Thị trường thiết bị y tế Trung Quốc hỗn loạn vì thiếu nguyên liệu

Giá bộ đồ bảo hộ và khẩu trang y tế đang tăng chóng mặt tại Trung Quốc do thiếu hụt các nguyên liệu thiết yếu như vải lọc không dệt. Việc thiếu nguyên liệu cũng dẫn tới chất lượng của nhiều mặt hàng ở mức kém.   

Việc thiếu hụt nguyên liệu đầu vào đang làm chao đảo thị trường thiết bị y tế vốn đã thất thường tại Trung Quốc, khiến giá khẩu trang và áo choàng gia tăng đột biến.

SCMP đã tiến hành phỏng vấn với hơn 10 người đang làm trong ngành sản xuất hoặc kinh doanh thiết bị y tế tại Trung Quốc, phần lớn yêu cầu giấu tên. Những người này đã xác nhận vải lọc không dệt và polypropylene (nhựa PP) – những nguyên liệu quan trọng để làm khẩu trang và áo choàng phẫu thuật; nitrile để làm găng tay; cũng như linh kiện cho máy thở và nhiệt kế, đang thiếu hụt.

Giá nguyên liệu tăng 2.900%

Một người trong số này đã phải huỷ hợp đồng cung cấp áo choàng y tế cho một hệ thống chăm sóc sức khoẻ của chính phủ phương Tây sau khi giá một chiếc áo tăng từ 80 xu tới hơn 3 USD trong vài tuần.

”Hiện nay mua được áo choàng dùng một lần tại Trung Quốc gần như là không thể,” một người nói. “Nguyên liệu tương tự được sử dụng trong sản xuất khẩu trang và vì chúng rẻ hơn và dễ sản xuất hơn, nên các nhà máy chỉ sản xuất chúng.”

Trong tháng Ba, Trung Quốc đã xuất khẩu gần 4 tỷ khẩu trang, 37,5 triệu bộ áo choàng và bộ quần áo cách ly, 16 nghìn máy trợ thở và gần 4 triệu bộ xét nghiệm virus corona, theo số liệu hải quan. Việc sản xuất quá mức đã làm cạn kiệt các kho dự trữ hoá chất và hoá dầu cần thiết để sản xuất vải.

Tuy nhiên, một vài người tin rằng việc thiếu hụt này một phần do Bắc Kinh muốn hạ nhiệt thị trường đang quá nóng và dẫn tới một loạt các thảm hoạ quan hệ công chúng ở nước ngoài.

Các quốc gia bao gồm Tây Ban Nha, Anh và Hà Lan đã thông báo khẩu trang và bộ xét nghiệm của Trung Quốc không phù hợp với yêu cầu, trong khi thị trường tràn ngập những kẻ lừa đảo và đầu cơ không đáng tin tung ra các loại giấy chứng nhận và giấy phép xuất khẩu giả.

Chỉ những nhà sản xuất được phê duyệt mới được tiếp cận loại vải lọc sản xuất bởi các công ty nổi tiếng như Sinopec, công ty dầu khí của nhà nước Trung Quốc, trong khi phần lớn các nhà sản xuất tư nhân đều tự tìm nguồn nguyên liệu riêng.

Ngày 24/2, Sinopec đã thành lập 10 dây chuyền sản xuất vải lọc không dệt, đến ngày 6/3 lại lắp thêm hai dây chuyền nữa. Vào thời điểm đó, công ty đã sản xuất 18 tấn vải một ngày, số này làm ra 3,6 triệu khẩu trang N95 hoặc 18 triệu khẩu trang phẫu thuật, tính đến giữa tháng Tư.

> Ít nhất 10 nước nhận phải khẩu trang, bộ xét nghiệm “dỏm” từ Trung Quốc

David Sun, một người buôn bán khẩu trang và thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE) bên ngoài Nghĩa Ô, trung tâm thương mại của Trung Quốc, nói rằng “giá của vải không dệt trước đại dịch khoảng 20.000 NDT một tấn (2.825 USD). Hiện nay, nếu bạn có thư giới thiệu của chính phủ, nó có giá gần 200.000 NDT một tấn (28.300 USD), nhưng nếu bạn không có, giá thị trường có thể lên tới 500.000 NDT một tấn (70.7000 USD).”

Một nhà buôn ẩn danh khác cho biết ông nhận được báo giá 600.000 NDT một tấn vải không dệt kháng khuẩn, tăng khoảng 2.900% so với giá trước đó. Những người không có khả năng tiếp cận nguồn cung chính thức buộc phải trả số tiền bị thổi lên nhiều lần từ các nhà sản xuất và bán buôn độc lập.

Những người khác chỉ ra mánh khóe của bên bán khi cho hàng loạt xe tải đỗ bên ngoài các nhà máy sản xuất vải kháng khuẩn với mục đích nâng giá.

Chủ một nhà máy sản xuất khẩu trang tại Phúc Kiến cho biết ông từng tiếp cận một nhà cung cấp đáng tin cậy, nhưng hiện giờ giá cả đang thay đổi bất thường không chỉ vì lượng cầu quá lớn mà còn do nhà cung cấp địa phương “găm hàng”.

“Vài người đã tìm kiếm các nhà cung cấp ở nước ngoài như Ukraine, Nga… Họ không có lựa chọn nào khác và phải mua nguyên liệu thô đắt tiền hơn nếu họ muốn duy trì sản xuất,” ông nói. 

> Khẩu trang Trung Quốc dính ruồi, bám bẩn, thiếu màng lọc

Thị trường tràn ngập các sản phẩm không đạt tiêu chuẩn

 Một nhà sản xuất vải không dệt trong khu vực công nghiệp ở Ninh Ba, tỉnh Chiết Giang, nhận xét việc giá cả biến động, tiêu chuẩn thị trường hạ xuống, cùng với việc hàng hoá khan hiếm sẽ dẫn đến thị trường ngập tràn các sản phẩm không đạt tiêu chuẩn.

“Loại vải này đang được tìm kiếm nhiều nhất, rất khan hiếm. Giá cả khác nhau mỗi ngày,” ông nói. “Cũng rất khó mua được vải chính hãng. Nếu anh tìm được một nhà cung cấp, tốt hơn hết là anh trả tiền mặt trước và lấy nó, vì họ chỉ nhận tiền mặt.”

Một người chuyên tìm nguồn cung ở Thượng Hải cho biết họ đã kiểm tra nhiều mẫu khẩu trang chuẩn bị gửi sang Anh và các nước châu Âu khác, trong đó yêu cầu phải có một lớp vải không dệt kháng khuẩn để đảm bảo an toàn cho nhân viên y tế tuyến đầu.

“Chất lượng rất tồi,” người này nói. “Chúng bị định giá dưới mức thị trường nên chúng tôi đã nghi ngờ và tiến hành kiểm tra chúng trong phòng thí nghiệm, rốt cuộc phát hiện rằng chúng không có lớp vải không dệt kháng khuẩn cần thiết để tránh các giọt bắn. Điều này giải thích vì sao nhiều người bị bệnh như vậy.”

Chính quyền Trung Quốc đã đưa ra luật xuất khẩu mới cứng rắn hơn, yêu cầu hàng hoá phải được hải quan Trung Quốc kiểm tra trước khi xuất khẩu để bảo đảm đáp ứng các tiêu chuẩn trong nước và quốc tế.

Nhưng trong một thị trường với nhu cầu rất lớn, cùng hàng chục nghìn doanh nghiệp mới gia nhập thị trường sản xuất PPE của Trung Quốc, rất khó để giữ mọi thứ trong tầm kiểm soát.

Ví dụ, các quan chức hải quan tại Cincinnati, bang Ohio, đã thu giữ một lô hàng 2.000 khẩu trang 3M giả vận chuyển từ Trung Quốc.

Vì thế, chính phủ nhiều nước đã bỏ qua khâu trung gian ở khu vực tư nhân để tránh nguy cơ mua phải thiết bị y tế kém chất lượng và bị thổi giá.  

Xuân Lan (theo SCMP)

Xem thêm: