Trump thông báo tăng thuế hàng hóa Trung Quốc lên 25% từ 10/5

Trong một thông báo bất ngờ trên Twitter hôm Chủ Nhật (5/5), Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nói rằng thuế áp lên 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc sẽ tăng lên 25% bắt đầu từ ngày 10/5.

“Trong 10 tháng qua, Trung Quốc đã đang trả Thuế cho Mỹ 25% của 50 tỷ USD hàng Công nghệ cao và 10% của 200 tỷ USD các hàng hóa khác. Những khoản thanh toán này đóng góp một phần cho kết quả kinh tế tuyệt vời của chúng ta. 10% sẽ tăng lên 25% vào thứ Sáu [10/5],” ông Trump đăng tweet hôm 5/5.

Trong một đoạn tweet tiếp theo Tổng thống Trump viết rằng khoản 325 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc – phần còn lại của tổng giá trị hàng hóa của nước này xuất sang Mỹ – hiện tại chưa bị đánh thuế, sẽ “nhanh chóng” bị áp thuế 25%.

Qua Twitter, ông Trump đã chỉ trích các cuộc đàm phán thương mại Mỹ – Trung tiến triển quá chậm vì “họ [Trung Quốc] cố gắng đàm phán lại”, sau đó Tổng thống Mỹ kết thúc tweet bằng lời khẳng định “Không!”.

Quyết định của ông Trump thực sự là một cú sốc khi mà nhiều người đã hy vọng hai nước Mỹ, Trung có thể đạt được thỏa thuận thương mại vào ngày 10/5 sau khi trưởng đoàn đàm phán Trung Quốc – Phó Thủ tướng Lưu Hạc chốt lịch sẽ đến Washington vào ngày 8/5 để họp vòng đàm phán thương mại thứ 11.

Theo Epoch Times, tương lai quan hệ thương mại Mỹ, Trung có tín hiệu tích cực sau vòng đàm phán thứ 10 kết thúc tại Bắc Kinh vào hôm 1/5. Sau vòng đàm phán này, Thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Sarah Sanders đã phát đi tuyên bố nói rằng: “Hôm nay, Đại sứ Lighthizer và Bộ trưởng Tài chính Mnuchin đã kết thúc các cuộc họp tích cực với Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc. Các cuộc thảo luận vẫn tập trung hướng tới đạt được tiến bộ thực chất về các vấn đề cấu trúc quan trọng và tái cân bằng quan hệ thương mại Mỹ – Trung.”

Kênh CNBC hôm 1/5 dẫn nguồn tin riêng của họ loan tin rằng “Mỹ và Trung Quốc có thể thông báo hiệp định thương mại vào thứ Sáu tới [10/5].”

Hãng tin Bloomberg hôm 5/5 cũng đưa tin rằng chuyến thăm Washington của ông Lưu Hạc “được kỳ vọng sẽ khép lại vòng đàm phán thương mại” và ông Trump sau đó sẽ quyết định liệu có gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình để ký hiệp định thương mại Mỹ – Trung hay không.

Chiến thuật của Mỹ?

Sau khi Tổng thống Trump đưa ra thông báo trên Twitter về tăng thuế hàng hóa Trung Quốc, ông Tom Orlik – nhà kinh tế trưởng của Bloomberg trong cuộc trả lời phỏng vấn hãng tin BBC đã nhận định rằng động thái của ông Trump có thể là một chiến thuật đàm phán.

“Theo quan điểm của tôi, nhiều khả năng mối đe dọa mới này là một nỗ lực để đạt được một số nhượng bộ nhỏ trong những ngày đàm phán cuối cùng,” ông Tom Orlik nói.

Tranh chấp thương mại Mỹ – Trung được kích hoạt vào tháng 3/2018 khi chính quyền Trump chỉ trích chế độ Trung Quốc đánh cắp sở hữu trí tuệ của các công ty Mỹ. Washington cho rằng hành động này của Bắc Kinh đã gây tổn hại lớn cho nền kinh tế Mỹ.

Mỹ đầu tiên đưa ra biện pháp trừng phạt bằng cách đánh thuế lên 50 tỷ USD hàng công nghệ cao Trung Quốc. Chế độ Trung Quốc nhanh chóng trả đũa với việc đánh thuế lên khoảng 34 tỷ USD hàng hóa Mỹ, chủ yếu là các sản phẩm nông nghiệp.

Chính phủ Mỹ sau đó vào tháng 9/2018 đã đánh thuế 10% lên 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc, từ các mặt  hàng hóa chất tới dệt may và hàng tiêu dùng.

Sau đó, Tòa Bạch Ốc đặt hạn chót vào ngày 1/1/2019 cho việc Mỹ, Trung phải đàm phán được một thỏa thuận thương mại. Nếu hai bên không đạt được thỏa thuận vào thời hạn đó, chính quyền Trump sẽ tăng thuế từ 10% lên 25% đối với 200 tỷ USD hàng Trung Quốc.

Tuy nhiên, vào tháng 12/2018, trong cuộc họp bên lề Thượng đỉnh G-20 tại Argentina, Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập đã đồng ý hưu chiến thương mại 90 ngày, trong đó Bắc Kinh đã hứa nhập khẩu thêm hàng nông nghiệp, năng lượng của Mỹ và trấn áp hoạt động tuồn ma túy bất hợp pháp vào Mỹ. Trong khi đó, phía Mỹ hứa sẽ không tăng thuế suất nhập khẩu.

Các cuộc đàm phán thương mại Mỹ – Trung diễn ra tích cực, kéo dài từ sau đó và tới tháng 3/2019, các quan chức ở cả hai bên đều tuyên bố rằng các cuộc đàm phán thương mại đã đạt được bước đột phá.

Các quan chức Mỹ đã đang tìm kiếm sự đảm bảo từ Trung Quốc rằng nước này sẽ trấn áp hoạt động đánh cắp sở hữu trí tuệ, chấm dứt chính sách chuyển giao công nghệ cưỡng bức, mở cửa thị trường Trung Quốc cho các công ty Mỹ và giảm thâm hụt thương mại Mỹ – Trung bằng thực thi thương mại công bằng. Một số nguồn tin nói rằng hai bên đang đàm phán một cơ chế thực thi để đảm bảo Trung Quốc giữ lời hứa.

Theo truyền thông Mỹ, cho tới nay, căng thẳng thương mại Mỹ – Trung đã gây tổn hại rõ rệt cho nền kinh tế Trung Quốc.

Báo cáo của Bloomberg hôm 5/5 ước tính rằng thuế quan của Mỹ đánh vào hàng hóa Trung Quốc đã khiến GDP của nước này năm 2019 đã giảm tăng trưởng 0,5%. Việc tăng thuế lên 25% với 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc sẽ khiến tỷ lệ tăng trưởng GDP của chế độ Bắc Kinh giảm 0,9%. Trong khi đó, nếu chính quyền Trump đánh thuế 25% lên 325 tỷ USD hàng hóa nhập từ Trung Quốc còn lại, thì sẽ kéo tăng trưởng GDP của chế độ Bắc Kinh giảm 1,5%.

Xuân Thành