Hơn 18.000 cơ sở giết mổ tại Việt Nam không có giấy phép hoạt động

Hơn 18.000 cơ sở giết mổ (72,8%) không có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và không được cho phép hoạt động, gây nguy cơ lớn làm bùng phát dịch bệnh. Tình trạng kiểm soát kém này được cho là do hoạt động giết mổ diễn ra tự phát, tập quán chăn nuôi nhỏ lẻ khiến các cơ sở giết mổ nhỏ lẻ phân bố rộng.

• Thanh Hóa: Dịch viêm da nổi cục ở trâu, bò lan nhanh
• Gia Lai: Lợn giống cấp cho hộ nghèo chết hàng loạt do dịch tả lợn châu Phi

Thông tin trên do đại diện Cục Thú y nêu tại Hội nghị phòng, chống dịch bệnh động vật cuối năm và kiểm soát giết mổ, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025 do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tổ chức sáng 4/1 tại Hà Nội.

Theo Cục Thú y, nhiều dịch bệnh nguy hiểm trên các đàn gia súc, gia cầm và thủy sản đã được kiểm soát song còn một số loại mầm bệnh nguy hiểm vẫn còn lưu hành như các bệnh dịch tả lợn châu Phi, cúm gia cầm, lở mồm long móng gia súc, viêm da nổi cục…

Nguy cơ dịch bệnh xảy ra trước, trong và sau Tết Nguyên đán là rất cao. Nguyên nhân là thời tiết thay đổi bất lợi, tạo điều kiện cho các loại mầm bệnh phát triển, lây lan và gây bệnh hay việc vận chuyển, giết mổ động vật, các sản phẩm động vật gia tăng mạnh để tiêu thụ trong dịp Tết Nguyên đán và các lễ hội đầu năm. Ngoài ra, nhu cầu tái đàn sau Tết Nguyên đán sẽ khiến tổng đàn gia súc, gia cầm tăng cao trong khi việc áp dụng các biện pháp an toàn sinh học còn hạn chế ở các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ; việc quan tâm, sử dụng vaccine phòng bệnh cho đàn vật nuôi còn hạn chế.

Về mặt quản lý, một số địa phương cấp huyện, cấp xã nhận thức chưa đầy đủ, chưa đúng tính chất nguy hiểm của dịch bệnh động vật. Việc tổ chức chống dịch, xử lý, tiêu hủy động vật mắc bệnh, chết do bệnh gặp rất nhiều khó khăn do không có đủ nhân lực ngành thú y, thiếu kinh phí mua hóa chất, thuê phương tiện… Vẫn có địa phương chưa xử lý dứt điểm và tiêu hủy động vật khi mới xuất hiện dịch bệnh. Hầu hết các trạm kiểm dịch đầu mối giao thông không có nơi xét nghiệm, không có thiết bị để thực hiện các xét nghiệm nhanh.

Phó Cục trưởng Cục Thú y Phan Quang Minh cho biết hiện cả nước có 440 cơ sở giết mổ động vật tập trung (1,7%) và 1 giết mổ nhỏ lẻ (98,3%). Tổng cộng gần 7.000 cơ sở giết mổ động vật có giấy chứng nhận kinh doanh (27%), có hơn 18.000 cơ sở giết mổ động vật (72,8%) không có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và không được chính quyền địa phương cho phép hoạt động. Một số địa phương có trên 1.000 cơ sở giết mổ nhỏ lẻ.

Tính trên cả nước, chỉ 4.328 cơ sở giết mổ nhỏ lẻ (17%) được kiểm soát; một số địa phương không thực hiện việc này.

Về lý do, đại diện Cục Thú y cho rằng thực trạng trên xuất phát từ nhiều nguyên nhân, như số lượng cơ sở giết mổ nhỏ lẻ nhiều, hoạt động giết mổ trên cả nước còn diễn ra tự phát. Tập quán chăn nuôi nhỏ lẻ, phân tán dẫn đến cơ sở giết mổ nhỏ lẻ phân bố rộng trên địa bàn. Ý thức chấp hành pháp luật thú y về giết mổ của người dân chưa cao. Một số địa phương còn tình trạng vận chuyển, buôn bán, giết mổ động vật mắc bệnh.

Theo báo cáo, năm 2024, Cục Thú y đã thành lập 9 đoàn kiểm tra công tác quản lý cơ sở giết mổ động vật, kiểm tra vệ sinh thú y tại 17 tỉnh, thành phố, kiểm tra ngăn chặn việc nhập khẩu trái phép động vật vào Việt Nam.

Tổng cộng Cục Thú y đã ban hành 337 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với số tiền phạt trên 24 tỷ đồng; phối hợp với các lực lượng chức năng tại cửa khẩu xử lý 169 vụ vi phạm quy định về thú y, thu giữ 80.900 quả trứng gia cầm; 285.200 con động vật và 81 tấn sản phẩm động vật.

Để kiểm soát giết mổ, bảo đảm vệ sinh thú y và an toàn thực phẩm, ông Minh đề nghị các địa phương chỉ đạo cơ quan quản lý chuyên ngành thú y địa phương phối hợp Cục Thú y sử dụng phần mềm quản lý dữ liệu cơ sở giết mổ gia súc để xây dựng Hệ thống thông tin kiểm soát giết mổ, kiểm tra vệ sinh thú y và an toàn thực phẩm. Việc tạo cơ sở dữ liệu các cơ sở chăn nuôi, cơ sở giết mổ động vật sẽ giúp truy xuất nguồn gốc gia súc, gia cầm.