Vụ nổ hàng loạt máy nhắn tin gây thương vong lớn tại Lebanon: Những gì chúng ta biết

Ít nhất chín người đã thiệt mạng và gần 3.000 người bị thương khi máy nhắn tin do các thành viên Hezbollah sử dụng – bao gồm cả chiến binh và nhân viên y tế – phát nổ đồng thời trên khắp Lebanon vào chiều thứ Ba (17/9).

Dưới đây là những gì chúng ta biết cho đến nay về vụ nổ hàng loạt máy nhắn tin này:

VỤ NỔ DIỄN RA KHI NÀO VÀ Ở ĐÂU?

Vụ nổ bắt đầu vào khoảng 3:30 chiều ngày thứ Ba (17/9, giờ địa phương) (12:30 giờ GMT) ở vùng ngoại ô phía nam của thủ đô Beirut, Lebanon được gọi là Dahiyeh và thung lũng Bekaa phía đông – thành trì của nhóm chiến binh Hồi giáo Hezbollah.

Vụ nổ kéo dài khoảng một giờ. Các nhân chứng của Reuters và cư dân Dahiyeh cho biết họ vẫn có thể nghe thấy tiếng nổ vào lúc 4:30 chiều ngày thứ Ba (17/9).

Theo các nguồn tin an ninh và đoạn phim mà Reuters đã xem, một số vụ nổ xảy ra sau khi máy nhắn tin reo, lúc đó các chiến binh phải đặt tay lên máy hoặc đưa máy lên gần mặt để kiểm tra màn hình.

VỤ NỔ LỚN ĐẾN MỨC NÀO?

Theo đoạn phim mà Reuters đã xem, các vụ nổ tương đối được kiểm soát. Trong hai đoạn phim riêng biệt từ đoạn phim CCTV của các siêu thị, các vụ nổ dường như chỉ làm bị thương người đeo máy nhắn tin hoặc gần máy nhất.

Các cảnh quay tại bệnh viện và được chia sẻ trên mạng xã hội dường như cho thấy những người bị thương ở nhiều mức độ khác nhau, bao gồm cả ở mặt, mất ngón tay và vết thương hở ở hông nơi có thể đeo máy nhắn tin.

Các vụ nổ dường như không gây ra thiệt hại lớn hoặc gây ra bất kỳ vụ cháy nào.

LOẠI MÁY NHẮN NÀO ĐÃ PHÁT NỔ?

Hình ảnh về các máy nhắn tin bị phá hủy mà Reuters phân tích cho thấy định dạng và nhãn dán ở mặt sau giống với máy nhắn tin do Gold Apollo, một nhà sản xuất máy nhắn tin có trụ sở tại Đài Loan sản xuất.

Công ty có trụ sở tại Đài Loan nêu trên đã không trả lời ngay các câu hỏi của Reuters. Hezbollah đã không trả lời các câu hỏi của Reuters về xuất xứ của các máy nhắn tin.

Các chiến binh Hezbollah đã bắt đầu sử dụng máy nhắn tin như một phương tiện công nghệ thấp để cố gắng ngăn chặn việc Israel theo dõi vị trí của họ, hai nguồn tin quen thuộc với các hoạt động của nhóm này đã nói với Reuters trong năm nay.

Ba nguồn tin an ninh cho Reuters biết rằng máy nhắn tin phát nổ là mẫu mới nhất mà Hezbollah đưa vào trong những tháng gần đây.

• Bạn đừng lo thiết bị cầm tay của bạn sẽ nổ như ở Liban

NGUYÊN NHÂN KHIẾN MÁY NHẮN TIN PHÁT NỔ?

Hezbollah cho biết họ đang tiến hành “cuộc điều tra khoa học và an ninh” về nguyên nhân vụ nổ và cho biết Israel sẽ phải nhận “hình phạt công bằng“.

Các nguồn tin ngoại giao và an ninh suy đoán rằng vụ nổ có thể là do pin của thiết bị phát nổ, có thể là do quá nhiệt.

