Chân dung những gian thần khiến các Triều đại sụp đổ (P1)

Các Triều đại qua giai đoạn cường thịnh ban đầu, đến giai đoạn suy vong, đều có các gian thần thao túng Triều đình, hại dân hại nước. Thời nào không trị được đám gian thần này thì Triều đình sẽ ngày càng suy yếu rồi mất.

Quyền thần khiến nhà Lý suy sụp

Theo “Khâm định Việt sử Thông giám Cương mục”, Đỗ Anh Vũ là một quyền thần thời vua Lý Anh Tông. Người này có ngoại hình đẹp đẽ, múa khéo, hát hay, được Thái sư Trương Bá Ngọc nhận làm con nuôi. Năm 16 tuổi, Anh Vũ được vua Lý Thần Tông cho vào nội cung hầu trong màn trướng.

Cảm Thánh Phu nhân Lê Thị gặp Anh Vũ đã phải lòng, nên khen ngợi trước Vua. Từ đó Đỗ Anh Vũ được lòng Vua, nhiều việc Vua đều ủy thác cho Anh Vũ làm cả. Lúc này nhà Lý đã qua giai đoạn phát triển đỉnh cao, loạn lạc các nơi nổ ra, Đỗ Anh Vũ được cử mang quân đi dẹp loạn và đều giành chiến thắng, vì thế mà ngày càng giành được nhiều quyền lực và được Vua tin tưởng.

Năm 1137, vua Lý Thần Tông mất, vua Lý Anh Tông mới chỉ 3 tuổi lên thay. Cảm Thánh Phu nhân trở thành Linh Chiếu Hoàng Thái Hậu. Bà đã tư thông với Đỗ Anh Vũ và phong cho ông ta làm Phụ quốc Thái úy, trở thành quyền thần bậc nhất trong Triều đình.

Năm 1140, Đỗ Anh Vũ được thăng chức Cung điện lệnh chi nội ngoại sư, thay Vua còn nhỏ quyết định mọi việc, nhiều người bị chèn ép không dám nói.

Trí Minh vương cùng Phò mã Dương Tự Minh, Điện tiền Chỉ huy sứ Vũ Đái kể tội Anh Vũ chuyên quyền và tư thông với Thái hậu rồi bắt giam lại. Thế nhưng Thái hậu lại nói vua Anh Tông phục chức cho Anh Vũ. Anh Vũ được phục chức thì diệt hết các quan trung lương đã bắt mình trước đây, nhiều vương, tướng và quan lại đầu triều đều bị bắt và đem chém cả. Cảnh khủng bố trấn áp khiến ai cũng run sợ, nhiều tôn thất nhà Lý phải bỏ trốn.

Trọng thần trong Triều là Nguyễn Quốc Dĩ đi sứ nhà Tống về, bèn tâu với vua Anh Tông nên theo nhà Tống làm hòm bằng đồng để ở trong Triều để ai kiến nghị có thể bỏ vào. Vua nghe theo, chỉ trong vòng 10 ngày thư kiến nghị đã đầy hòm, mở ra xem thì thấy rất nhiều thư đều nói Anh Vũ làm phản.

Anh Vũ cho rằng Nguyễn Quốc Dĩ bày ra trò này để hại mình nên tâu với Vua bắt anh em Quốc Dĩ rồi đem đi đày. Nhưng chỉ ít lâu vua Anh Tông lại muốn gọi Quốc Dĩ về, Anh Vũ liền cho người mang rượu độc đến bắc Quốc Dĩ phải uống.

Từ đó trong Triều không ai dám chống đối lại Anh Vũ. Triều đình nhà Lý vì thế mà càng càng suy sụp, khởi đầu cho việc loạn lạc khắp nơi sau đó.

7 gian thần khiến nhà Trần suy sụp

Nhà Trần là vương triều hùng mạnh trong sử Việt với ba lần đánh bại đại quân Mông Cổ, vang danh khắp thế giới. Nhưng bắt đầu từ thời vua Dụ Tông thì nhà Trần suy sụp, khởi đầu là 7 gian thần làm loạn.

