Dự kiến cấm dùng từ ‘quốc tế’ và ‘quốc gia’ khi đặt tên trường đại học

Dự thảo nghị định mới của Bộ Giáo dục và Đào tạo đề xuất các nguyên tắc chặt chẽ hơn về đặt tên cơ sở giáo dục đại học, bao gồm hạn chế sử dụng từ ngữ thể hiện vị thế đặc biệt trừ trường hợp được phép.

Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố dự thảo nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Giáo dục đại học, bao gồm quy định về đặt tên cơ sở đào tạo. Bộ lấy ý kiến góp ý đến hết ngày 27/12.

Nguyên tắc chung khi đặt tên là không gây nhầm lẫn về loại hình, tính chất sở hữu, phạm vi hoạt động, cơ quan quản lý, chất lượng hoặc vị thế của cơ sở giáo dục đại học. Tên cũng không sử dụng từ ngữ thể hiện danh hiệu hoặc thứ hạng.

Tên không sử dụng từ ngữ, ký hiệu trùng hoặc tương tự gây nhầm lẫn với tên của cơ quan nhà nước, đơn vị lực lượng vũ trang, tổ chức chính trị – xã hội, cơ sở giáo dục, giáo dục nghề nghiệp hoặc cơ sở giáo dục đại học khác trong nước hoặc nước ngoài.

Tên phải thể hiện đúng loại hình pháp lý, quyền cấp bằng và mức độ đào tạo theo quy định pháp luật. Việc sử dụng các từ “đại học”, “trường đại học”, “học viện” phải phù hợp với điều kiện thành lập và cơ cấu tổ chức được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Tên không được sử dụng các từ, cụm từ mang tính “quốc gia” hoặc thể hiện vị thế đặc biệt như “quốc tế”, “quốc gia”, “Việt Nam”, “Hồ Chí Minh”, “International”, “National”, “State”, trừ khi được cơ quan có thẩm quyền xem xét và quyết định.

Cơ sở giáo dục đại học bắt buộc phải có tên tiếng Việt, trừ trường hợp được thành lập theo Hiệp định giữa Chính phủ Việt Nam với chính phủ nước ngoài.

Tên tiếng Việt gồm cụm từ xác định loại hình cơ sở giáo dục đại học như đại học, trường đại học, học viện; cụm từ xác định lĩnh vực, ngành nghề đào tạo nếu cần; tên riêng, có thể là địa danh trong nước hoặc tên danh nhân văn hóa, lịch sử.

Tên tiếng Việt không ghép tiếng Việt và tiếng nước ngoài. Từ ngữ sử dụng phải có nghĩa, chuẩn mực và được dùng phổ biến trong tiếng Việt.

Tên tiếng nước ngoài hoặc tên giao dịch quốc tế phải dịch tương đương từ tên tiếng Việt. Tên này không được làm tăng mức độ, vị thế hoặc loại hình so với tên tiếng Việt.

Tên miền Internet, tên thương mại, tên viết tắt sử dụng trong giao dịch phải nhất quán với tên tiếng Việt và tên tiếng nước ngoài. Trường hợp dùng ký tự viết tắt phải bảo đảm không gây nhầm lẫn với cơ sở giáo dục khác.

Quy định hiện hành chỉ yêu cầu không trùng hoặc gây nhầm lẫn với tên của cơ sở giáo dục đại học khác đã thành lập hoặc đăng ký, bảo đảm sự trong sáng của ngôn ngữ, không sử dụng từ ngữ, ký hiệu vi phạm truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức và thuần phong mỹ tục của dân tộc, không gây nhầm lẫn về đẳng cấp, thứ hạng trường hoặc nội dung chương trình giảng dạy.

Dự thảo bổ sung quy định về đặt tên phân hiệu. Với phân hiệu của cơ sở giáo dục đại học nước ngoài tại Việt Nam, tên bắt buộc gồm tên của cơ sở giáo dục đại học nước ngoài bằng tiếng Việt, tên quốc gia nơi cơ sở đó được thành lập, cụm từ “Phân hiệu” kèm theo địa danh tương ứng.

Phân hiệu không được sử dụng tên hoặc từ ngữ có thể gây hiểu nhầm là cơ sở công lập, cơ sở quốc gia hoặc cơ sở được Chính phủ Việt Nam bảo trợ, bao gồm các từ “National”, “State”, “Federal”, “Royal”, “Government” hoặc từ tương tự, trừ khi được cơ quan có thẩm quyền xem xét và quyết định.

Phân hiệu không được đặt tên theo cách tạo ấn tượng rằng có tính “quốc tế”, “liên chính phủ” hay có quyền cấp bằng độc lập nếu không được cơ quan có thẩm quyền cho phép.

Với phân hiệu của cơ sở giáo dục đại học Việt Nam, tên gồm cụm từ “phân hiệu”, tên cơ sở giáo dục đại học, tên địa phương nơi đặt phân hiệu. Tên phân hiệu phải phản ánh đúng phạm vi thẩm quyền và chức năng theo quy định của cơ quan có thẩm quyền. Tên không được thể hiện mức độ, quyền hạn hoặc loại hình cao hơn cơ sở mẹ.

Phân hiệu không được sử dụng tên danh nhân, tên địa danh đặc biệt hoặc từ ngữ tạo ấn tượng độc lập với cơ sở giáo dục đại học, trừ khi được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận.

Văn Duy