Phẩm đức cao thượng của người phụ nữ xưa qua “Liệt Nữ truyện”

Nam nhân cao thượng làm xã hội thanh chính thuần hậu, trong khi những nữ nhân trinh khiết lại chương hiển tiết tháo thanh bạch, phẩm chất tốt đẹp của hai phái là như nhau. Những lời bàn và tấm gương về phẩm đức của người phụ nữ đã có từ rất lâu đời và cũng xuất hiện cả trong các kinh điển như “Kinh Thi”, “Thượng Thư”… Trong các phiên bản “Liệt nữ truyện” có ghi lại nhiều câu chuyện về những người phụ nữ có phẩm đức cao quý.

“Liệt Nữ truyện” chép chuyện về vợ của Khương Thi, người quận Quảng Hán. Khương Thi hết mực hiếu thảo với mẹ, còn vợ ông cũng kính trọng mẹ chồng hết lòng. Mẹ chồng thích uống nước sông Giang, sông Giang cách nhà sáu, bảy dặm, người vợ thường vượt đường xa lấy nước về cho mẹ chồng uống.

Một hôm gặp gió lớn, nàng về trễ, khiến mẹ chồng khát nước. Khương Thi nổi giận, trách cứ và đuổi nàng về nhà cha mẹ đẻ. Nhưng nàng không về mà đến xin ở nhờ hàng xóm, ngày đêm dệt vải rồi đem đổi lấy món ngon, nhờ bà lão hàng xóm mang sang biếu mẹ chồng.

Việc này kéo dài, mẹ chồng thấy lạ nên đã hỏi bà lão hàng xóm. Bà lão hàng xóm bèn kể rõ sự tình. Mẹ chồng xúc động nên đã gọi con dâu về, nàng lại càng tận tâm chăm sóc mẹ chồng hơn trước.

Sau đó, con trai của hai vợ chồng chết đuối khi đi lấy nước, nàng sợ mẹ chồng đau lòng nên đã giấu chuyện, giả vờ nói con đi học xa.

Mẹ chồng thích ăn món cá, nhưng không muốn ăn một mình. Vì thế, vợ chồng Khương Thi thường vất vả chuẩn bị món cá và mời cả bà hàng xóm cùng ăn. Một hôm, bên cạnh nhà đột nhiên phun ra suối nước ngọt như nước sông Giang, mỗi sáng lại có hai con cá chép trôi ra. Vợ chồng họ thường lấy cá đó để chế biến cho hai mẹ già dùng.

Khi loạn quân kéo qua làng, thấy nhà Khương Thi là gia đình có hiếu nổi tiếng, họ nể phục kính sợ, không phá rối gì, nhờ đó mà người làng thoát nạn.

Trong xã hội hiện đại, con dâu thường cảm thấy rất khó chịu với mẹ chồng, thậm chí biểu hiện rõ ràng ra sự đối nghịch, cũng cảm thấy người xưa tựa như ngu ngốc. Nhưng hỏi rằng người xưa phải có niềm tin vào giá trị đạo đức như thế nào mới thực hành được phận làm nữ như vậy?

“Liệt Nữ Truyện” còn ghi lại câu chuyện về con gái của Hoàn Loan, danh sĩ thời Đông Hán. Hoàn Loan nổi tiếng là người quang minh chính trực, tinh thông lục kinh và thông hiểu đạo lý. Ông thường bố thí cho người góa bụa, trẻ mồ côi, và chia sẻ của cải với bạn bè. Tuy hào phóng và rộng lượng với những người đức hạnh, ông lại cực kỳ tiết kiệm với bản thân, thường mặc áo vải thô và chỉ ăn cơm gạo thô với rau dưa.

Con gái ông gả cho Lưu Trường Khanh ở cùng quận. Hai vợ chồng họ sinh được một người con trai. Khi con trai lên năm tuổi, Lưu Trường Khanh qua đời. Để tránh điều tiếng, Lưu thị không trở về nhà mẹ đẻ. Nhưng bất hạnh là người con trai mười lăm tuổi thì cũng qua đời.

Vì không muốn tái giá, Lưu thị đã tự cắt tai để tỏ rõ quyết tâm thủ tiết. Nàng nói: “Xưa kia, tiên tổ của tôi là Ngũ Canh, nhờ học vấn mà được tôn làm bậc tông sư Nho gia, thầy của hoàng đế. Gia tộc tôi từ đó luôn lấy có truyền thống chăm học và tu đức. Kinh Thi có câu: ‘Đừng để tổ tiên hổ thẹn, phải tu dưỡng đạo đức bản thân’ Vì vậy, tôi cắt tai để bày tỏ lòng mình.”

Nếu đặt ở ngày nay, hành động của Lưu thị dường như là cực đoan chăng? Nhưng phải có dũng khí như thế nào mới dám làm được như Lưu thị đây? So với người hiện đại có tình nhân, phản bội gia đình, hay phá hoại hạnh phúc của người khác, thì phải chăng Lưu thị chính là “cao không thể với tới”?

“Liệt Nữ truyện” còn ghi chép về một người phụ nữ tên là Lữ Vinh, vợ của Hứa Thăng sống ở đất Ngô. Hứa Thăng ham mê cờ bạc, không màng đến việc tu thân dưỡng tính. Lữ Vinh một mình lo liệu gia nghiệp và phụng dưỡng mẹ chồng. Nàng nhiều lần khuyên nhủ chồng phải chăm chỉ học hành, mỗi khi chồng làm sai điều gì, nàng lại vừa khóc vừa khuyên nhủ. 

Cha của Lữ Vinh rất bất mãn với con rể nên đã cho gọi Lữ Vinh về và thúc giục con gái hủy hôn. Nhưng Lữ Vinh kiên quyết từ chối. Hứa Thăng bởi vậy cảm kích trong lòng và cố gắng dùi mài kinh sử, cuối cùng thành danh. Nhưng khi trên đường đến nhiệm sở sau khi được bổ nhiệm làm quan, Hứa Thăng đã bị cướp giết hại.

Không lâu sau, địa phương bị giặc cướp quấy phá. Một tên cướp định xâm hại Lữ Vinh. Nàng vượt tường bỏ chạy, nhất quyết không chịu thỏa hiệp, không chịu bị kẻ gian làm nhục. Tên cướp đã giết chết Lữ Vinh. Ngay hôm đó, trời nổi giông tố, sấm sét vang trời, tên cướp kinh hãi, quỳ lạy rồi đưa xác Lữ Vinh đi an táng tử tế. Một người phụ nữ trinh liệt lấy cái chết giữ trọn tiết nghĩa với chồng, khiến trời đất cũng phải cảm động.

Người phụ nữ xưa kia coi đạo nghĩa là cái gốc làm người, phẩm hạnh thanh cao, cung kính nhu thuận, sống trọn vẹn nghĩa tiết. Đây cũng chính là đức hạnh mà họ để lại, làm gương cho đời sau, là giá trị văn hóa mà con người rất nên tham khảo.

Theo Epoch Times tiếng Trung
An Hòa biên tập

Xem thêm:

• Đạo nghĩa vợ chồng của cổ nhân

Mời xem video: