Liên minh Hồng Kông ủng hộ dân chủ thắng vụ án liên quan ‘an ninh quốc gia’

‘Liên minh Hồng Kông ủng hộ các phong trào dân chủ yêu nước của Trung Quốc’ (gọi tắt là ‘Chi liên hội’, hiện đã giải tán) từ chối cung cấp thông tin theo yêu cầu của Cơ quan An ninh Quốc gia Cảnh sát Hồng Kông vào năm 2021. Phó Chủ tịch lúc đó là cô Trâu Hạnh Đồng (Chow Hang-tung) và các thành viên Ủy ban Thường vụ Đặng Nhạc Quân, Từ Hán Quang, bị phán quyết vi phạm các quy định thực thi “Luật An ninh Quốc gia Hồng Kông” với “tội không tuân thủ các yêu cầu thông báo để cung cấp thông tin”. Ba người đã nộp đơn kháng cáo cuối cùng về bản án và hình phạt. Ngày 6/3, Tòa án chung thẩm đã phán quyết rằng đơn kháng cáo của họ được chấp nhận, hủy bỏ bản án và hình phạt.

Vụ án ‘Liên minh Hồng Kông ủng hộ các phong trào dân chủ yêu nước của Trung Quốc’ từ chối giao tài liệu, và vụ án Đàm Đắc Chí (Tan Tak-chi, Phó chủ tịch Đảng Sức mạnh Nhân dân Hồng Kông) phát tán văn bản kích động đều được tuyên tại Tòa chung thẩm vào sáng ngày 6/3. Ông Đặng Nhạc Quân xuất hiện tại tòa sáng ngày 6/3, cầm theo một bài báo cắt sẵn. Khi rời khỏi tòa, ông nói: “Hy vọng hôm nay có thể chứng minh rằng Chi liên hội không phải là đại lý nước ngoài, và hy vọng trong tương lai có thể chứng minh rằng phong trào dân chủ 1989 không phải là một cuộc bạo loạn phản cách mạng.”

Ông cũng mô tả điều này là việc trả lại sự trong sạch của những người tình nguyện của Chi liên hội, “Rất nhiều tình nguyện viên của Chi liên hội năm đó, nếu có người đã qua đời, thì điều này sẽ càng đau lòng hơn. Nếu chúng tôi nhận tội, đó sẽ là một sự bất công lớn. Vì vậy, đây là một niềm an ủi to lớn đối với các tình nguyện viên của Chi liên hội và những người ủng hộ Chi liên hội.” Khi được hỏi ông có hài lòng với kết quả phán quyết hay không, ông không trả lời rõ ràng mà chỉ nói rằng “Dù kết quả như thế nào đi nữa, thì trong lòng mọi người đều hiểu rõ”.

Về việc cô Trâu Hạnh Đồng tự bào chữa trước Tòa chung thẩm và thắng kiện, ông Đặng Nhạc Quân đã sử dụng lời bài hát “The Soul of the Lyrics” (trong bộ phim “The Lyricist Wannabe”) để mô tả, “Từng vì sự kiên trì của bạn mà mới có tôi”. Ông cũng cho rằng sự kiên trì của cô Trâu Hạnh Đồng đã tạo động lực lớn cho Chi liên hội. Khi được hỏi liệu trong tương lai có yêu cầu bồi thường hay không, ông Đặng Nhạc Quân trả lời: “Để sau hãy nói”.

Mẹ của cô Trâu Hạnh Đồng cho biết, bà nhìn thấy nụ cười của con gái trước tòa: “Con bé luôn nói rằng mình đang làm những gì mình cho là đúng. Con bé không có lý do gì để không vui nên mọi người cứ yên tâm”. Mẹ của cô Trâu Hạnh Đồng cũng nói: “Hy vọng thế giới sẽ trở thành một nơi tốt đẹp hơn và mọi người phải kiên trì sự thiện lương, công bằng và chính nghĩa”.

Chủ tịch Đảng Kết nối Xã hội dân chủ Trần Bảo Doanh (Chan Po-ying) và thành viên Tăng Kiện Thành (Tsang Kin-shing) cũng tham dự phiên tòa. Khi ông Tăng Kiện Thành rời khỏi tòa, ông cho biết cô Trâu Hạnh Đồng đã nhờ ông nói lại rằng: “Nhớ yêu cầu Đặng Bính Cường xin lỗi cô ấy”.

Tòa chung thẩm: Cơ quan công tố phải chứng minh bị cáo là “đại diện nước ngoài”

Bên kháng cáo trước đó lập luận rằng theo Điều 3 (1) Phụ lục 5 Điều 43 của Luật An ninh Quốc gia Hồng Kông, nếu Ủy viên Cảnh sát tin tưởng một cách hợp lý rằng cần phải ngăn chặn và điều tra các tội phạm gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia, thì có thể đưa ra thông báo bằng văn bản cho một “đại diện nước ngoài”, yêu cầu tổ chức liên quan cung cấp thông tin cụ thể. Do đó, cảnh sát phải chứng minh rằng Liên hội thực sự là “đại diện nước ngoài” thì mới có thể thực thi quyền hạn liên quan. Quy định này không nhất thiết áp dụng đối với trường hợp chỉ nghi ngờ là “đại diện nước ngoài”.

Tòa chung thẩm phán quyết rằng dựa trên cách diễn giải từ ngữ trong điều khoản liên quan cũng như mục đích lập pháp, bên công tố phải chứng minh rằng cá nhân hoặc tổ chức nhận được thông báo thực sự là “đại diện nước ngoài”. Đây là yếu tố cần thiết để cấu thành tội danh liên quan. Việc chỉ chứng minh rằng Cục trưởng Cảnh sát có căn cứ hợp lý để tin rằng họ là “đại diện nước ngoài” là không đủ.

Tòa chung thẩm cũng cho phép sử dụng biện pháp biện hộ để thách thức hiệu lực của thông báo, vì hiệu lực của thông báo là một yếu tố cần thiết trong tội danh liên quan. Tòa cũng chỉ ra rằng trong “Quy tắc thực thi”, không có bất kỳ thủ tục độc lập nào để thách thức việc ban hành hoặc hiệu lực của thông báo. Hơn nữa, ý định lập pháp cũng không cho thấy rằng tòa án hình sự không phù hợp để xét xử những thách thức này.

Ngoài ra, bên công tố dựa vào hai tài liệu làm cơ sở truy tố. Cả hai tài liệu này đều kết luận rằng dựa trên một số đánh giá, có lý do hợp lý để tin rằng Chi liên hội là “đại diện nước ngoài”, nhưng nội dung của các đánh giá liên quan đều bị che giấu. Bên kháng cáo đặt nghi vấn rằng việc che giấu nội dung này đã khiến họ không thể có một phiên tòa xét xử công bằng.

Tòa chung thẩm cuối cùng đã ra phán quyết rằng việc che giấu nội dung liên quan đã ngăn cản người kháng cáo biết được lập luận của bên công tố về các yếu tố cần thiết cấu thành tội danh, và do đó không thể có được một phiên tòa công bằng. Tòa cũng thẳng thắn chỉ ra rằng cách làm của bên công tố đã loại bỏ bằng chứng duy nhất có thể dùng để xác lập Chi liên hội là “đại diện nước ngoài”, điều này đi ngược lại nguyên tắc chứng minh tội danh.

Về lập luận của bên kháng cáo rằng Cơ quan An ninh Quốc gia không thể yêu cầu cung cấp thông tin đã tồn tại trước khi Luật An ninh Quốc gia Hồng Kông có hiệu lực, Tòa chung thẩm phán quyết rằng cảnh sát có quyền yêu cầu nộp các tài liệu đã tồn tại trước ngày 30/6/2020, thời điểm Luật An ninh Quốc gia được ban hành.