Trung Quốc dùng vòi rồng tấn công tàu Philippines, Biển Đông lại bùng phát căng thẳng

Ngày thứ Ba (16/9), Cảnh sát biển Trung Quốc đã dùng vòi rồng phun vào nhiều tàu của Philippines tại vùng biển có tranh chấp quanh bãi cạn Scarborough, khiến một tàu hỗ trợ ngư nghiệp của Philippines bị hư hại và một người bị thương. Manila cáo buộc Bắc Kinh có hành động “khiêu khích” và hai bên lại rơi vào tình trạng căng thẳng ngoại giao.

Cảnh sát biển Trung Quốc tuyên bố rằng hơn 10 tàu của Philippines đã “xâm nhập bất hợp pháp” vào vùng biển quanh bãi cạn Scarborough. Trong đó, tàu công vụ mang số hiệu 3014 của Philippines bị cáo buộc “cố tình đâm vào tàu cảnh sát biển Trung Quốc, bất chấp cảnh báo”. Phía Trung Quốc nói rằng họ đã sử dụng cảnh báo bằng lời, phong tỏa hành trình và vòi rồng như những “biện pháp kiểm soát”.

Tuy nhiên, Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Philippines (PCG) đã bác bỏ cáo buộc trên là “hoàn toàn vô căn cứ”, và cho biết tàu Philippines khi đó đang thực hiện “nhiệm vụ tiếp tế nhân đạo”, cung cấp vật tư cho 35 tàu cá trong khu vực, thì bị 9 tàu Trung Quốc có hành vi tấn công. 2 tàu cảnh sát biển Trung Quốc đã phun vòi rồng vào tàu 3014, khiến con tàu bị hư hại nghiêm trọng, một người bị thương do kính vỡ.

Người phát ngôn của Hội đồng Hàng hải Philippines đã phản bác tuyên bố của phía Trung Quốc, gọi các hành động đó là “hoàn toàn sai sự thật” và lên án đây là “một trường hợp tuyên truyền sai lệch khác”.

Trước sự việc này một tuần, chính quyền Bắc Kinh đã đơn phương tuyên bố bãi cạn Scarborough là “Khu bảo tồn thiên nhiên cấp quốc gia”. Philippines đã gửi công hàm phản đối, cho rằng hành động này xâm phạm chủ quyền quốc gia và vi phạm luật pháp quốc tế.

Bãi cạn Scarborough là một khu vực gồm rạn san hô hình tam giác và một đầm phá, diện tích khoảng 150 km², nằm trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Philippines. Trung Quốc gọi đây là “Scarborough đảo”, trong khi phía Philippines gọi là “bãi Panatag” (Panatag Shoal).

Năm 2016, Tòa Trọng tài Thường trực tại La Haye đã phán quyết rằng yêu sách “đường 9 đoạn” của Trung Quốc tại Biển Đông không phù hợp với luật pháp quốc tế, và Scarborough không đủ cơ sở để tuyên bố chủ quyền. Dù phán quyết có lợi cho Philippines, Trung Quốc từ chối công nhận và vẫn tiếp tục cử tàu cảnh sát biển tuần tra tại khu vực.

Trong những năm gần đây, hai bên liên tục xảy ra xung đột liên quan đến vòi rồng, va chạm tàu, và máy bay bám đuôi, khiến quan hệ ngoại giao luôn căng thẳng. Biển Đông là một trong những tuyến hàng hải nhộn nhịp nhất thế giới, với hơn 3.000 tỷ USD hàng hóa lưu thông mỗi năm, có vị trí địa chiến lược nhạy cảm.

Trung Quốc tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ Biển Đông, chồng lấn với vùng đặc quyền kinh tế của Philippines, Việt Nam, Malaysia, Brunei và Indonesia, và tranh chấp chủ quyền đảo, bãi đá đến nay vẫn chưa được giải quyết.