Washington và Bắc Kinh đều nhắm mục tiêu dự trữ vàng của Nga

Cuộc tấn công của Nga vào Ukraine đã phải chịu các lệnh trừng phạt quốc tế. Hơn một nửa dự trữ ngoại hối của nước này ở nước ngoài bị đóng băng, lượng vàng dự trữ trị giá hàng trăm tỷ USD trở thành tài sản để trốn tránh lệnh trừng phạt. Những biện pháp trừng phạt mới nhất của Bộ Tài chính Hoa Kỳ đề cập đến các giao dịch liên quan đến vàng của Nga, chính quyền Bắc Kinh cũng muốn nhân cơ hội này hút vàng của Nga.

Các biện pháp trừng phạt mới nhất đối với Nga bao gồm các giao dịch vàng

Ngoài danh sách hàng trăm cá nhân và thực thể bị đưa vào vòng trừng phạt mới nhất của Nhà Trắng nhằm vào Nga, Hoa Kỳ và các đồng minh đã làm rõ thêm rằng họ sẽ hạn chế khả năng huy động vàng dự trữ của Nga.

Hướng dẫn ngày 24/3 của Bộ Tài chính Hoa Kỳ trên trang web của họ cảnh báo rằng các giao dịch liên quan đến vàng của Nga có thể bị chính quyền Hoa Kỳ trừng phạt. Động thái này nhằm ngăn chặn Nga trốn tránh các chế tài hiện có.

Trước đó, các lệnh trừng phạt đối với Tổng thống Nga Vladimir Putin, ngân hàng trung ương và các nhà tài phiệt không hề ảnh hưởng đến dự trữ vàng của Nga.

Nga có thể đổi vàng lấy ngoại hối thanh khoản cao hơn mà không phải chịu các lệnh trừng phạt hiện hành hoặc bán vàng thỏi cho các thương nhân thông qua thị trường vàng. Vàng cũng có thể được sử dụng để trao đổi hàng hóa và dịch vụ trực tiếp từ người bán, chẳng hạn như với chính quyền Bắc Kinh.

Theo quy định của Bộ Tài chính Hoa Kỳ, nghiêm cấm các đại lý vàng, nhà phân phối, nhà bán buôn, người mua và các tổ chức tài chính mua, bán hoặc tạo điều kiện cho các giao dịch liên quan đến vàng của Nga và các bên.

Các chuyên gia cho rằng lệnh cấm của Washington sẽ áp đặt một cách hiệu quả các biện pháp trừng phạt thứ cấp đối với những người buôn bán vàng với Nga.

“Đây là một cách khác để bịt lỗ hổng trừng phạt và gia tăng áp lực lên nền kinh tế thực của Nga”, ông Rachel, một thành viên cấp cao tại Trung tâm An ninh Mỹ mới (CNAS), nói với Associated Press (AP).

Động thái này cũng nhằm ngăn chặn các giao dịch tài chính sáng tạo của các quốc gia khác tiếp tục làm ăn với Nga.

“Chúng tôi làm vậy để xóa bỏ một cách có hệ thống những lợi ích và đặc quyền mà Nga từng được hưởng, với tư cách là một bên tham gia vào trật tự kinh tế quốc tế”, một quan chức chính quyền cấp cao yêu cầu giấu tên nói với Reuters.

Bộ Tài chính Hoa Kỳ cho biết hành động của Washington phù hợp với các biện pháp tương tự của Liên minh châu Âu, Anh và Canada.

Ngân hàng Trung ương Nga phản đối các lệnh trừng phạt, bắt đầu giao dịch vàng

Tuy nhiên, ngày 25/3, Ngân hàng Trung ương Nga cho biết sẽ khởi động lại hoạt động mua vàng, nhằm đáp trả mối đe dọa từ phương Tây đang mở rộng các biện pháp trừng phạt đối với vàng.

Ngân hàng Trung ương Nga thông báo trên trang web chính thức của mình rằng để cân bằng cung cầu trên thị trường kim loại quý trong nước, kể từ ngày 28/3, Ngân hàng Trung ương Nga sẽ mua vàng từ các tổ chức tín dụng với giá cố định. Từ ngày 28/3 – 30/6/2022, giá vàng là 5.000 rúp mỗi gam (khoảng 52USD theo tỷ giá hối đoái hiện tại).

Ngân hàng Trung ương Nga cho rằng mặt bằng giá được thiết lập có thể đảm bảo nguồn cung vàng ổn định và hoạt động trơn tru của ngành khai thác vàng trong năm nay. Sau thời hạn quy định trên, giá mua vàng có thể được điều chỉnh theo cân đối cung cầu trên thị trường trong nước.

Trang web tài chính nổi tiếng Zerohedge đã viết một bài giải thích rằng quyết định của Ngân hàng Trung ương Nga có thể nhằm hai mục đích:

1. Việc mua vàng cung cấp các kênh thanh khoản cho những ngân hàng bị hạn chế bởi “Hiệp hội Viễn thông Tài chính Liên Ngân hàng Toàn cầu” (SWIFT);

2. Nga đang cố gắng tích trữ nhiều vàng hơn.

Theo báo chí Nga về việc các nước phương Tây áp đặt một loạt lệnh trừng phạt đối với Nga, ngày 23/3, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho biết trong một cuộc hội thảo tại trường cũ của ông ở Học viện Quan hệ Quốc tế Moscow rằng không ai có thể ngờ phương Tây sẽ kiểm soát kho dự trữ ngoại hối của Ngân hàng Trung ương Nga ở nước ngoài.

Trước đó, Bộ trưởng Tài chính Nga Anton Siluanov cho biết trong một cuộc phỏng vấn với truyền thông Nga, rằng do lệnh trừng phạt của các nước châu Âu và Mỹ, dự trữ vàng và ngoại hối khoảng 300 tỷ USD của Nga đã bị đóng băng. “Dự trữ vàng và ngoại hối của chúng tôi, gồm các khoản dự trữ của quỹ quốc gia, đều bị đóng băng.”

Hồi đầu tháng, Bộ trưởng Kinh tế và Tài chính Pháp Bruno Le Maire nói với báo chí rằng dự trữ ngoại hối của Nga khoảng hơn 630 tỷ USD, trong đó hơn 400 tỷ USD đã bị các nước G7, nơi chúng được cất giữ, đóng băng.

Ngoài ra, một lượng vàng trị giá 139 tỷ USD ở Nga không thể được giao dịch với các nước khác, chỉ còn lại 84 tỷ USD đầu tư vào tài sản nhân dân tệ trái phiếu Trung Quốc là khả dụng.

Đảng Cộng sản Trung Quốc cũng nhắm vào dự trữ vàng của Nga

Lượng vàng mà ngân hàng trung ương Nga nắm giữ đã tăng hơn gấp 4 lần kể từ năm 2010. Là nhà sản xuất kim loại quý lớn thứ 3 thế giới, Nga đã tạo ra một “quỹ chiến tranh” thông qua sự kết hợp giữa nhập khẩu vàng nước ngoài và nguồn dự trữ vàng trong nước khổng lồ.

Nhà bình luận đặc biệt Đường Tân Nguyên của “Vision Times” đã viết một bài có tựa đề “Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) nhìn trộm dự trữ vàng của Nga, khó tránh khỏi mừng hụt.” Ông chỉ ra rằng ĐCSTQ đang cố gắng “bắn một mũi tên trúng vài đích”:

Thứ nhất, mua các sản phẩm năng lượng và nông nghiệp của Nga, nhằm gây áp lực cho Mỹ, giảm mua các sản phẩm của Mỹ, buộc chính quyền Biden nói chuyện với ĐCSTQ;

Thứ hai, tăng cường tiếng nói của mình trên thế giới. Xét cho cùng, với tư cách là nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới, Trung Quốc có ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng toàn cầu;

Thứ ba, muốn vàng của Nga được đổi lấy đồng nhân dân tệ và đồng nhân dân tệ kỹ thuật số của nước này.

Nhưng ông Alekseenko, một nhà kinh tế học từng là Thứ trưởng Tài chính, kiêm Phó thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga, đã phá tan ảo tưởng của ĐCSTQ. Ông công khai tuyên bố rằng dự trữ ngoại hối của Ngân hàng Trung ương Nga đã bị đóng băng, nhưng hiện họ vẫn còn vàng thật được cất giữ trong kho tiền của ngân hàng này.

Theo ông Alekseenko, điều này có nghĩa là Ngân hàng Trung ương Nga không có USD và euro, và nhu cầu về nhân dân tệ ở Nga là rất nhỏ. Ngoài ra, trong trường hợp này, Ngân hàng Trung ương Nga sẽ không thể bán vàng của mình, vì không có ngân hàng nào thanh toán bằng đồng euro hoặc USD, và việc đổi vàng lấy nhân dân tệ sẽ là điều ngu xuẩn.