Truyền thông Anh tiết lộ lý do ông Tập đàn áp ngành dạy thêm

Kênh truyền thông Financial Times của Anh dẫn lời các cựu quan chức chính phủ, giám đốc điều hành ngành và các nhà phân tích cho rằng cuộc đàn áp bất ngờ của ông Tập Cận Bình đối với ngành dạy thêm sau giờ học hoàn toàn phù hợp với quyết tâm tư tưởng của ông, rằng “chính phủ, quân đội, xã hội và trường học – đảng là người lãnh đạo tất cả ”.

Theo một báo cáo của Financial Times vào ngày 27/7, khi ông Tập Cận Bình nói với một nhóm các nhà giáo dục vào tháng Ba rằng lĩnh vực dạy thêm sau giờ học của Trung Quốc là “một căn bệnh mãn tính”, có vẻ như đó chỉ là cảnh báo khác về tình trạng bất bình đẳng và các tệ nạn xã hội khác trong thời gian sắp đến lễ kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ).

Tuy nhiên, ngành công nghiệp trị giá 100 tỷ USD/năm này không biết rằng cách đối xử mà ông Tập Cận Bình nghĩ đến sẽ vượt xa những nỗ lực hiện có nhằm kiểm soát công ty công nghệ lớn nhất Trung Quốc và tương đương với cái mà một số nhà phân tích gọi là “án tử hình”.

Ngành công nghiệp giáo dục sau giờ học trước đây đã bùng nổ để đáp ứng nhu cầu của các bậc cha mẹ ngày càng giàu có ở Trung Quốc, những người hy vọng cải thiện cơ hội để đứa con duy nhất của họ chiếm ưu thế trong cuộc cạnh tranh khốc liệt để được nhận vào các trường đại học hàng đầu.

Một cựu quan chức chính phủ hiện đang làm việc cho một công ty công nghệ lớn và yêu cầu giấu tên cho biết: “Trọng tâm của cuộc đàn áp là nỗ lực nhằm tăng cường kiểm soát ý thức hệ”. 

Các cựu quan chức chính phủ, giám đốc điều hành ngành và các nhà phân tích nói thêm rằng những nguyên nhân trực tiếp dẫn đến động thái của ông Tập liên quan đến những lo ngại ngày càng tăng về áp lực xã hội lâu dài, chẳng hạn như chi tiêu giáo dục cho cha mẹ tăng và tỷ lệ sinh giảm.

Kể từ khi tin tức về những hạn chế nghiêm ngặt mới đối với các công ty dạy thêm sau giờ học bị rò rỉ vào ngày 23/7 và được xác nhận vào cuối tuần qua, giá cổ phiếu của các công ty niêm yết tại Mỹ là Good Future Education (TAL), New Oriental Education và Gaotu Techedu đã giảm trung bình khoảng 60%. Goldman Sachs ước tính rằng những hạn chế này có thể làm giảm doanh thu hàng năm của ngành từ 100 tỷ USD xuống dưới 25 tỷ USD.

• Trung Quốc ra quy định siết chặt ngành dạy thêm tư nhân trị giá 120 tỷ đô la

Theo quy định mới do ĐCSTQ và Văn phòng Quốc vụ viện ban hành, phần cốt lõi của hoạt động kinh doanh của các công ty giáo dục sau giờ học chỉ có thể được tiến hành trên cơ sở “phi lợi nhuận”. Họ cũng nói rằng các công ty trong ngành này sẽ không còn được phép sử dụng cấu trúc công ty được gọi là thực thể có lãi suất thay đổi, hay VIE, vốn được nhiều công ty Trung Quốc trong các ngành nhạy cảm sử dụng để bán cổ phần cho các nhà đầu tư nước ngoài.

Các biện pháp này khắc nghiệt hơn nhiều so với bất kỳ biện pháp nào mà chính quyền Tập Cận Bình áp dụng đối với các tập đoàn công nghệ lớn nhất của Trung Quốc cũng đã áp dụng VIE, nhưng chủ yếu nhằm vào các mục tiêu chống độc quyền và bảo mật dữ liệu. Chen Long, đối tác của công ty tư vấn Plenum có trụ sở tại Bắc Kinh, gọi những biện pháp này “tương đương với án tử hình đối với các công ty kiếm tiền từ việc dạy thêm sau giờ học.”

Sau khi bày tỏ quyết tâm “ngăn chặn việc mở rộng vốn một cách mất trật tự”, vào tháng 12, Bộ Chính trị ĐCSTQ đã bắt đầu “chấn chỉnh” ngành công nghệ trên phạm vi rộng hơn, bao gồm Ant Group, Alibaba Group của Jack Ma, và công ty taxi Didi Chuxing.

Bà Ernan Cui, một nhà phân tích tại viện nghiên cứu Gavekal Dragonomics có trụ sở tại Bắc Kinh, cho biết đòn giáng vào ngành công nghiệp dạy thêm sau giờ học cho thấy Chính phủ Trung Quốc “không ngại đóng cửa một ngành công nghiệp lớn và có lợi nhuận để đạt được sự hài hòa xã hội và chính trị của mình.”

Bà nói thêm: “Chương trình nghị sự của ông Tập Cận Bình về các mục tiêu xã hội mới nổi với tiêu đề ‘thịnh vượng chung’ đối lập trực tiếp hơn với xu hướng làm trầm trọng thêm bất bình đẳng của thị trường. Đối với các công ty nổi tiếng như Ant, Alibaba, Didi và ngành công nghiệp dạy thêm sau giờ học hiện nay, một loạt các vụ trấn áp là một nỗ lực để dạy cho thị trường một bài học rằng ai mới là ‘trùm cuối’.” 

Ming Liao của công ty đầu tư Prospect Avenue Capital có trụ sở tại Bắc Kinh, nói thêm: “Trong 20 năm qua, Chính phủ (Trung Quốc) đã tập trung vào tăng trưởng và hiệu quả, nhưng giờ đây họ đang tái cân bằng theo hướng bình đẳng kinh tế. Họ muốn đảm bảo rằng bánh được phân phối bình đẳng hơn.”

Việc giáng đòn mạnh vào ngành dạy thêm sau giờ học cũng đồng thời với việc ĐCSTQ quan tâm nhiều hơn đến việc giám sát giáo dục. Vào tháng Tư, Bộ Giáo dục Trung Quốc đã ban hành hướng dẫn cho các trường tiểu học và trung học cơ sở, cảnh báo họ không đưa vào thư viện bất kỳ cuốn sách nào “vi phạm đường lối, nguyên tắc và chính sách của đảng” hoặc “tuyên truyền chủ nghĩa cá nhân, chủ nghĩa tân tự do và các quan điểm sai trái khác … và tôn thờ các hệ tư tưởng nước ngoài.”

Mặc dù Đảng này đang cố gắng đưa các công ty công nghệ và giáo dục về dưới quyền chỉ huy của mình, Bắc Kinh cũng phải điều chỉnh những tác động kinh tế tiêu cực có thể xảy ra của các chiến dịch chống lại khu vực tư nhân.

Larry Hu, nhà kinh tế học về Trung Quốc tại ngân hàng Macquarie ở Úc, chỉ ra rằng ông Tập Cận Bình đã tận dụng cơ hội nền kinh tế Trung Quốc phục hồi sau đại dịch COVID-19 để thả ra “cơn bão quy định” của mình vào cuối năm ngoái. Sau sự sụt giảm đáng lo ngại về tăng trưởng hàng quý trong 3 tháng đầu năm 2021, nền kinh tế bắt đầu tăng tốc trong quý thứ hai, khiến các nhà quản lý có thêm niềm tin vào các công ty khu vực tư nhân trước đây được đánh giá cao vì những đóng góp to lớn của họ đối với tăng trưởng kinh tế, việc làm và các khoản thu từ thuế.

Larry Hu nói: “Sự căng thẳng nội tại giữa thúc đẩy tăng trưởng và kiềm chế rủi ro có nghĩa là [chính phủ] phải nắm bắt cơ hội ngắn hạn này và hành động càng nhiều càng tốt. Thời gian và cường độ của ‘cơn bão quy định’ phụ thuộc vào tình hình kinh tế.”

Thành Dung, Vision Times

Xem thêm: