Truyền thông Trung Quốc nói gì về thỏa thuận thương mại giai đoạn 1?

Ngày 15/1, Mỹ và Trung Quốc đã chính thức ký kết thỏa thuận thương mại giai đoạn một, mặc dù truyền thông nhà nước Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) cố tạo bầu không khí “tốt đẹp toàn diện”, nhưng ngoại giới phát hiện, phía Trung Quốc không hề đề cập đến nội dung nhượng bộ, vậy thỏa thuận thương mại Mỹ – Trung giai đoạn một rốt cuộc là đã kết điều gì? 

Truyền thông nhà nước ĐCSTQ né tránh nói về nhượng bộ

Hôm 16/1, truyền thông ĐCSTQ đã dốc toàn lực đưa tin về ký kết thỏa thuận thương mại Mỹ – Trung, sáng sớm cùng ngày, Tân Hoa Xã đăng bài bình luận “Biện pháp luôn có nhiều hơn khó khăn – Bài viết nhân dịp Trung-Mỹ ký kết thỏa thuận thương mại giai đoạn 1” nói rằng, “Việc ký kết thỏa thuận thương mại giai đoạn một có lợi cho Mỹ và toàn thế giới”, “Là Mỹ và Trung Quốc cùng xuất phát từ đại cục, tiến thêm một bước quan trọng theo phương hướng đúng đắn để giải quyết bất đồng về kinh tế thương mại”. 

Chương trình bình luận quốc tế của Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) cũng có bài viết “Thỏa thuận cùng có lợi cùng thắng mang lại sự chắc chắn cho toàn cầu” nói rằng, phía Trung Quốc kiên trì hủy bỏ toàn bộ thuế quan đã tăng, con số mua sắm thương mại phải phù hợp với thực tế, cải thiện tính cân bằng của văn bản, và quy tắc WTO cùng nguyên tắc thị trường đều được thể hiện trong thỏa thuận, đồng thời yêu cầu cốt lõi của phía Mỹ cũng được hồi đáp một cách tích cực. Tuy nhiên, CCTV không nói yêu cầu cốt lõi nào của phía Mỹ được Trung Quốc hồi đáp tích cực. 

Tờ Nhân dân Nhật báo đăng bài bình luận “Tiến thêm một bước về phía giải quyết vấn đề”. Bài viết nói: “Thỏa thuận thương mại Trung – Mỹ giai đoạn một thể hiện sự quan tâm của hai bên Trung Quốc và Mỹ, là một thỏa thuận có lợi cho nhau, cùng thắng và được hình thành trên cơ sở bình đẳng và tôn trọng nhau.”

Ngoài ra, Nhân dân Nhật báo còn đăng bài viết hơn 6.000 chữ có tiêu đề “Bình đẳng, cùng có lợi, hai bên cùng thắng – Chuyên gia giải thích về thỏa thuận Trung – Mỹ giai đoạn một”, nói rằng thỏa thuận này “đã thể hiện nguyên tắc hợp tác cùng thắng”. 

Còn về thỏa thuận thương mại giữa hai nước Trung Quốc và Mỹ rốt cuộc đã ký điều gì, người dân trong nước Trung Quốc gần như rất khó có thể tìm được thuyết minh cụ thể.

7 điểm chính trong thỏa thuận giữa Mỹ và Trung Quốc

Nhiều kênh truyền thông nước ngoài như Đài BBC, New York Times, AFP đã tổng kết 7 điểm chính trong thỏa thuận giai đoạn một này. 

1. Trung Quốc cam kết mở rộng mua sắm từ Mỹ

Phía Trung Quốc cam kết trong thời gian hai năm, từ ngày 1/1/2020 đến ngày 31/12/2021, sẽ tăng mua sắm từ Mỹ với tổng kim ngạch lên đến 200 tỷ USD, bao gồm nông sản, hải sản, năng lượng và dịch vụ. 

2. Bảo hộ tài sản trí tuệ

Thỏa thuận thương mại giai đoạn một yêu cầu trừng phạt hành vi đánh cắp bí mật thương mại, phía Mỹ yêu cầu phía Trung Quốc chính thức cấm chỉ đánh cắp trên mạng, tiết lộ bí mật thương mại vượt thẩm quyền, sử dụng bí mật thương mại đánh cắp được. Thỏa thuận đồng thời yêu cầu xây dựng cơ chế giải quyết tranh chấp về bản quyền dược phẩm. Thỏa thuận liệt kê ra các điều khoản, để tránh hàng giả và vi phạm bản quyền trực tuyến, chẳng hạn như thuốc giả.

3. Chuyển nhượng công nghệ có tính cưỡng chế

Thỏa thuận ký kết có quy định, trong lĩnh vực mua lại, sáp nhập, liên doanh và lĩnh vực đầu tư khác, phía Trung Quốc đều không được cưỡng chế yêu cầu chuyển giao công nghệ, và không được dùng chuyển giao công nghệ để làm điều kiện tiếp cận thị trường, cấp giấy phép hành chính. 

4. Dịch vụ tài chính

Phía Trung Quốc cam kết trong vòng 5 tháng sẽ xem xét phê chuẩn chi nhánh tổ chức tài chính Mỹ cung cấp dịch vụ quản lý quỹ đầu tư chứng khoán, đồng thời cho phép các tổ chức đánh giá tín dụng, dịch vụ thanh toán điện tử, bảo hiểm của Mỹ được mở rộng nghiệp vụ của mình tại Trung Quốc, xóa bỏ yêu cầu hạn chế quyền cổ phần của đầu tư nước ngoài. 

5. Cơ chế tỷ giá hối đoái

Trong thỏa thuận chỉ ra, hai phía Mỹ và Trung Quốc đều cam kết tuân thủ các nguyên tắc của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), tránh thao túng tỷ giá hối đoái. Hai bên cam kết sẽ công khai dữ liệu dự trữ ngoại hối hàng tháng. 

6. Không hủy bỏ thuế quan

Thỏa thuận bảo lưu mức thuế quan 25% của Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc trị giá 250 tỷ USD, cũng sẽ bảo lưu thuế quan mà Trung Quốc đã tăng đối với hàng hóa Mỹ có trị giá hơn 100 tỷ USD.

7. Phương diện chấp hành thỏa thuận

Để đảm bảo hai bên nhanh chóng chấp hành thỏa thuận một cách hiệu quả, hai bên đã thành lập Tiểu ban khuôn khổ thương mại và Phòng đánh giá giải quyết tranh chấp, do Bộ trưởng Tài chính Mỹ và Phó Thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc dẫn đầu thảo luận. Nếu Mỹ nhận thấy Trung Quốc đã có hành vi không trung thực, họ có thể kêu gọi nhiều quan chức cấp cao tham gia đánh giá với quá trình thời hạn khoảng 75 ngày. Nếu cấp liên bộ trưởng đều không giải quyết được tranh chấp, bên khiếu nại có thể tăng thuế quan, bên bị khiếu nại chỉ có biện pháp duy nhất chính là hoàn toàn rút khỏi thỏa thuận.

Ông Trump cũng nói rõ, nếu đi đến bước này, ông sẽ tăng nhiều thuế quan hơn nữa đối với hàng hóa Trung Quốc xuất khẩu vào Mỹ.

Huệ Anh