Một số chuyên gia suy đoán rằng Israel đã xâm nhập vào chuỗi cung ứng máy nhắn tin của Hezbollah.

Các chuyên gia bối rối trước vụ nổ nhưng một số người trả lời Reuters cho biết họ nghi ngờ rằng chỉ riêng pin đã đủ để gây ra vụ nổ.

Ông Paul Christensen, một chuyên gia về an toàn pin lithium ion tại Đại học Newcastle cho biết thiệt hại do vụ nổ máy nhắn tin gây ra có vẻ không phù hợp với các trường hợp pin bị hỏng như đã biết trong quá khứ.

“Những gì chúng ta đang nói đến là một cục pin tương đối nhỏ bốc cháy. Chúng ta không nói về một vụ nổ chết người ở đây. Tôi cần biết thêm về mật độ năng lượng của pin, nhưng trực giác mách bảo tôi rằng điều đó rất khó xảy ra“, ông Christensen nói.

SMEX, một tổ chức bảo vệ quyền kỹ thuật số của Lebanon, nói với Reuters rằng Israel có thể đã khai thác điểm yếu của thiết bị để khiến nó phát nổ. Tổ chức này cho biết máy nhắn tin cũng có thể đã bị xâm nhập trước khi đến tay Hezbollah và bị can thiệp điện tử hoặc cấy ghép thiết bị nổ.

Theo báo cáo trước đó trong cuốn sách “Rise and Kill First“, lực lượng tình báo Israel trước đây đã đặt thuốc nổ vào điện thoại cá nhân để nhắm vào kẻ thù. Tin tặc cũng đã chứng minh khả năng đưa mã độc vào các thiết bị cá nhân, khiến chúng quá nóng và phát nổ trong một số trường hợp.

CÁC NHÀ CHỨC TRÁCH NÓI GÌ?

Bộ ngoại giao Lebanon gọi vụ nổ là “cuộc tấn công mạng của Israel“, nhưng không cung cấp thông tin chi tiết về cách họ đưa ra kết luận đó.

Bộ trưởng thông tin Lebanon cho biết vụ tấn công là hành động xâm phạm chủ quyền của Lebanon.

Quân đội Israel từ chối trả lời các câu hỏi của Reuters về vụ nổ máy nhắn tin.

Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết Washington đang thu thập thông tin và không liên quan đến vụ việc. Lầu Năm Góc nói rằng không có thay đổi nào trong tư thế của lực lượng vũ trang Hoa Kỳ ở Trung Đông sau vụ việc này.

VỤ VIỆC NÀY CÓ THỂ GÂY RA NHỮNG TÁC ĐỘNG GÌ ĐẾN XUNG ĐỘT ISRAEL-HEZBOLLAH?

Các nhà phân tích nhìn thấy mối đe dọa leo thang giữa Israel và Hezbollah, khi hai bên đã đang đấu súng xuyên biên giới kể từ khi bắt đầu cuộc chiến Israel-Hamas ở Gaza vào tháng 10 năm ngoái.

Nhưng hiện tại, các chuyên gia vẫn còn hoài nghi về khả năng gây ra một cuộc chiến tranh toàn diện sắp xảy ra giữa Israel và Hezbollah, mà Hoa Kỳ đã tìm cách ngăn chặn và tin rằng không bên nào muốn xảy ra.

Ông Matthew Levitt, cựu phó giám đốc cơ quan tình báo của Bộ Tài chính Hoa Kỳ và là tác giả của một cuốn sách về Hezbollah, nhận định rằng vụ nổ máy nhắn tin có thể làm gián đoạn hoạt động của Hezbollah trong một thời gian.

Ông Jonathan Panikoff, cựu quan chức tình báo Hoa Kỳ về Trung Đông, nói rằng Hezbollah có thể hạ thấp mức độ “thất bại phản gián lớn nhất trong nhiều thập kỷ” nhưng căng thẳng gia tăng cuối cùng có thể bùng phát thành chiến tranh toàn diện nếu các hoạt động ngoại giao tiếp tục thất bại.