Người Trung Quốc mượn biểu tình Venezuela nhạo báng sự thống chính trị của Bắc Kinh

Sau các cuộc biểu tình trên đường phố ở Venezuela phản đối kết quả bầu cử tổng thống, một số người dùng mạng xã hội Trung Quốc đã sử dụng những cách khéo léo, chẳng hạn như trêu đùa để chỉ trích một cách tinh vi hệ thống độc tài của Bắc Kinh, chỉ ra rằng đất nước này thiếu các cuộc bầu cử tự do và cởi mở.

• Tỷ phú Elon Musk chấp nhận lời thách đấu của Tổng thống Venezuela Maduro

Tổng thống hiện tại của Venezuela là ông Nicolas Maduro và ứng cử viên đối lập Edmundo Gonzalez Urrutia vào Chủ nhật ngày 29/7, mỗi người đều tuyên bố chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử vừa kết thúc.

• Venezuela: Biểu tình phản đối Maduro lan rộng, đảng đối lập nói có bằng chứng thắng cử

Hội đồng bầu cử quốc gia Venezuela tuyên bố ông Maduro là người chiến thắng, trao cho ông nhiệm kỳ 6 năm lần thứ 3. Nhưng ông Gonzalez cho biết ông nhận được hơn 70% phiếu bầu. Các nhà thăm dò độc lập cũng cho rằng chiến thắng của ông Maduro là không đáng tin cậy, các nhà quan sát nước ngoài đã kêu gọi cơ quan bầu cử công bố toàn bộ kết quả kiểm phiếu.

Ngoại trưởng các nước Mỹ Latinh bao gồm Argentina, Costa Rica, Ecuador, Guatemala, Panama, Paraguay, Peru, Cộng hòa Dominica và Uruguay cũng đưa ra lời kêu gọi tương tự trong một tuyên bố chung, cho biết việc kiểm phiếu minh bạch là một bước quan trọng để đảm bảo con đường duy nhất để đảm bảo kết quả tôn trọng ý chí của cử tri Venezuela.

Mỹ và Trung Quốc có phản ứng rất khác nhau trước cái gọi là chiến thắng bầu cử của ông Maduro

Chính phủ Mỹ và Trung Quốc có những phản ứng rất khác nhau trước chiến thắng được cho là của ông Maduro. Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken bày tỏ “quan ngại sâu sắc” về kết quả bầu cử và kêu gọi sự minh bạch trong quá trình kiểm phiếu.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bày tỏ lời chúc mừng tới ông Maduro. Ông nói trong thông điệp chúc mừng: “Như mọi khi, Trung Quốc sẽ kiên quyết ủng hộ những nỗ lực của Venezuela trong việc bảo vệ chủ quyền quốc gia, tôn nghiêm của dân tộc và ổn định xã hội, đồng thời ủng hộ mạnh mẽ lý do chính đáng của Venezuela trong việc chống lại sự can thiệp từ bên ngoài.”

Chính phủ của ông Maduro đã bắt giữ hàng chục nhân viên chiến dịch tranh cử của đối lập trước cuộc bầu cử. Chính phủ chỉ cho phép 69.000 trong số gần 5 triệu người Venezuela trong độ tuổi hợp pháp đã di cư ra nước ngoài bỏ phiếu để kiểm soát tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu.

Người Venezuela không hài lòng với tuyên bố chiến thắng của ông Maduro nên đã xuống đường biểu tình. Người biểu tình tập trung tại các thị trấn trên khắp Venezuela, trong đó có gần Dinh Tổng thống ở Caracas. Trạm quan sát xung đột Venezuela (Venezuelan Conflict Observatory) hôm thứ Hai (ngày 29/7)  cho biết tổng cộng 187 cuộc biểu tình đã được ghi nhận ở 20 trong số 23 bang của đất nước.

• Biểu tình ở Venezuela, ít nhất 16 người chết, hơn 749 người bị bắt

Truyền thông nhà nước Trung Quốc vẫn chưa đưa tin đáng kể về các cuộc biểu tình. Global Times (Thời báo Toàn cầu) cho biết trong một bài báo rằng ông Blinken đang “thay đổi bộ mặt” từ kêu gọi “tôn trọng tiến trình dân chủ” trước khi cuộc bỏ phiếu được tính, sang nghi ngờ về chiến thắng của ông Maduro.

Tuy nhiên, mô tả của bài báo này là phiến diện. Toàn văn nhận xét của Blinken được lấy từ bài phát biểu của ông trước giới truyền thông vào Chủ nhật (28/7). Khi đó ông bày tỏ lo ngại về khả năng gian lận bầu cử.

Ông Blinken, khi đó đang thăm Nhật Bản, cho biết: “Người dân Venezuela xứng đáng có một cuộc bầu cử phản ánh chân thực ý chí của họ và không bị thao túng”. “Cộng đồng quốc tế sẽ theo dõi cuộc bầu cử này chặt chẽ. Chúng tôi kêu gọi tất cả các bên thực hiện cam kết của mình và tôn trọng tiến trình dân chủ.”

CIA bị cáo buộc kích động biểu tình ở Venezuela

Trên mạng xã hội Trung Quốc, những cáo buộc vô căn cứ cho rằng CIA đang bí mật xúi giục biểu tình ở Venezuela đã lan truyền rộng.

“Đó vẫn là quy trình của CIA. Phe đối lập không công nhận kết quả, cho rằng bầu cử bị gian lận, sau đó tổ chức người dân xuống đường biểu tình và đập phá. Quân đội và cảnh sát đàn áp, giết thêm vài người nữa,  gây ra bạo loạn trên khắp đất nước. Mỹ và các nước phương Tây khác ủng hộ phe đối lập, yêu cầu các ứng cử viên được bầu hạ đài,” một blogger viết trên Weibo.

Một blogger khác cũng cho biết: “Những người ủng hộ phe đối lập do Mỹ hậu thuẫn đã thua cuộc trong cuộc bầu cử ở Venezuela hiện đang tiến hành các hoạt động bạo lực và đập phá quy mô lớn trên khắp đất nước này.”

Một số người tỏ ra không đồng tình với nhận định Mỹ đang bí mật kích động. Một cư dân mạng mỉa mai: “Chắc hẳn CIA đứng đằng sau việc này. Người dân Venezuela, một hai người, hàng chục ngàn, hàng trăm ngàn hay hàng triệu người, đều là những con rối, họ đều không có ý chí độc lập và đều bị Mỹ thao túng.” 

Khéo léo chỉ trích hệ thống chính trị của Trung Quốc

Tuy nhiên, nhiều cư dân mạng đã lợi dụng tin tức về cuộc bầu cử để chỉ trích một cách khéo léo hệ thống chính trị của Trung Quốc.

“Tôi không bao giờ ngờ rằng họ sẽ có một cuộc tổng tuyển cử”, một người dùng Weibo bình luận. Một người dùng khác trả lời: “Chỉ có một số quốc gia trên thế giới không tổ chức bầu cử.”

Một người khác mỉa mai: “Tại sao họ vẫn tổ chức bầu cử? Họ chắc chắn chưa quán triệt toàn bộ quy trình dân chủ.”

“Dân chủ toàn diện” là khái niệm được lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đề xuất lần đầu tiên vào năm 2019. Bắc Kinh đã bao biện cho sự thống trị của mình khi tuyên truyền chính trị trong những năm gần đây bằng cách tuyên bố rằng “nền dân chủ toàn diện” của Trung Quốc là một hệ thống dân chủ toàn diện hơn, khác với nền dân chủ kiểu phương Tây.

Nhiều cư dân mạng cũng bày tỏ sự ủng hộ đối với người biểu tình Venezuela.

“Quyền và lợi ích của bản thân mình thì cần chính bản thân đấu tranh và bảo vệ,” một bình luận trên Weibo viết.

“Chuyện sớm muộn, mọi người cũng không thể tiếp tục bị lừa dối,” một bình luận khác viết.

Theo Chỉ số Dân chủ Toàn cầu năm 2023 do tổ chức nghiên cứu The Economist công bố, Venezuela đứng thứ 142 trong số gần 170 quốc gia và khu vực. Trung Quốc đứng thứ 148.