Vua Trần Dụ Tông nghe theo gian thần, suốt ngày ăn chơi vô độ. Sứ thần phương bắc chứng kiến cảnh ăn chơi của vua Dụ Tông thì nói rằng: “Thói ăn chơi của Dụ Tông ngay cả hoàng đế phương Bắc cũng không sánh kịp”.

Tư nghiệp Quốc tử Giám Chu Văn An là người có tiết tháo, không sợ cường quyền. Ông dâng lên Vua “Thất trảm sớ” xin chém đầu 7 tên quan nịnh thần khét tiếng hại dân hại nước lúc bấy giờ. Dù biết rằng làm việc này sẽ bị những kẻ gian thần hãm hại nhưng ông vẫn không từ.Vua không nghe theo, Chu Văn An liền về quê ở ẩn dạy học. Các danh sĩ sau này đều đánh giá cao “Thất trảm sớ” cùng tấm lòng đức độ của Chu Văn An.

Trong “Bão táp triều Trần – Vương triều sụp đổ”, Hoàng Quốc Hải đã ghi chép về 7 gian thần (có thể không chính xác) như sau:

• Mai Thọ Đức: Làm hoạn quan ở hậu cung, chuyên cai quản cung tần và tuyển chọn mỹ nữ cho vua Dụ Tông, nhưng lại lạm quyền bắt về rất nhiều con gái lương dân, khiến nhiều người chết trẻ, chết già trong cung thất. Bày ra các trò tiêu khiển, dẫn dắt Vua đi vào con đường vô đạo.
• Trâu Canh: Bày trò bắt cóc 21 đứa trẻ khỏe mạnh con nhà lương dân, giết đi lấy mật làm thuốc cho Vua. Trong khi chữa trị cho Vua lại thông dâm với cung nữ của Vua.
• Bùi Khoan: Giữ chức Chính chưởng phụng cung Vĩnh An, bày trò rượu chè be bét trong cung, dẫn Vua vào con đường mê lộ. Lại bày trò để các quan tỷ rượu với nhau, ai thắng thì được Vua thăng chức hay trọng thưởng. Đại Việt Sử ký Toàn thư chép rằng: “mùa hạ, tháng 4, gọi Cánh chưởng phụng cung Vĩnh An là Bùi Khoan cùng uống rượu. Khoan lập mẹo uống vờ hết 100 thăng rượu, được thưởng tước 2 tư.”
• Văn Hiến hầu: Cùng các quan kết bè kết phái khiến Triều đình chia rẽ, các quan ngờ vực nghi kỵ lẫn nhau, khiến Vua không phân biệt được phải trái.
• Nguyễn Thanh Lương: Giữ chức Hành khiển tả ty lang trung, dẫn vua vào con đường ăn chơi xa xỉ đến cạn cả quốc khố.
• Tâm Đức Ngưu: Giữ chức Hành khiển hữu ty, hữu bộc xạ đồng lõa với Nguyễn Thanh Lương tìm cách tăng thuế, nghĩ ra các khoản thuế mà trước đó chưa từng có để bòn rút của dân, lấy tiền phục vụ cho Vua ăn chơi xa xỉ. Những năm mất mùa đói kém, chúng cũng không tha mà bắt dân đóng thuế cho đủ, mặc cho dân tình chết đói.
• Đoàn Nhữ Cẩu: Giữ chức Đồng bình chương sự, bòn rút khẩu phần lương thực của binh lính, vũ khí cũ kỹ nhưng không thay thế, lấy tiền công bỏ túi riêng. Lại lơ đãng việc canh phòng biên cương khiến Chiêm Thành có cơ hội nhòm ngó Hóa châu.

Những gian thần này đều nói là làm việc vì Hoàng Thượng, vì Triều đình, nhưng thực chất đều lấy của cải bỏ túi riêng. Nhà Trần vì thế mà suy yếu, quốc khố cạn kiệt, không thể chống nổi Chiêm Thành.

(Còn nữa)

Trần Hưng

Xem thêm:

• Vị vua Trần ăn chơi hơn cả hoàng đế phương Bắc, khiến nhà Trần suy sụp
• Nhân vật Thạch Sùng trong lịch sử

Mời xem video “Muốn biết bản thân đi bao xa, hãy xem mình cùng ai đồng hành”: