Hong Kong: 128 người tử vong trong vụ cháy, kết luận điều tra ban đầu gây tranh cãi
Hình ảnh hiện trường vụ cháy tại Wang Fuk Court, Tai Po, Hong Kong. (Tiêu Long / Epoch Times)
Chính quyền Hong Kong hôm nay (28/11) tổ chức họp báo để thông tin về tình hình vụ cháy tại khu nhà Wang Fuk Court, khu Đại Bộ (Tai Po), và tiến độ tìm kiếm – cứu nạn. Số liệu chính thức mới nhất cho thấy vụ hỏa hoạn đã khiến 128 người thiệt mạng. Về nguyên nhân tai nạn, việc công trình có dùng lưới bao che kém chất lượng hay không trở thành tâm điểm bàn luận.Hình ảnh hiện trường vụ cháy tại Wang Fuk Court, Tai Po, Hong Kong. (Tiêu Long / Epoch Times)
Cảnh sát cho biết kết quả giám định ban đầu cho thấy lưới bao che đáp ứng yêu cầu chống cháy, nhưng cho rằng đám cháy khởi phát từ lưới bao che ở tầng thấp. Giới phân tích nhận định việc cảnh sát vội vã tuyên bố loại trừ khả năng lưới bao che không đạt chuẩn khi chưa có kết luận điều tra chính thức rất dễ gây nghi ngờ.
Số người chết tăng lên 128
Bộ trưởng An ninh Hong Kong Đặng Bính Cường cho hay đám cháy cấp độ 5 tại Wang Fuk Court đến nay đã khiến 128 người tử vong, trong đó 39 người đã được xác định danh tính, 89 thi thể vẫn chưa thể nhận dạng. Nhà chức trách không loại trừ khả năng còn phát hiện thêm thi thể khác. Khoảng một nửa số nạn nhân được tìm thấy trong các căn hộ.
Trong thời gian xảy ra hỏa hoạn, cảnh sát nhận 467 yêu cầu tìm người mất tích (một số bị trùng lặp). Trong số đó, 39 người được xác nhận đã chết, 35 người bị thương phải nhập viện, 110 người an toàn; khoảng 200 người vẫn chưa rõ tình trạng, trong đó được cho là bao gồm 89 thi thể chưa thể nhận dạng.
Ông Đặng Bính Cường cho biết lực lượng cứu hỏa đã hoàn tất công tác chữa cháy và cứu hộ. Hiện đang tiến hành làm nguội hiện trường, chờ Cục Nhà ở kiểm tra độ an toàn kết cấu tòa nhà, sau đó cảnh sát sẽ khám nghiệm hiện trường. Quá trình điều tra dự kiến kéo dài 3–4 tuần.
Wang Fuk Court được xây từ năm 1983, gồm 8 tòa nhà với mỗi tòa 248 căn hộ. Trong vụ cháy lần này, 7 tòa bị ảnh hưởng, chỉ có Hong Chi Court không bị tác động.
ICAC bắt giữ 8 người
Ủy ban Chống tham nhũng (ICAC) Hong Kong đã lập tổ chuyên án điều tra khả năng có tham nhũng liên quan đến dự án sửa chữa lớn tại Wang Fuk Court. Ngày 28/11, ICAC đã bắt giữ 8 người, gồm các cố vấn kỹ thuật, nhà thầu phụ giàn giáo và một trung gian.
Những người bị bắt gồm 7 nam, 1 nữ, tuổi 40–63. Trong đó có hai giám đốc của công ty tư vấn phụ trách dự án sửa chữa, hai quản lý giám sát, ba người từ nhà thầu phụ giàn giáo (trong đó có một cặp vợ chồng chủ thầu), và một người trung gian.
ICAC đã khám xét 13 địa điểm, bao gồm văn phòng công ty tư vấn, nhà thầu phụ và nhà riêng của các nghi phạm, thu giữ hồ sơ dự án và dữ liệu ngân hàng.
Hỏa hoạn có thể liên quan nhiều nguyên nhân – cảnh sát nhanh chóng loại trừ lỗi lưới bao che gây tranh cãi
Giám đốc Sở Cứu hỏa Dương Ân Kiện cho biết hệ thống báo cháy của 8 tòa nhà trong khu không hoạt động hiệu quả: “Có bật nhưng không kêu”.
Hệ thống giàn giáo bằng tre – nét đặc trưng đã tồn tại hàng thế kỷ tại Hong Kong – cũng bị nghi ngờ. Chính quyền Hong Kong đang nghiên cứu thay bằng giàn giáo kim loại. Cựu Giám đốc Đài Thiên văn Lâm Siêu Anh viết trên mạng xã hội rằng: “Lưới bao che dễ cháy và tấm xốp mới là thủ phạm rõ nhất, sao lại đổ lỗi cho tre – vốn khó bén lửa hơn?”
Công chúng đặc biệt quan tâm liệu lưới bao che có đạt tiêu chuẩn chống cháy hay không, bởi khi chữa cháy, lính cứu hỏa phát hiện vật liệu trên tường ngoài tòa nhà cháy nhanh và lan rộng hơn so với vật liệu hợp chuẩn – điều được mô tả là “bất thường”. Doanh nhân ngành xây dựng, Chủ tịch Trung Khoa Giám Sát Phan Tước Hồng trước đó cũng nghi ngờ công trình không dùng lưới chống cháy và chỉ đích danh Giám đốc Cứu hỏa Dương Ân Kiện vì “luôn né tránh xử lý vấn đề lưới chống cháy”.
Một số nguồn tin còn cho rằng gần cửa sổ một số căn hộ có dùng vật liệu xốp dễ cháy.
Ông Đặng Bính Cường cho biết giám định sơ bộ cho thấy lưới bao che bằng tre có khả năng chống cháy, và đám cháy có thể bắt đầu từ phần lưới ở tầng thấp, sau đó lan sang các khu vực khác, làm cháy tấm xốp bọc cửa sổ; các thanh tre bị cháy rơi xuống khiến các tầng khác bắt lửa nhanh.
Tuy nhiên, sau vụ cháy, một cư dân tại khu Bích Diêu Loan (Pok Fu Lam) đã đăng video tự kiểm tra lưới bao che từ một dự án sửa tường do cùng nhà thầu thi công. Video cho thấy mẫu lưới màu cam cháy lan rất nhanh, nhỏ giọt khi nóng chảy. Cư dân này nói nhà thầu từng khẳng định lưới là “chống cháy”, nhưng thực tế “cháy như nến”.
Năm ngoái, cư dân Wang Fuk Court từng phản ánh vấn đề an toàn lưới bao che, và Sở Lao động từng kiểm tra 16 lần trong hơn một năm, có gửi thư cảnh cáo yêu cầu nhà thầu tăng cường biện pháp phòng cháy.
Nhà thầu chính – Công ty Xây dựng & Kỹ thuật Hồng Nghiệp – là đơn vị thi công sôi động tại Hong Kong, từng thắng thầu nhiều dự án sửa chữa nhà ở và thương mại. Công ty được thành lập năm 2004, hiện do Hầu Hoa Kiện làm cổ đông duy nhất.
Một số tài liệu lan truyền trên mạng cho thấy lưới bao che trong vụ cháy được sản xuất bởi một công ty ở Sơn Đông (Trung Quốc), và giấy chứng nhận chống cháy được cấp bởi phòng thí nghiệm CNAS ở Bộc Dương (Shandong Binzhou), thay vì chuẩn HOKLAS truyền thống của Hong Kong. Điều này làm dấy lên nghi vấn về “lợi ích nhóm”, song nhà chức trách chưa phản hồi.
Bình luận thời sự Lý Lâm Nhất cho rằng: “Một khi liên quan đến doanh nghiệp Trung Quốc, đây trở thành vấn đề nhạy cảm chính trị đối với Hong Kong”. Ông nói việc cảnh sát vội vàng tuyên bố loại trừ lỗi lưới bao che trước khi có báo cáo điều tra chính thức rất dễ gây nghi ngờ. Kết luận cuối cùng có thực sự độc lập và khách quan hay không vẫn cần tiếp tục theo dõi.
