận giải thoát con tin cuối cùng cho cả hai phía trong tuần này hay không, Tổng thống Biden cho biết: “Chúng tôi đã tiến rất gần đến điều đó”. 

Khi được hỏi liệu thỏa thuận này có thành công hay không, nhà lãnh đạo Mỹ đáp lại: “Hy vọng điều đó sẽ xảy ra mặc dù rất khó”. 

Vào cuối buổi tối thứ Hai (2/9), Tổng thống Biden tiết lộ, “suy cho cùng” ông dự định sẽ nói chuyện với Thủ tướng Netanyahu nhưng không nêu rõ mốc thời gian cụ thể khi được hỏi. Tổng thống Biden và Thủ tướng Netanyahu đã nói chuyện với nhau vài lần trong bối cảnh cuộc chiến của Israel với Hamas ở Gaza vẫn đang tiếp diễn.

Nhà Trắng cho biết, Tổng thống Biden và Phó Tổng thống Kamala Harris cũng đã gặp nhóm đàm phán giải thoát con tin của Hoa Kỳ. Tại buổi gặp, vị tổng thống Mỹ đã  bày tỏ “sự choáng váng và phẫn nộ” trước vụ Hamas giết hại con tin mới đây. Ông Biden, bà Harris và nhóm đàm phán cũng đã thảo luận về các bước tiếp theo trong nỗ lực giải thoát những người bị Hamas bắt giữ còn lại.

Lời chỉ trích mới của Tổng thống Biden đối với Thủ tướng Netanyahu được đưa ra trong bối cảnh ông và Phó Tổng thống Harris, người thay thế ông trở thành đề cử viên tranh cử tổng thống của Đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử ngày 5/11 sắp tới, phải đối mặt với những lời kêu gọi ngày càng tăng về một hành động quyết đoán nhằm chấm dứt cuộc chiến Israel – Hamas đã kéo dài gần 11 tháng ở Gaza.

Cuộc xung đột Israel – Hamas đã gây ra sự chia rẽ trong Đảng Dân chủ, khi nhiều thành viên cấp tiến của đảng thúc ép Tổng thống Biden phải hạn chế hoặc ít nhất đặt điều kiện cho việc cung cấp vũ khí của Mỹ cho Israel, đồng minh chính của Washington ở Trung Đông.

Phản ứng của Israel và Hamas đối với phát biểu của Tổng thống Biden

Các nguồn tin cấp cao của Israel chỉ trích, điều “đáng kinh ngạc” là Tổng thống Biden đang gây áp lực lên Thủ tướng Netanyahu về thỏa thuận giải thoát con tin, thay vì gây áp lực lên lãnh đạo Hamas Yahya Sinwar.

Phản ứng với bình luận của Israel, một quan chức Mỹ biện minh, mặc dù Tổng thống Biden đã tuyên bố rõ ràng rằng Hamas phải chịu trách cho cái chết của các con tin, nhưng “ông ấy cũng đang kêu gọi chính phủ Israel phải khẩn trương trong việc đạt được thỏa thuận giải phóng các con tin còn lại đang mất tích”. 

Quan chức cấp cao của Hamas Sami Abu Zuhri cho rằng lời chỉ trích của Tổng thống Biden đối với Thủ tướng Netanyahu là “sự thừa nhận của Mỹ rằng [Thủ tướng] Netanyahu phải chịu trách nhiệm cho việc phá hoại các nỗ lực đạt được thỏa thuận”. 

Ông Zuhri cam kết, Hamas sẽ phản ứng tích cực đối với đề xuất có thể đạt được một lệnh ngừng bắn vĩnh viễn và việc Israel rút quân hoàn toàn khỏi vùng đất của người Palestine.

Về phía mình, Thủ tướng Netanyahu, người đã cáo buộc Hamas cản trở bất kỳ thỏa thuận nào, tuyên bố vào cuối tuần qua rằng “bất kỳ ai sát hại con tin đều không muốn có một thỏa thuận”. 

Những người biểu tình ở Israel đã xuống đường vào thứ Hai (2/9) trong ngày biểu tình thứ hai, và công đoàn lớn nhất ở nước này đã phát động một cuộc tổng đình công nhằm gây áp lực lên chính phủ trong việc đạt được một thỏa thuận đưa các con tin còn lại trở về nhà. Cùng hôm thứ Hai (2/9), hàng nghìn nhà hoạt động ủng hộ Palestine phản đối việc Hoa Kỳ hỗ trợ Israel đã tổ chức một cuộc biểu tình ở Thành phố New York.

Nhiều tháng đàm phán ngắt quãng do Hoa Kỳ, Qatar và Ai Cập làm trung gian cho đến nay vẫn không đạt được sự nhất trí đối với đề xuất Gaza do Tổng thống Biden đưa ra vào tháng Năm.

Cuộc tấn công đẫm máu mới nhất trong cuộc xung đột kéo dài hàng thập kỷ giữa Israel và Palestine đã nổ ra vào ngày 7/10/2023 khi Hamas bất ngờ đột kích vào miền Nam Israel, khiến 1.200 người Israel thiệt mạng và khoảng 250 người bị bắt làm con tin, theo số liệu thống kê của Israel.

Theo Bộ Y tế Gaza, cuộc tấn công trả đũa sau đó của Israel vào vùng đất do Hamas quản lý cho đến nay đã khiến hơn 40.000 người Palestine thiệt mạng, đồng thời khiến gần như toàn bộ dân số 2,3 triệu người ở Gaza phải di tản, gây ra cuộc khủng hoảng thiếu đói và dẫn đến các cáo buộc diệt chủng tại Tòa án Hình sự Quốc tế mà Israel bác bỏ.