Trung-Hàn giảm căng thẳng trước chuyến thăm của ông Trump

Trước thềm chuyến công du Châu Á của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, an ninh Đông Bắc Á đón nhận tin tức tích cực khi Hàn Quốc và Trung Quốc hôm thứ Ba (31/10) đã đạt được thỏa thuận hàn gắn mối quan hệ sau hơn một năm rạn nứt do Bắc Kinh phải đối Washington triển khai Hệ thống Phòng thủ Tên lửa Tầm cao Giai đoạn cuối (THAAD) trên lãnh thổ Hàn Quốc, theo Reuters.

Mỹ – Hàn đã lắp hoàn thiện hệ thống THAAD để bảo vệ các các cứ quân sự Mỹ tại miền nam Hàn Quốc và cảng Busan.

Việc Mỹ – Hàn triển khai THAAD đã khiến Trung Quốc tức giận. Từ đó, dẫn tới Bắc Kinh đưa ra một số chính sách gây khó khăn cho ngành du lịch, mỹ phẩm và giải trí của Hàn Quốc vốn phụ thuộc nhiều vào khách Trung Quốc.

Theo số liệu từ Tổ chức Du lịch Hàn Quốc, trong 9 tháng đầu năm 2017, số lượng du khách từ Trung Quốc tới Hàn Quốc đã giảm khoảng 50%, ước tính thiệt hại khoảng 6,5 tỷ USD doanh thu đem lại từ hoạt động mua sắm của khách Trung Quốc.

Các công ty Hàn Quốc trong các lĩnh vực du lịch, bán lẻ và cả các ngôi sao K-pop năm ngoái cũng không còn được chào đón tại Trung Quốc như trước đây.

Tập đoàn Lotte, đơn vị cung cấp đất cho việc lắp đặt THAAD và là doanh nghiệp sở hữu các chuỗi khách sạn và cửa hàng miễn thuế tại Trung Quốc được cho là chịu thiệt hại nặng nề nhất trong căng thẳng Trung – Hàn. Tập đoàn này đã phải đối mặt với một cuộc cải tổ tốn kém và dự kiến sẽ phải bán các chuỗi siêu thị tại Trung Quốc với giá trị thấp hơn nhiều so với chi phí đầu tư.

Trước khi xảy ra tranh cãi về THAAD, mối quan hệ thương mại song phương Trung – Hàn rất hưng thịnh. Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Hàn Quốc. Tuy sau đó mối quan hệ này rạn nứt nghiêm trọng nhưng phía Bắc Kinh chính thức thừa nhận họ thực hiện các chính sách hạn chế giao thương với Seoul có liên quan tới việc triển khai THAAD.

Trung Quốc thực tế chỉ công khai phản đối Mỹ và Hàn Quốc triển khai THAAD trên bình diện ngoại giao. Bắc Kinh lo ngại rằng cụm radar cực mạnh của hệ thống THAAD có thể giám sát lãnh thổ Trung Quốc.

Trong tuyên bố sau khi đạt được thỏa thuận giảm căng thẳng, Bộ Ngoại giao Hàn Quốc cho hay: “Cả hai bên chia sẻ quan điểm rằng tăng cường trao đổi và hợp tác giữa Hàn Quốc và Trung Quốc chính là phục vụ lợi ích chung của đôi bên và đồng ý khẩn trương đưa hoạt động trao đổi và hợp tác trên tất cả các lĩnh vực trở lại quỹ đạo phát triển bình thường”.

Một quan chức chính phủ Hàn Quốc giấu tên nói với Reuters rằng việc Trung Quốc và Bắc Triều Tiên rạn nứt mối quan hệ trong thời gian qua, đặc biệt sau khi Bình Nhưỡng thử bom hạt nhân lần 6, cũng là một trong các nguyên nhân thúc đẩy việc Seoul và Bắc Kinh đạt được thỏa thuận hôm thứ Ba (31/10).

Trao đổi với báo giới về thỏa thuận này, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói rằng Hàn Quốc đã nhận thức được mối quan ngại của Trung Quốc về THAAD và nói rõ rằng việc triển khai hệ thống phòng thủ này không nhằm vào bất kỳ nước thứ ba nào và không làm hại đến các lợi ích an ninh chiến lược của Trung Quốc.

Phía Trung Quốc vẫn tái khẳng định sự phản đối với việc triển khai THAAD, nhưng đồng thời ghi nhận lập trường của Hàn Quốc và hy vọng Seoul có thể giải quyết vấn đề này một cách phù hợp.

Trong cuộc họp báo thường kỳ của Bộ Ngoại giao Trung Quốc tại Bắc Kinh, phát ngôn viên Hoa Xuân Oánh cho hay: “Lập trường của Trung Quốc đối với vấn đề THAAD là rõ ràng, nhất quán và không thay đổi”.

Phó giáo sư Wang Dong, chuyên gia nghiên cứu quốc tế của Đại học Bắc Kinh, nói với Reuters rằng: “Tại thời điểm quan trọng này, tất cả các bên liên quan cần hợp tác để giải quyết thách thức hạt nhân của Bắc Triều Tiên thay vì gây phát sinh vấn đề với nước khác”.

“[Việc đạt được thỏa thuận này] gửi một chỉ dấu rất tích cực cho thấy rằng Bắc Kinh và Seoul đã quyết tâm cải thiện mối quan hệ song phương”.

Thỏa thuận vừa đạt được cũng dẫn tới việc Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ có cuộc gặp song phương bên lề Hội nghị APEC diễn ra tại Đà Nẵng, Việt Nam trong hai ngày 10 và 11/11 tới đây.

Thị trường chứng khoán Hàn Quốc cũng phản ứng tích cực với thông tin Trung – Hàn đạt thỏa thuận cải thiện mối quan hệ. Cổ phiếu của các công ty du lịch và bán lẻ Hàn Quốc đang tăng lên, trong đó Asiana Airlines tăng 3,6% và Lotte Shopping tăng 7,14%. Chỉ số Kospi tiêu chuẩn đã đạt kỷ lục trong ngày thứ ba liên tiếp, tăng 0,9%.

Phát ngôn viên của Tập đoàn Lotter bày tỏ hy vọng rằng hoạt động của các doanh nghiệp Hàn Quốc tại Trung Quốc sẽ được cải thiện sau thỏa thuận vừa qua của cơ quan ngoại giao hai nước.

Hùng Cường

Xem thêm: