Tổng thống Trump đối đầu với ‘Big Pharma’ bằng sắc lệnh hành pháp nhằm hạ giá thuốc

Tổng thống Donald Trump tuyên bố hôm thứ Hai (12/5) rằng Hoa Kỳ “sẽ không còn dung thứ cho việc trục lợi và nâng giá vô tội vạ từ các tập đoàn dược phẩm lớn (Big Pharma)” khi ông ký một sắc lệnh hành pháp thực thi cái mà chính quyền của ông gọi là “chính sách định giá thuốc theo qui chế tối huệ quốc (Most-Favored-Nation Pricing – MFN)”.

•   Chính sách định giá thuốc theo qui chế “tối huệ quốc” (Most-Favored-Nation Pricing – MFN) là một chính sách trong lĩnh vực y tế, đặc biệt là trong kiểm soát giá thuốc, trong đó một quốc gia (ở đây là Hoa Kỳ) quy định rằng giá mà người dân của quốc gia đó phải trả cho một loại thuốc, sẽ không cao hơn mức giá thấp nhất mà cùng loại thuốc đó được bán tại các quốc gia phát triển khác.

“Nguyên tắc rất đơn giản – bất kỳ quốc gia phát triển nào trả giá thấp nhất cho một loại thuốc, thì đó cũng sẽ là mức giá mà người dân Mỹ sẽ trả”, ông Trump tuyên bố tại Nhà Trắng. “Một số loại thuốc kê đơn và dược phẩm sẽ giảm giá ngay lập tức từ 50 đến 80%,  90%”. 

Ông Trump cho biết: “Bắt đầu từ hôm nay, Hoa Kỳ sẽ không còn trợ cấp cho dịch vụ chăm sóc sức khỏe của các nước khác nữa, đó là những gì chúng ta đã làm. Chúng ta đang trợ cấp cho hệ thống chăm sóc sức khỏe của các nước khác, những nơi chỉ phải trả một phần rất nhỏ so với số tiền mà chúng ta phải trả cho cùng một loại thuốc – và chúng ta sẽ không còn dung thứ cho việc trục lợi và tăng giá từ Big Pharma nữa”. 

“Mặc dù Hoa Kỳ chỉ chiếm 4% dân số thế giới, các công ty dược lại kiếm được hơn hai phần ba lợi nhuận của họ tại Mỹ. Hãy nghĩ về điều đó – chỉ với 4% dân số, các công ty dược lại thu lợi lớn nhất. Phần lớn lợi nhuận của họ đến từ nước Mỹ. Điều đó không tốt chút nào”, ông Trump tiếp tục.

“Tôi xin nói thêm, tôi rất tôn trọng các công ty dược và những người điều hành chúng. Tôi thực sự tôn trọng họ, và tôi nghĩ họ đã làm một trong những việc đáng nể nhất trong lịch sử ngành – đó là thuyết phục mọi người trong nhiều năm rằng hệ thống này là công bằng. Không ai thực sự hiểu tại sao, nhưng tôi đã tìm ra. Trong nhiều năm, các công ty dược và thuốc đã nói rằng chi phí nghiên cứu và phát triển là lý do khiến giá cao, và không có lý do gì, gánh nặng đó chỉ do Mỹ gánh chịu. Giờ thì không còn như vậy nữa”, ông Trump nói. 

Nhà Trắng cho biết sắc lệnh hành pháp này “yêu cầu Đại diện Thương mại Hoa Kỳ và Bộ trưởng Thương mại, thực hiện hành động để đảm bảo rằng các quốc gia nước ngoài không tham gia vào các hành vi cố tình và không công bằng giảm giá thị trường và đẩy giá ở Hoa Kỳ lên cao“. 

“Sắc lệnh này chỉ đạo chính quyền truyền đạt các mục tiêu giá cả đến các nhà sản xuất dược phẩm để khẳng định rằng Mỹ, là nước mua và tài trợ thuốc kê đơn lớn nhất thế giới, phải được hưởng mức giá tốt nhất”, Nhà Trắng cho biết.

“Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ Nhân sinh sẽ thiết lập một cơ chế để bệnh nhân Mỹ có thể mua thuốc trực tiếp từ các nhà sản xuất, với mức giá theo quy chế ‘tối huệ quốc’, bỏ qua các bên trung gian. Nếu các nhà sản xuất thuốc không cung cấp với mức giá này, sắc lệnh sẽ yêu cầu Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ Nhân sinh: (1) đề xuất các quy định, áp đặt mức giá theo quốc gia được ưu đãi nhất; và (2) thực hiện các biện pháp quyết liệt khác nhằm giảm đáng kể chi phí thuốc kê đơn cho người tiêu dùng Mỹ và chấm dứt các hành vi cạnh tranh không lành mạnh”, Nhà Trắng bổ sung.

Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ Nhân sinh, ông Robert F. Kennedy Jr., phát biểu cùng Tổng thống Trump, ông nói: “Tôi chưa bao giờ nghĩ điều này sẽ xảy ra trong đời mình”. 

“Tôi có vài người con theo Đảng Dân chủ, là người hâm mộ lớn của ông Bernie Sanders. Và khi tôi nói với chúng rằng điều này sẽ xảy ra, chúng đã rơi nước mắt. Bởi vì chúng nghĩ, điều này sẽ không bao giờ thành hiện thực. Và cuối cùng chúng ta đã có một vị tổng thống dám đứng lên vì người dân Mỹ”, ông Kennedy nói. 

Trước đó trong buổi sáng, ông Trump cho biết giá thuốc sẽ “giảm 59%”.

Nhóm thương mại Nghiên cứu và Sản xuất Dược phẩm Hoa Kỳ (PhRMA) phản đối sắc lệnh này và cho rằng: “Kế hoạch định giá theo nước ngoài là một thỏa thuận tồi tệ đối với bệnh nhân Mỹ”. 

“Việc nhập khẩu mức giá từ nước ngoài sẽ cắt giảm hàng tỷ đô la từ chương trình Medicare, mà không có gì đảm bảo sẽ giúp bệnh nhân hoặc cải thiện khả năng tiếp cận thuốc. Điều đó sẽ đe dọa đến hàng trăm tỷ đô la mà các công ty thành viên của chúng tôi đang dự kiến đầu tư tại Mỹ, khiến chúng ta phụ thuộc nhiều hơn vào Trung Quốc cho các loại thuốc mới”, chủ tịch của nhóm PhRMA, ông Stephen Ubl, cho biết trong một tuyên bố gửi đến Fox News. 

“Để giảm chi phí cho người Mỹ, chúng ta cần giải quyết các nguyên nhân thực sự khiến bệnh nhân Mỹ phải trả nhiều tiền hơn cho thuốc của mình. Chúng ta là quốc gia duy nhất trên thế giới cho phép các tổ chức quản lý phúc lợi dược phẩm (PBM), công ty bảo hiểm và bệnh viện lấy đi 50% mỗi đô la chi cho thuốc. Thực tế, việc các bệnh viện nâng giá trong chương trình 340B và các khoản giảm giá, phí chi cho bên trung gian ở Mỹ, thường còn vượt quá tổng chi phí thuốc ở nước ngoài. Chuyển phần tiền đó cho bệnh nhân sẽ làm giảm chi phí thuốc và thu hẹp khoảng cách với giá thuốc ở châu Âu”, ông Ubl cũng nói thêm.