Việt Nam nguy cơ dư 1,5 triệu nam giới, ĐBQH cho rằng ‘không nên thiên vị sinh con trai’

Đại biểu Nguyễn Thiện Nhân (TP.HCM) cảnh báo nếu không thay đổi quan niệm thiên vị sinh con trai, đến năm 2045 Việt Nam sẽ dư khoảng 1,5 triệu nam giới.

• Việt Nam đối diện tình trạng sinh thấp kỷ lục, già hóa dân số nhanh

Ngày 25/11, thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trình bày tờ trình về chủ trương đầu tư chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035 trước Quốc hội.

Chương trình kéo dài 10 năm, từ năm 2026 đến hết năm 2035, chia thành hai giai đoạn 2026-2030 và 2031-2035. Đối tượng thụ hưởng là toàn bộ người dân Việt Nam. Tổng vốn thực hiện toàn chương trình là hơn 125.000 tỷ đồng.

Mục tiêu tổng quát của chương trình là nâng cao sức khỏe thể chất, tinh thần, tầm vóc, tuổi thọ và chất lượng cuộc sống của người dân. Chương trình bảo đảm mọi người dân được quản lý, chăm sóc sức khỏe ban đầu chất lượng, đồng thời người dân chủ động tự chăm sóc và nâng cao sức khỏe, hạn chế bệnh tật, phòng bệnh từ sớm ngay tại cơ sở.

Chương trình cũng giải quyết các vấn đề dân số ưu tiên, chủ động thích ứng với già hóa, nâng cao chất lượng dân số, tăng cường chăm sóc cho các nhóm yếu thế để góp phần xây dựng một nước Việt Nam khỏe mạnh, thịnh vượng.

Về mục tiêu cụ thể, đến năm 2030, 90% xã, phường, đặc khu đạt Bộ tiêu chí quốc gia về y tế. 100% người dân được lập sổ sức khỏe điện tử và quản lý sức khỏe theo vòng đời. 100% trạm y tế xã, phường, đặc khu triển khai thực hiện dự phòng, quản lý, điều trị một số bệnh không lây nhiễm đầy đủ theo quy trình hướng dẫn.

Tỷ suất sinh thô đến năm 2030 tăng thêm 0,5‰ so với năm 2025 và đến năm 2035 tăng thêm 0,5‰ so với năm 2030. Tỷ số giới tính khi sinh đến năm 2030 giảm xuống dưới 109 bé trai/100 bé gái sinh ra sống và đến năm 2035 giảm xuống dưới 107 bé trai/100 bé gái sinh ra sống.

Tỷ lệ cặp nam, nữ được tư vấn, khám sức khỏe trước kết hôn đạt 90% vào năm 2030 và 95% vào năm 2035. 70% phụ nữ mang thai được tầm soát ít nhất bốn loại bệnh tật bẩm sinh phổ biến nhất vào năm 2030 và 90% vào năm 2035. 90% trẻ sơ sinh được tầm soát ít nhất năm loại bệnh bẩm sinh phổ biến nhất vào năm 2030 và 95% vào năm 2035.

Số lượng người yếu thế, người dễ bị tổn thương được tiếp cận, sử dụng các dịch vụ tại cơ sở chăm sóc xã hội đến năm 2030 tăng thêm 70% so với năm 2025 và đến năm 2035 tăng thêm 90% so với năm 2030.

Trong phần thảo luận sáng cùng ngày, đại biểu Nguyễn Thiện Nhân, đại biểu Quốc hội đoàn TP.HCM, dành nhiều ý kiến về vấn đề dân số.

Ông nhận định nội dung và nguồn lực, phân bổ vốn của chương trình đang mất cân đối nghiêm trọng khi chăm sóc sức khỏe chiếm 85,5%, còn dân số và phát triển chỉ chiếm 15,5%. Ông cho rằng phần dành cho dân số quá thấp và đồng tình với ý kiến của Ủy ban thẩm tra.

Ông Nguyễn Thiện Nhân phân tích công tác dân số không chỉ liên quan đến sinh đẻ mà còn bao gồm chăm sóc người cao tuổi, xây dựng hệ thống kết hợp nhà nước và tư nhân, chính sách bảo hiểm 100% cho người già. Tất cả đều cần nhiều nguồn lực nên phần dân số cần được tăng cường hơn trong ngân sách.

Về mục tiêu khắc phục mất cân bằng giới tính khi sinh, ông cho biết tỷ lệ giới tính khi sinh ở Việt Nam đã tăng liên tục trong 20 năm, từ 107 lên 113 bé trai/100 bé gái, vượt mức tự nhiên và gây mất cân bằng nghiêm trọng. Mục tiêu đưa tỷ lệ này về dưới 109 vào năm 2030 là nhiệm vụ cực kỳ khó khăn. Hiện giải pháp vẫn chưa rõ ràng và chưa đảm bảo khả thi.

Ông đề xuất cần tập trung truyền thông mạnh mẽ với thông điệp rõ ràng là không nên thiên vị sinh con trai. Ông giải thích không nên thiên vị sinh con trai để hy vọng nó thắp nhang, cầm gậy, cuốn khăn đưa mình đi. Trước khi nó làm những việc đó, nó phải có con cái đã, nếu dư con trai thì sẽ không có vợ. Ông thông tin dự kiến đến khoảng năm 2045 sẽ dư khoảng 1,5 triệu người đàn ông.

Ai thích sinh con trai thì sau này khi con 25-30 tuổi sẽ khó kiếm vợ. Việc để tự nhiên, điều tiết tỷ lệ giới tính sẽ tốt hơn, tránh các hệ quả xã hội tiêu cực, ông Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh.