Tokyo phản đối ĐCSTQ khuyến cáo công dân cân nhắc việc du học và du lịch tại Nhật Bản

Chính phủ Nhật Bản đã lên tiếng phản đối việc chính quyền Trung Quốc cảnh báo công dân nước này không nên đến Nhật Bản để du lịch và du học, đồng thời Tokyo cử một nhà ngoại giao cấp cao đến Bắc Kinh để đàm phán với các quan chức Trung Quốc trong bối cảnh căng thẳng giữa hai nước láng giềng châu Á gia tăng.

Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Minoru Kihara cho biết tại một cuộc họp báo ngày 17/11 rằng các thông báo từ Bắc Kinh có thể cản trở việc giao lưu nhân dân giữa Nhật Bản và Trung Quốc.

Ông Kihara nói rằng những thông báo như vậy “không phù hợp với định hướng chung thúc đẩy mối quan hệ chiến lược, cùng có lợi mà lãnh đạo hai nước đã xác nhận, cũng như xây dựng một mối quan hệ mang tính xây dựng và ổn định.”

“Chúng tôi đã gửi yêu cầu kiên quyết để phía Trung Quốc thực hiện các bước đi thích hợp.”

Nhận định của ông Kihara được đưa ra khi Masaaki Kanai, một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Nhật Bản phụ trách các vấn đề châu Á – châu Đại Dương, đến Bắc Kinh, theo một video do hãng thông tấn Kyodo News của Nhật công bố.

Khi được hỏi về chuyến thăm của ông Kanai, người phát ngôn hàng đầu của chính phủ Nhật Bản từ chối tiết lộ chi tiết về các cuộc tiếp xúc, chỉ nói rằng Tokyo và Bắc Kinh duy trì trao đổi ở nhiều cấp độ hàng ngày.

Theo NHK – đài truyền hình công cộng Nhật Bản, trong chuyến thăm Trung Quốc, ông Kanai dự kiến sẽ nói với phía Trung Quốc rằng những bình luận của Thủ tướng Sanae Takaichi về Đài Loan phù hợp với lập trường thông thường của Tokyo, đồng thời bày tỏ sự phản đối của Chính phủ Nhật Bản đối với những lời đe dọa trực tuyến từ một nhà ngoại giao cấp cao Trung Quốc nhằm vào bà Takaichi.

Ông Kanai cũng dự kiến sẽ kêu gọi Trung Quốc không để những khác biệt giữa hai nước ảnh hưởng đến giao lưu nhân dân, NHK đưa tin.

Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã làm leo thang tranh chấp ngoại giao với Nhật Bản vào ngày 14/11 bằng cách cảnh báo công dân Trung Quốc không nên đến Nhật Bản. Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố trong một thông báo rằng những bình luận gần đây của lãnh đạo Nhật Bản về Đài Loan đã gây ra “những rủi ro đáng kể” đối với sự an toàn và an ninh của công dân Trung Quốc.

Trong một khuyến cáo ngày 16/11, Bộ giáo dục của chế độ này đã kêu gọi người Trung Quốc “lên kế hoạch du học tại Nhật Bản một cách thận trọng“, viện dẫn những rủi ro ngày càng tăng mà công dân Trung Quốc phải đối mặt tại đây.

Thêm vào căng thẳng song phương, ĐCSTQ đã điều bốn tàu tiến gần quần đảo Senkaku trên biển Hoa Đông vào ngày 15/11, theo Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Nhật Bản. Quần đảo không có người ở này do Nhật Bản quản lý, nhưng ĐCSTQ tuyên bố chủ quyền. Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Trung Quốc cho biết trong một tuyên bố rằng cuộc tuần tra quanh quần đảo nhằm “bảo vệ quyền và lợi ích” của Trung Quốc.

Tại cuộc họp báo ở Tokyo, ông Kihara lên án hành động của Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Trung Quốc, gọi việc họ xâm nhập vào vùng biển Nhật Bản, là hành vi vi phạm luật pháp quốc tế.

“Chúng tôi không thể chấp nhận điều đó,” ông Kihara tuyên bố, đồng thời cho biết chính phủ đã liên hệ với Bắc Kinh qua các kênh ngoại giao và sẽ tiếp tục theo dõi tình hình.

ĐCSTQ tăng cường đe dọa

Cuộc khẩu chiến ngoại giao mới nhất giữa hai nước láng giềng châu Á bắt đầu vào ngày 8/11, sau khi bà Takaichi nói với một ủy ban quốc hội Nhật Bản rằng nếu lực lượng vũ trang được sử dụng chống lại Đài Loan, điều đó có thể được xem là “tình huống đe dọa sự sống còn” của Nhật Bản. Theo luật trong nước, Nhật Bản có thể thực thi quyền tự vệ nếu một cuộc tấn công quân sự nhằm vào một quốc gia thân thiện đe dọa sự tồn tại của Nhật Bản.

Ông Tiết Kiếm [Xue Jian], Tổng lãnh sự Trung Quốc tại Osaka – thành phố lớn thứ hai của Nhật Bản – đã đăng trên mạng xã hội X một bài viết kèm liên kết đến tin tức về bình luận của bà Takaichi, với lời đe dọa: “Cái cổ bẩn thỉu tự tiện xen vào thì chỉ có cách chém đứt ngay không do dự“.

Bài đăng này sau đó đã bị gỡ xuống, nhưng lời đe dọa bạo lực đã khiến dư luận Nhật Bản phẫn nộ. Các nghị sĩ đã kêu gọi chính phủ trục xuất nhà ngoại giao Trung Quốc này. Chính phủ Nhật Bản cũng triệu tập đại sứ Trung Quốc để phản đối lời bình luận “cực kỳ không phù hợp” của ông Tiết Kiếm.

Tại Bắc Kinh, ĐCSTQ phản ứng dữ dội với bình luận của bà Takaichi về Đài Loan. Chính quyền Trung Quốc triệu tập Đại sứ Nhật Bản và yêu cầu rút lại phát ngôn, trong khi Bộ Quốc phòng Trung Quốc cảnh báo Nhật Bản sẽ phải đối mặt với một thất bại “thảm hại” nếu can thiệp quân sự liên quan đến Đài Loan.

ĐCSTQ tuyên bố Đài Loan tự trị là lãnh thổ của Trung Quốc và không loại trừ khả năng dùng vũ lực để kiểm soát hòn đảo chỉ cách lãnh thổ Nhật Bản 68 dặm.

Nhật Bản bác bỏ yêu cầu của Bắc Kinh. Ngoại trưởng Toshimitsu Motegi ngày 14/11 cho biết phát biểu của bà Takaichi không đi lệch lập trường chính thức của Tokyo về vấn đề Đài Loan và không có lý do gì để rút lại.

“Chúng tôi thực sự hy vọng các vấn đề liên quan đến Đài Loan sẽ được giải quyết một cách hòa bình thông qua đối thoại,” ông Motegi nói qua phiên dịch tại một cuộc họp báo ở Tokyo. “Và đây là lập trường nhất quán và không thay đổi của chính phủ Nhật Bản.”

Sau một tuần Trung Quốc liên tục công kích bà Takaichi, truyền thông nhà nước Trung Quốc phát tín hiệu rằng Bắc Kinh có thể chuyển sang trả đũa kinh tế.

Yuyuan Tantian, một blog liên kết với đài truyền hình nhà nước CCTV, cho biết trong bài đăng trên tài khoản WeChat chính thức của đài này vào ngày 15/11 rằng: “Trung Quốc đã chuẩn bị đầy đủ để thực hiện các biện pháp trả đũa thực chất đối với Nhật Bản“.

Bài bình luận, được các phương tiện truyền thông nhà nước khác đăng lại cuối tuần qua, nêu ra các biện pháp có thể được Bắc Kinh sử dụng để gây sức ép lên Tokyo, như áp đặt trừng phạt, đóng băng các cuộc trao đổi kinh tế – ngoại giao – quân sự cấp cao, và ngừng xuất khẩu sang Nhật Bản.

Các đe dọa leo thang này diễn ra chỉ hai tuần sau cuộc gặp giữa lãnh đạo ĐCSTQ Tập Cận Bình và bà Takaichi tại Hàn Quốc, nơi hai bên đồng ý xây dựng mối quan hệ “mang tính xây dựng và ổn định”.

Tại cuộc họp báo ngày 17/11, khi được hỏi liệu Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường có gặp các quan chức Nhật Bản tại hội nghị thượng đỉnh G-20 sắp tới ở Nam Phi hay không, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói rằng cuộc gặp như vậy “không có trong chương trình nghị sự.”

Tại Đài Loan, Tổng thống Lại Thanh Đức ngày 17/11 kêu gọi ĐCSTQ kiềm chế lời lẽ.

“Những đòn tấn công đa hướng của Trung Quốc đã gây tổn hại nghiêm trọng đến hòa bình và ổn định trong khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương,” ông nói với các phóng viên tại Đài Bắc.

Ông Lại kêu gọi cộng đồng quốc tế tiếp tục chú ý đến chiến dịch gây sức ép hỗn hợp của ĐCSTQ đối với Nhật Bản.

“Tôi cũng kêu gọi Trung Quốc thể hiện sự kiềm chế và hành xử như một cường quốc, thay vì trở thành nhân tố gây rối đối với hòa bình và ổn định khu vực.”