Việt Nam đang thiếu gần 107.000 giáo viên

TS Phạm Tuấn Anh, Phó Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục (Bộ GD-ĐT) cho hay cả nước đang hiếu gần 107.000 giáo viên các cấp học. Trong đó, bậc mầm non thiếu nhiều nhất, 44.000 giáo viên.

• Năm học 2021-2022, Việt Nam thiếu 101.745 giáo viên
• Hơn 39.500 cán bộ, công chức, viên chức nghỉ việc trong 2,5 năm

Thông tin được ông Tuấn Anh đưa ra tại hội thảo về bố trí giáo viên và xây dựng kế hoạch giáo dục nhà trường thực hiện Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, do Bộ GD-ĐT tổ chức, ngày 25/10.

Trong 4 cấp học, bậc mầm non thiếu nhiều nhất với 44.000 giáo viên. Tiếp đến là bậc tiểu học thiếu gần 33.000 giáo viên. Các bậc THCS và THPT lần lượt thiếu trên 18.000 giáo viên và gần 12.000 giáo viên.

Việc thiếu giáo viên xảy ra phổ biến ở các tỉnh vùng núi xa xôi.

Nguyên nhân của tình trạng trên được Bộ GD-ĐT cho là từ năm 2015 trở về trước, nhiều địa phương có tỷ lệ giáo viên/lớp thấp do chỉ tiêu biên chế được giao chưa đủ định mức, bậc tiểu học triển khai chương trình dạy học 1 buổi/ngày nên giao biên chế 1,2 giáo viên/lớp. Bắt đầu từ năm 2015, thực hiện chủ trương dạy học 2 buổi/ngày ở bậc tiểu học, định mức nâng lên 1,5 giáo viên/lớp nhưng biên chế không tăng thêm.

Trong khi đó, học sinh tăng đều mỗi năm, đặc biệt tại các thành phố lớn, tập trung nhiều khu công nghiệp, khu chế xuất như Hà Nội, TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai…; chưa kể chính sách tuyển dụng và thu nhập chưa tương xứng nên khó thu hút nguồn tuyển ở những môn đặc thù như Tiếng Anh, Tin học.

Ông Nguyễn Xuân Thành, Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học (Bộ GD-ĐT) cho rằng trước đây khi triển khai chương trình giáo dục theo Quyết định 16/2006 đã xảy ra tình trạng thiếu giáo viên. Đến nay, khi thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2018 với các môn học mới khiến nhân sự càng khó khăn hơn. Trong đó, các môn học không thay đổi tên gọi so với chương trình cũ đều giữ nguyên hoặc giảm nhẹ số tiết nên không xáo trộn về nhân sự; cơ cấu giáo viên biến động ở các môn học mới.

Trước tình hình trên, ông Tuấn Anh đề nghị các địa phương tập trung giải quyết tình trạng thiếu giáo viên. Các phương án được nêu ra như đặt hàng các trường sư phạm đào tạo và bồi dưỡng giáo viên; sắp xếp lại hệ thống trường lớp, giảm trường học có quy mô nhỏ, xây dựng trường nhiều cấp học; xã hội hóa giáo dục ở những nơi đủ điều kiện; sắp xếp giáo viên liên trường, liên cấp.

Trước đó, tại phiên họp toàn thể lần thứ 4 do Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội tổ chức tại Bắc Ninh, ngày 19/10, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT – ông Nguyễn Kim Sơn nêu lên vấn đề: “Ngành giáo dục chúng tôi nắm tất cả mọi thứ, trừ hai thứ: một là giáo viên, hai là tài chính. Và cả 2 điều này, chúng tôi chỉ với tư cách là người luôn luôn đi kiến nghị, đề xuất”, theo báo Thanh Niên.

Ông Sơn cho biết về giáo viên, ngành dọc là Bộ Nội vụ quản lý. “Bộ không bổ nhiệm được hệ thống dọc, không điều động chỗ này chỗ kia được […], ông giám đốc sở GD-ĐT ở địa phương cũng không có quyền điều động giáo viên từ huyện này sang huyện kia”, theo ông Sơn.

Sau vài năm đi “xin” biên chế, đã xin thêm được hơn 65.000 biên chế cho ngành giáo dục từ nay đến năm 2025. Trong năm 2022 dự kiến sẽ tuyển 27.850 giáo viên thì 2 năm vừa rồi đã có gần 29.000 giáo viên bỏ việc.

Một thực tế khác là nhiều địa phương không dám tuyển, xin chỉ tiêu thấp vì còn để dành chỉ tiêu sau khi trừ đi các suất giảm biên chế, vì nhỡ tuyển rồi lại phải giảm biên chế thì biết trừ vào ai.

Về mặt tài chính, ông Sơn cho hay  khi triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018, trách nhiệm đảm bảo các điều kiện về trường, lớp, có trang thiết bị, dụng cụ dạy học, đủ giáo viên là của các tỉnh thành. Ngành GD-ĐT lo về chất lượng, trình độ của giáo viên.

Minh Sơn