Hội nghị Bắc Đới Hà và khó khăn mà ông Tập Cận Bình đang gặp phải

Bắc Đới Hà xưa nay vẫn luôn là nơi nghỉ mát của cao lãnh đạo cấp cao nghỉ hưu và đương nhiệm của ĐCSTQ, mặc dù nơi đây ánh nắng tươi sáng và gió biển mát mẻ, nhưng nó lại là nơi tranh giành đấu đá lẫn nhau. Hiện tại, sau khi chính thức công khai thông tin duy trì ổn định, Bắc Đới Hà được coi là nơi ẩn chứa 4 quan ải khó khó khăn bao vây ông Tập Cận Bình.

Tổng hợp thông tin từ truyền thông đưa tin, phía cảnh sát địa phương thông báo, từ ngày 13/7 – 18/8, quận Bắc Đới Hà thành phố Tần Hoàng Đảo tỉnh Hà Bắc, đã ban hành lệnh cấm bay và quản chế giao thông. Ngày 8-9/7, Bí thư tỉnh uỷ Hà Bắc Vương Đông Phong đã dẫn theo một nhóm quan chức đến Bắc Đới Hà thị sát, yêu cầu “ổn định an ninh, đảm bảo không để xảy ra bất cứ sơ xuất nào”. 

Lãnh đạo Trung Nam Hải liệu đã đến Bắc Đới Hà hay chưa, nguyên lão nghỉ hưu của ĐCSTQ năm nay có đến hay không, có hay không Hội nghị Bắc Đới Hà? Ngày 13/7, một nhân sĩ nắm rõ tình hình tiết lộ với Đài Á châu Tự do rằng, quan chức cấp cao đã về hưu của ĐCSTQ sẽ đem theo gia quyến và cận vệ đến Bắc Đới Hà vào cuối tháng 7 này. Tuy nhiên, Bắc Đới Hà xưa nay vẫn hư hư thực thực, nên đều rất khó đoán trước. 

Hội nghị này có mở hay không, bắt đầu và kết thúc vào thời điểm nào, đều không có bất cứ thông báo nào. Nội dung trong hội nghị, phần lớn đều dựa vào những rò rỉ từ truyền thông của ĐCSTQ và một số phân tích của giới quan sát. Trước đó, đã có truyền thông tuyên truyền nước ngoài tiết lộ, Hội nghị Bắc Đới Hà năm nay, ngoài bàn bạc về 2 chủ đề lớn là kinh tế trong nước và chiến tranh thương mại,  thì vấn đề sửa đổi luật dẫn độ gây nhiều sóng gió tại Hồng Kông được dự đoán là sẽ đưa ra thảo luận. 

Ngày 15/7, Đài phát thanh quốc tế Pháp (RFI) đăng bài phân tích nói, các quan chức cấp cao của Trung Nam Hải hiển nhiên có một loại áp lực. Ông Tập Cận Bình chấp chính hơn 7 năm, gây thù hằn rất nhiều, có phân tích chỉ ra, ông có thể không muốn nhìn thấy người phản đối ông lợi dụng cơ hội nhàn hạ bề mặt (kỷ nghỉ Bắc Đới Hà) để thông tin cho nhau. Mùa hè này, thông tin tốt mà ông Tập Cận Bình nhận được đúng là không nhiều.

Bài viết phân tích, hiện tại có 4 khó khăn lớn đang vây ông Tập Cận Bình: Sự kiện dự luật dẫn độ tại Hồng Kông giống như cưỡi trên lưng hổ khó xuống; vấn đề Đài Loan càng tích tụ càng nhiều; chiến tranh thương mại Trung – Mỹ tiến thoái lưỡng nan; Hội nghị toàn thể lần thứ 4 ban chấp hành Trung ương ĐCSTQ khoá 19 (gọi tắt là Hội nghị trung ương 4) gần như không tổ chức được.

4 “quả bom” này được “chôn” ở Bắc Đới Hà, e là sẽ bị các nguyên lão ĐCSTQ châm ngòi, lúc đó sẽ khiến cho ông Tập không chịu nổi. RFI cho rằng, năm nay, dù có hay không có Hội nghị Bắc Đới Hà, dù ông Tập Cận Bình có để cho Hội nghị toàn thể Trung ương lần thứ 4 nhiều lần trì hoãn đến khi nào, thì ông Tập cũng đang gặp vấn đề nghiêm trọng mà ông chưa từng gặp kể từ khi chấp chính tới nay. 

Hiện tại, vấn đề mà ông Tập đang khó giải quyết là vấn đề Hồng Kông, bài viết của RFI nói, nhiều năm qua, Bắc Kinh đang từng bước thu hẹp lại một nước hai chế độ đối với Hồng Kông, cuối cùng “quan bức dân phản”, việc dừng dự luật sửa đổi cũng đã không thể làm ngăn cản người Hồng Kông phản kháng, hàng triệu người biểu tình kháng nghị quy mô lớn, hiện tại “nở rộ nhiều nơi”, các cuộc diễu hành biểu tình liên tiếp diễn ra. 

Trước đó, ngày 15/6, dưới sự chỉ đạo của Bắc Kinh, chính phủ Hồng Kông đã tuyên bố tạm hoãn sửa đổi dự luật đào phạm, việc này được truyền thông ngoài Trung Quốc cho là nhượng bộ chính trị lớn nhất của Tập Cận Bình từ khi ông lên nắm quyền. 

Dưới áp lực các cuộc biểu tình liên tiếp bùng nổ, Trưởng đặc khu hành chính Lâm Trịnh Nguyệt Nga vốn kiên định lập trường sửa đổi luật, hiện tại đã phải công khai thừa nhận công tác sửa đổi luật “hoàn toàn thất bại”, dự luật đào phạm đã chấm dứt, nhưng nhiều người Hồng Kông vẫn kiên trì yêu cầu cần phải rút lại dự luật. Phong trào phản đối dự luật giao người cho trung Quốc hiện đã diễn biến thành phong trào bảo vệ tự do pháp trị và truyền đạt những bất mãn xã hội. Người Hồng Kông không chỉ yêu cầu bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga từ chức, mà điều quan trọng là họ yêu cầu chính phủ Hồng Kông tiến hành bầu cử trực tiếp không thông qua Bắc Kinh. Người dân Hồng Kông công nhiên đối kháng Bắc Kinh, chắc chắn là một thách thức lớn nhất đối với ông Tập Cận Bình. Ngoài ra, người tham gia kháng nghị cũng thuộc các tầng lớp khác nhau, “chiến trường” được mở rộng ra cả vùng ngoại ô. 

Tất cả những điều này đều cho thấy Bắc Kinh đã đánh giá thấp ý thức thức tỉnh và sức mạnh chống độc tài của người Hồng Kông. 

Mặc dù Bắc Kinh toàn lực bưng bít và phong toả thông tin liên quan đến phản đối dự luật dẫn độ, nhưng cùng với việc sự kiện phát triển theo chiều sâu và kéo dài, thông tin tại Hồng Kông cũng đã lan truyền đến Đại lục, Bắc Kinh lo lắng sự kiện Hồng Kông sẽ khiến cho người dân Đại lục tích tụ oán hận đã lâu sẽ mô phỏng theo, hậu quả tiềm ẩn sẽ vô cùng đáng sợ. 

Điều khiến Bắc Kinh càng hoảng sợ là, gần đây, hành động “nói sự thật” tới người Đại lục của người Hồng Kông dường như đã trở thành bước ngoặt để Hồng Kông lan truyền phong trào “toàn dân kháng bạo chính” tới Đại lục. Thời gian qua, Quảng Đông, Vũ Hán cũng liên tiếp xảy ra sự kiện biểu tình đấu tranh quy mô lớn, những đốm lửa dường như đang nhen nhen nhóm tại Đại lục. 

>>Hàng nghìn người dân Vũ Hán biểu tình phản đối xây nhà máy đốt rác

Cùng với đó, sự kiện tại Hồng Kông khiến cho “một nước hai chế độ” mà ĐCSTQ ra sức tô vẽ đã hoàn toàn bị phơi bày ra sự đáng sợ trước mặt Đài Loan, “một nước hai chế độ” đã trở thành hình nộm doạ dẫm người khác, lãnh đạo chính trị Đài Loan dù là đảng Dân tiến hay Quốc dân đảng đều cùng phản đối phương án “một nước hai chế độ” mà ông Tập Cận Bình đề xuất hồi tháng 1 năm nay. 

Một phương diện khác, quan hệ ngoại giao giữa Đài Loan và Mỹ đã đạt được tiến triển đột phá, Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn quá cảnh tại Mỹ đã được đón tiếp long trọng hiếm thấy; Mỹ bán nhiều vũ khí cho Đài Loan, cũng giúp cho quân đội Đài Loan tăng cường năng lực phòng ngự. Trong khi đó, quan hệ giữa Trung Quốc và Đài Loan ngày càng xa cách.

Khi quá cảnh tại Mỹ, bà Thái Anh Văn đã có bài phát biểu tại Đại học Columbia, bà chỉ ra, “chính quyền độc tài chỉ cần nắm được cơ hội, dù chỉ là một tia sáng dân chủ, cũng sẽ tiêu diệt một cách không thương tiếc, quá trình đó có thể là từng bước, nhưng thủ pháp tinh vi đến mức người ta khó mà cảnh giác được”. Điều này đã khiến cho Bắc Kinh cảm thấy tức giận. 

Đối với chính quyền Bắc Kinh mà nói, thách thức gay go nhất chính là chiến tranh thương mại vẫn đang kéo dài. Kinh tế Trung Quốc tiếp tục chững lại, tình hình kinh tế nửa cuối năm có xu hướng xấu đi, hiệu ứng của chiến tranh thương mại đang phát tác. Trong khi đầu tư nước ngoài tiếp tục rút lui, ngành sản xuất rơi vào khó khăn, tỉ lệ thất nghiệp tăng cao, sinh viên tốt nghiệp khó tìm việc, v.v, đều sẽ dẫn đến nhiều vấn đề xã hội nghiêm trọng. 

Sau khi Trung Quốc huỷ một số cam kết trong đàm phán thương mại với Mỹ hồi đầu tháng 5 vừa qua, ông Tập Cận Bình đã phải liên tiếp xuất ngoại thăm Nga và các nước Trung Á trước khi hội đàm với ông Trump tại Hội nghị G20, thậm chí lần đầu tiên thăm Bắc Triều Tiên kể từ khi ông lên nắm quyền, để tăng thêm tự tin khi gặp ông Trump. Cuối cùng, tại Hội nghị Trump – Tập cuối tháng trước, mới xác nhận hai nước khởi động lại đàm phán. Tuy nhiên, giới quan sát phần nhiều cho rằng ông Tập chỉ thắng được thể diện bên ngoài. 

Hiện tại ông Tập Cận Bình đang tiến thoái lưỡng nan trong vấn đề chiến tranh thương mại, nếu không đàm phán với Mỹ, e là sẽ tiếp tục bị trừng phạt bằng đợt thuế quan mới, khiến cho tình hình kinh tế ngày càng tồi tệ; còn đàm phán, thì lại phải trở về đúng điểm đã đàm phán hồi tháng 5 trước đó, và sẽ bị những tiếng nói trong nội bộ phê bình là ký “hiệp ước cầu hoà”, ông Tập có lẽ vì thế mà bị chỉ trích. 

Ngoài ra, Hội nghị Trung ương 4 theo thông lệ lẽ ra đã khai mạc nhưng liên tiếp bị trì hoãn, theo thông tin rò rỉ, chủ đề bàn bạc chuyển từ cải cách kinh tế sang xây dựng đảng vì tranh cãi trong nội bộ quá lớn. 

RFI cho rằng, nhân sĩ phân tích am hiểu về tình hình chính trị của ĐCSTQ cho rằng, Hội nghị Bắc Đới Hà có diễn ra hay không, điều này rất khó nói, có thể ông Tập Cận Bình không muốn cho nguyên lão của ĐCSTQ cơ hội lên tiếng nghị luận; nếu diễn ra, ắt sẽ có chủ đề bàn bạc, và những vấn đề nói trên khó có thể gạt bỏ. 

Dương Kiến Lợi (Yang Jianli) – người sáng lập tổ chức nhân quyền “Sức mạnh công dân” trước đó cũng cho biết, ông người nắm quyền lực trong tay nhưng lại nguy cơ tứ bề như ông Tập Cận Bình sẽ không muốn mở hội nghị, bởi vì mở hội nghị là thời cơ phát sinh biến đổi về quyền lực, việc như thế này thường xuyên xảy ra trong đấu đá chính trị của của ĐCSTQ.

Trí Đạt

Xem thêm: