Tướng Milley thừa nhận cuộc rút quân tại Afghanistan là ‘thất bại chiến lược’

Hôm 28/9, Tướng Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, đã tìm cách giải thích thỏa đáng cho Quốc hội về cuộc rút quân hỗn loạn và bi thảm tại Afghanistan. Ông nói đó là “một thành công về mặt hậu cần, nhưng thất bại về mặt chiến lược.”

Ủy ban Dịch vụ Vũ trang của Thượng viện hôm thứ Ba đã tổ chức buổi điều trần công khai liên quan đến vụ Mỹ rút quân khỏi Afghanistan. Tham gia điều trần có tướng Milley, Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin và Tướng Kenneth McKenzie – chỉ huy Bộ Tư lệnh Trung tâm Hoa Kỳ.

Khi được các thượng nghị sĩ hỏi, liệu ông có đồng ý với đánh giá của Tổng thống Biden rằng nỗ lực này là một “thành công phi thường” hay không, Tướng Milley đã trả lời đó là “một thành công về mặt hậu cần, nhưng thất bại về mặt chiến lược.”

Không ai trong số ba người này công khai làm chứng về những gì họ đã nói trực tiếp với TT Biden trong các cuộc họp kín. Tuy nhiên, mỗi người đều khẳng định rằng trong các cuộc nói chuyện giữa tháng 8 với tổng thống, họ đồng ý việc nên duy trì khoảng 2.500 quân ở Afghanistan.

TT Biden đã bác bỏ tuyên bố rằng các cố vấn quân sự của ông đã khuyến nghị giữ quân đội ở Afghanistan sau ngày rút quân 31 tháng 8. 

Tất cả quân đội Hoa Kỳ đã rút quân trước thời hạn mà Taliban đưa ra. Nhưng vài ngày trước đó, 13 quân nhân Hoa Kỳ đã bị giết bởi một kẻ đánh bom liều chết trong khi đang sơ tán hàng trăm nghìn người Mỹ.

Trong phiên điều trần, tướng Milley đã đề cập đến các cuộc điện đàm được công khai của mình với Trung Quốc và Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi vào cuối năm 2020 và đầu năm nay. Ông nói rằng chính quyền Trump nhận thức rõ về các cuộc trò chuyện và rằng ông không cố gắng “chiếm đoạt quyền lực” bằng cách nói chuyện trực tiếp với siêu cường đối thủ và lãnh đạo của cánh Quốc hội do đảng Dân chủ kiểm soát.

“Tôi biết, tôi chắc chắn, Tổng thống Trump không có ý định tấn công người Trung Quốc, và trách nhiệm trực tiếp của tôi là truyền đạt các mệnh lệnh và ý định của tổng thống. Nhiệm vụ của tôi lúc đó là giảm leo thang”, tướng Miller nói với ủy ban. 

Ông tiếp tục: “Không lúc nào tôi cố gắng thay đổi hoặc tác động đến quy trình, chiếm đoạt quyền hành hoặc chèn ép bản thân vào việc chỉ huy quốc gia. Nhưng tôi được kỳ vọng sẽ đưa ra lời khuyên và đảm bảo rằng tổng thống được thông tin đầy đủ. Lòng trung thành của tôi với quốc gia, dân tộc và Hiến pháp không thay đổi và sẽ không bao giờ thay đổi.”

Ông cũng cho biết Tổng tham mưu trưởng lúc đó là Mark Meadows và quyền Bộ trưởng Quốc phòng Chris Miller đã biết về cuộc gọi thứ hai của ông với người đồng cấp Trung Quốc, Tướng Lý Đạo Thành.

Ông nói, cuộc gọi đầu tiên của ông, vào tháng 10 năm 2020, thực tế là do Bộ trưởng Quốc phòng khi đó là Mark Esper ra lệnh.

Ông nói rằng các cuộc gọi được thực hiện để dập tắt lo ngại từ chính phủ Trung Quốc rằng ông Trump đang sẵn sàng để tấn công.

Về các báo cáo về cuộc trò chuyện của ông với bà Pelosi, trong đó bà hỏi về khả năng phóng vũ khí hạt nhân của Tổng thống Trump khi đó, tướng Milley nói ông đã giải thích với bà Chủ tịch Hạ viện rằng Tổng thống không phải là người duy nhất chỉ huy việc phóng vũ khí hạt nhân.

Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng đương nhiệm Austin đã thừa nhận những thiếu sót trong việc rút quân, đặc biệt là khi giới tình báo không nhận thức được thực tế là quân đội Afghanistan sẽ nhanh chóng đầu hàng như vậy. Nhưng ông cũng bảo vệ các hành động của mình cùng với những người khác trong quân đội Mỹ.

Ông Austin nói rằng “chưa từng có điều gì như thế này được thực hiện trước đây và không quân đội nào trên thế giới có thể thực hiện nó.”

Tuy vậy, kể từ khi rút quân, ông Austin và các quan chức quân sự hàng đầu khác đã thừa nhận rằng nếu không có quân đội trên bộ ở Afghanistan thì việc xác định và chống lại các mối đe dọa khủng bố từ khu vực sẽ “khó” hơn.

Ông McKenzie thì nhận toàn bộ trách nhiệm về một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái sau khi rút quân khiến 10 thường dân Afghanistan (trong đó có 7 trẻ em) thiệt mạng.

McKenzie nói với ban hội thẩm: “Tôi không chịu áp lực từ bất kỳ ai để tiến hành cuộc tấn công. Nó dựa trên thông tin tình báo của chúng tôi về tình hình trên thực địa, nhưng trường hợp này chúng tôi đã sai, sai một cách thảm hại.”

Nhật Minh

Xem thêm: