Việc TQ mở rộng thăm dò năng lượng đe dọa các nước láng giềng ở Biển Đông

Trung Quốc sản xuất nhiều tấm pin năng lượng mặt trời hơn bất kỳ quốc gia nào khác và đang tiến tới thống trị thị trường pin cho xe điện (EV) của thế giới. Tuy nhiên,  gã khổng lồ châu Á cũng đã bắt tay vào việc mở rộng thăm dò và sản xuất dầu khí mang tính xâm phạm thẳng thừng các quốc gia láng giềng, theo một báo cáo mới từ Viện Nghiên cứu Năng lượng (IER).

“Sự chú trọng về mặt chiến lược của Trung Quốc vào lĩnh vực năng lượng các-bon thấp đã thu hút sự chú ý của các nhà phân tích Hoa Kỳ, khiến một số người kêu gọi tập trung tương xứng vào ngành không gian vũ trụ,” theo báo cáo được công bố vào ngày 26/10 của IER.

“Mặc dù Trung Quốc thực sự đã đầu tư rất nhiều vào cái mà Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) gọi là khoáng chất chuyển đổi năng lượng (ETM), sản xuất nhiều tấm pin mặt trời hơn bất kỳ quốc gia nào khác và đang nhanh chóng mở rộng quy mô sản xuất pin, nhưng nhu cầu năng lượng của Trung Quốc vẫn rất hỗn tạp,” báo cáo nhận định.

“Mặc dù đã tăng cường sản xuất ETM, tấm pin mặt trời và pin, nhưng Trung Quốc chưa bao giờ dao động trong nhiệm vụ đảm bảo nguồn tài nguyên hóa thạch, vốn chiếm phần lớn tổng số năng lượng hỗn hợp của nước này. Nhu cầu dầu mỏ và khí đốt tự nhiên tăng cao của Trung Quốc đã thúc đẩy chính sách tăng sản lượng tài nguyên.”

Do việc tăng cường sản xuất năng lượng, Trung Quốc “hiện thường xuyên xâm phạm vùng biển của các quốc gia ven Biển Đông khác, chẳng hạn như Việt Nam, Philippines và Malaysia. Bất chấp các phán quyết quốc tế phản đối hành vi của nước này trong khu vực, các hoạt động bành trướng của Trung Quốc đã gia tăng trong những năm gần đây, gây nguy hiểm cho lợi ích chung toàn cầu của một Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và cởi mở.”

Báo cáo của IER do ông Jordan McGillis, phó giám đốc phụ trách chính sách của tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Washington, D.C. nghiên cứu và viết ra.

Mức tiêu thụ năng lượng của Trung Quốc đã tăng gấp đôi trong những năm gần đây. Đáng lưu ý là trong khi Bắc Kinh thường được ca ngợi trên các phương tiện truyền thông phương Tây vì những nỗ lực của họ trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, thì thực tế là Bắc Kinh rất “thèm muốn” các nhiên liệu hóa thạch, bao gồm dầu mỏ, khí đốt tự nhiên và than đá, theo ông McGillis.

“Hiện nay, Trung Quốc tiêu thụ dầu thô nhiều hơn 50% so với 10 năm trước. Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ (EIA), tăng trưởng tiêu thụ dầu của Trung Quốc chiếm 2/3 lượng tiêu thụ dầu toàn cầu mới trong năm 2019,” ông McGillis cho hay.

Nhu cầu về dầu ở Trung Quốc lớn đến mức ngay cả khi nền kinh tế thế giới chậm lại do đại dịch COVID-19, Bắc Kinh vẫn sử dụng nhiều dầu thô hơn vào năm 2020, khoảng 5 tỷ thùng dầu – mức nhiều nhất từ ​​trước đến nay tính trong một năm.

Kết hợp với nhu cầu về khí đốt tự nhiên tăng cao, mức tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch của Trung Quốc làm giảm việc sử dụng năng lượng tái tạo.

“Việc sử dụng khí đốt tự nhiên của Trung Quốc đã tăng tốc, thậm chí còn nhanh hơn so với việc sử dụng dầu, tăng lên gấp 10 lần kể từ năm 2001. Trong khi tốc độ tăng trưởng của dầu mỏ ở Trung Quốc theo sát mức tăng sử dụng năng lượng tổng thể của đất nước, duy trì ở mức khoảng 20% ​​tổng nguồn cung năng lượng trong 20 năm qua, thì trong cùng khoảng thời gian này khí tự nhiên đã tăng từ 2% tổng năng lượng của Trung Quốc lên 8%,” theo ông McGillis.

“Để so sánh, vào năm 2018, năm cuối cùng mà dữ liệu của IEA thống kê đầy đủ, gió và năng lượng mặt trời kết hợp chỉ có thể cung cấp dưới 3% năng lượng cho Trung Quốc,” ông viết. Trung Quốc hiện là nhà nhập khẩu dầu thô lớn nhất thế giới, cung cấp tới 3/4 lượng dầu sử dụng hàng năm của đất nước này.

Biển Đông là một khu vực màu mỡ để thăm dò dầu khí, và việc Trung Quốc mở rộng nỗ lực trong khu vực là một phần quan trọng trong chương trình chính trị tổng thể của nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình.

Ông McGillis trích lời ông Erica Downs, học giả nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm Chính sách Năng lượng Toàn cầu của Đại học Columbia, về sự thúc đẩy của Tập như sau:

“Ông Tập đã chỉ thị cho [các công ty dầu khí quốc gia] của Trung Quốc tăng cường thăm dò và sản xuất dầu và khí tự nhiên trong nước nhằm tăng cường an ninh năng lượng quốc gia vào tháng 7/2018. Chỉ thị của ông Tập nhất quán với việc ông ấy đề cao khả năng tự lực để đối phó với cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung.

Động lực thúc đẩy sự tự cường của ông Tập là việc Bộ Thương mại Hoa Kỳ áp đặt lệnh cấm xuất khẩu vào tháng 4/2018 đối với nhà sản xuất thiết bị viễn thông ZTE của Trung Quốc. Mặc dù Bộ Thương mại đã dỡ bỏ lệnh cấm vào tháng 7/2018, nhưng vụ việc đã khiến Bắc Kinh thấy rõ những rủi ro khi phụ thuộc vào nhập khẩu, đặc biệt là từ Hoa Kỳ, đối với các nguyên liệu đầu vào quan trọng của nền kinh tế Trung Quốc.”

Ông McGillis lưu ý, hàng nghìn giếng dầu và khí đốt mới đã được khoan theo chỉ thị của ông Tập, trong đó có hàng trăm giếng dầu ở “các khu vực ngoài khơi đang tranh chấp của Biển Đông”, cũng là điểm trọng tâm vận chuyển thương mại và hải quân giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ.

Khu vực Biển Đông được EIA ước tính chứa ít nhất 10 tỷ thùng dầu có thể thu được và 200 nghìn tỷ feet khối khí tự nhiên, nhưng ông McGillis tuyên bố ước tính của Trung Quốc còn đưa tổng số đó lên “một bậc cao hơn”.

Dựa vào tuyên bố chủ quyền “Đường chín đoạn” của mình đối với phần lớn Biển Đông, Bắc Kinh thường xuyên vi phạm các Vùng Đặc quyền Kinh tế được các cơ quan chức năng quốc tế công nhận của Việt Nam, Philippines, Malaysia và Indonesia.

Ông McGillis nhấn mạnh: “Mỗi quốc gia nói trên thường xuyên nhận thấy ngành đánh bắt cá và năng lượng của mình bị các thực thể Trung Quốc sách nhiễu, cả chính thức và không chính thức; đồng thời phát hiện các thực thể Trung Quốc xâm phạm các hoạt động đánh bắt và năng lượng của họ.”

Minh Ngọc (Theo The Epoch Times)

Xem thêm: