Bà Trương Mỹ Lan bị tuyên án tử hình tại phiên tòa phúc thẩm

Trong phiên phúc thẩm, bị cáo Trương Mỹ Lan bị tuyên tử hình. Theo tòa, sau khi có bản án, tại giai đoạn thi hành án, nếu bị cáo Lan vẫn tiếp tục nộp 3/4 tài sản để khắc phục hậu quả thì có thể xem xét giảm từ tử hình xuống chung thân.

Ngày 3/12, sau gần một tháng xét xử và nghị án, TAND Cấp cao tại TP.HCM đã tuyên án phiên tòa phúc thẩm xét xử vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát (VTP), TMCP Sài Gòn (SCB) và các cơ quan, tổ chức liên quan giai đoạn 1.

Theo đó, bị cáo Trương Mỹ Lan bị tuyên tử hình về tội “Tham ô tài sản”; 20 năm tù về tội “Đưa hối lộ”, 16 năm tù về tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”. Tổng hợp hình phạt chung là tử hình.

Về trách nhiệm dân sự, bị cáo Lan phải có trách nhiệm bồi thường cho SCB dư nợ của 1.243 khoản vay còn lại tính đến ngày 17/10/2022, tương đương số tiền là 673.800 tỷ đồng.

Theo cáo trạng được truyền thông dẫn lại, bị cáo Trương Mỹ Lan là chủ Công ty cổ phần Tập đoàn Vạn Thịnh Phát cùng nhiều công ty khác hoạt động theo mô hình tập đoàn lấy Vạn Thịnh Phát làm trọng tâm, kiểm soát hoạt động của các công ty còn lại.

Sau khi biết ba ngân hàng là SCB, Ngân hàng Việt Nam Tín Nghĩa và Ngân hàng Đệ Nhất mất khả năng thanh khoản buộc phải hợp nhất hoặc mua lại, bị cáo Trương Mỹ Lan đã nhờ nhiều người thân tín, bạn bè đứng ra mua một lượng lớn cổ phần. Tính đến tháng 10/2022, bị cáo Lan đã thâu tóm, nắm giữ khoảng 91,5% cổ phần ngân hàng SCB.

Bị cáo Lan không nắm giữ các chức vụ tại SCB nhưng bị cáo này gián tiếp sở hữu hơn 91% cổ phần của ngân hàng nên bị cáo Lan có quyền chi phối, quyết định các vấn đề của ngân hàng này và trở thành người quyết định cao nhất tại ngân hàng SCB.

Lợi dụng vai trò là cổ đông gần như tuyệt đối của SCB, bị cáo Lan đã chỉ đạo các bị cáo là lãnh đạo SCB như: Bùi Anh Dũng, Trương Khánh Hoàng, Trần Thị Mỹ Dung, Võ Tấn Hoàng Văn… rút tiền ra khỏi SCB để phục vụ mục đích của mình. Điều này gây hậu quả thiệt hại đặc biệt lớn.

Do đó, tòa cho rằng điều này đã đủ dấu hiệu tội phạm của tội tham ô tài sản. Các luật sư cho rằng bị cáo Lan không nắm giữ chức vụ gì trong ngân hàng SCB nên không đủ dấu hiệu của tội phạm là không có căn cứ để chấp nhận.

Bên cạnh đó, do luật có sự thay đổi sau ngày 1/1/2018 nên thời điểm sau ngày này, hành vi của các bị cáo đã đủ yếu tố cấu thành của tội tham ô tài sản (tội này áp dụng cả trong lĩnh vực tư nhân).

HĐXX cho rằng tại phiên tòa phúc thẩm bị cáo đã đưa ra các phương án, đưa tài sản vào để khắc phục hậu quả. Tuy nhiên, các tài sản bị cáo đưa vào chưa đủ căn cứ pháp lý để xác định giá trị tài sản, không định lượng được số tiền khắc phục thêm là bao nhiêu từ đó không có căn cứ xác định bị cáo đã khắc phục đủ 3/4 hậu quả của để áp dụng giảm nhẹ hình phạt tử hình cho bị cáo.

Theo TAND Cấp cao tại TP.HCM, sau khi có bản án, tại giai đoạn thi hành án, nếu bị cáo vẫn tiếp tục nộp 3/4 tài sản để khắc phục hậu quả thì có thể xem xét giảm từ tử hình xuống chung thân.

Hình phạt đối với các bị cáo khác

Theo tòa, bị cáo Chu Lập Cơ (SN 1955, Chủ tịch HĐQT Công ty CP đầu tư Times Square, chồng bị cáo Lan) vì có mối quan hệ với bị cáo Lan nên đã ký hồ sơ dùng tài sản của mình để đảm bảo các khoản vay tại SCB, dẫn đến khoản vay không có khả năng thu hồi.

Tòa nhận định bị cáo Chu Lập Cơ là người nước ngoài, là một trong những doanh nhân Hồng Kông đầu tiên tại Việt Nam. Bị cáo có công sức lớn trong việc hỗ trợ vắc xin COVID-19, có công trong tạo công ăn việc làm cho nhiều người. Sau khi xét xử sơ thẩm, bị cáo đã khắc phục thêm 10 tỷ đồng. Bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ mới nên có cơ sở chấp nhận kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Bị cáo Chu Lập Cơ bị tuyên 7 năm tù.

Cũng theo tòa phúc thẩm, bị cáo Đỗ Thị Nhàn (Trưởng đoàn thanh tra) đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình, làm sai lệch báo cáo thanh tra và nhận tiền từ bị cáo Trương Mỹ Lan 4 lần thông qua Võ Tấn Hoàng Văn. Tổng số tiền bị cáo Nhàn đã nhận là 5,2 triệu USD. Hậu quả gây ra đặc biệt nghiêm trọng, gây thiệt hại cho SCB hơn 500.000 tỷ đồng.

Bản án nhận định: “Phúc thẩm, bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ mới: gia đình có công với cách mạng, nộp 1 tỷ đồng khắc phục hậu quả. Nhưng xét thấy tính chất, mức độ hành vi của bị cáo là đặc biệt nghiêm trọng, xâm phạm đến uy tín của Đảng, của Nhà nước, ảnh hưởng tới an sinh xã hội. Từ đó không chấp nhận kháng cáo của bị cáo Đỗ Thị Nhàn”.

Bị cáo Nhàn bị tuyên giữ nguyên án tù chung thân về tội “Nhận hối lộ”.

Đối với kháng cáo của bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn, HĐXX cho rằng người này có nhiều tình tiết giảm nhẹ mới, nộp thêm 500 triệu đồng. Từ đó, tòa giảm nhẹ một phần hình phạt về tội Vi phạm quy định cho vay trong các tổ chức tín dụng. Tuy nhiên, hậu quả vụ án đặc biệt lớn nên tòa bác kháng cáo, giữ nguyên hình phạt tù chung thân về tội Tham ô tài sản.

Theo HĐXX, bị cáo Trương Huệ Vân (cháu bà Lan) là người có quan hệ thân với bà Lan nên phạm tội có phần bị lệ thuộc. Bản thân bị cáo Vân không hiểu biết về lĩnh vực tài chính, ngân hàng.

Khánh Vy (t/h)